Thơ Võ Quảng khéo léo lồng ghép giá trị nhân văn và giáo dục thông qua câu chuyện về tình bạn, tình yêu thiên nhiên, tình yêu gia đình. Ông dành cả cuộc đời cống hiến cho thế hệ trẻ, khơi dậy tình yêu con chữ và nuôi dưỡng những tâm hồn ngây thơ.
Những bài thơ Võ Quảng cho thiếu nhi hay nhất
Dưới đây là tuyển tập những bài thơ Võ Quảng viết cho thiếu nhi với lời văn trong sáng, ngây ngô:
1/ Mở cửa
– Cốc, cốc, cốc!– Ai gọi đó?– Tôi là Thỏ– Nếu là ThỏCho xem tai
– Cốc, cốc, cốc!– Ai gọi đó?– Tôi là Nai– Thật là NaiCho xem gạc
– Cốc, cốc, cốc!– Ai gọi đó?– Tôi là Vạc– Đúng là VạcCho xem chân
– Cốc, cốc, cốc!– Ai gọi đó?– Tôi– Tôi là ai?– Là Cáo– Mày hay láoPhải cút ngay!Mày là tayĂn gà vịt
– Cốc, cốc, cốc!– Ai gọi đó?– Tôi là Gió– Nếu là GióXin mời vào!Kiễng chân caoTrèo qua cửaCùng soạn sửaĐi thả diềuRồi đùa reoTrong ngàn lá
Mở cửa – Ai gọi đó
Lời bình:
Nếu bạn thắc mắc Võ Quảng là tác giả của bài thơ nào thì đừng bỏ qua Mở cửa. Đây là bài thơ gợi mở hình ảnh buổi sáng trong lành và khởi đầu một ngày mới. Cửa mở không chỉ là một hành động vật lý, mà còn ẩn chứa ý nghĩa về sự mở lòng, chào đón những điều tốt đẹp của cuộc sống. Bài thơ thể hiện tinh thần tươi sáng, lạc quan và tràn đầy năng lượng.
2/ Ai dậy sớm
Ai dậy sớmBước ra nhàCau xoè hoaĐang chờ đón!
Ai dậy sớmĐi ra đồngCả vừng đôngĐang chờ đón!
Ai dậy sớmChạy lên đồiCả đất trờiĐang chờ đón!
Lời bình:
Ai dậy sớm khuyến khích thói quen tốt của việc thức dậy sớm. Từ những quan sát gần gũi, Võ Quảng vẽ nên một bức tranh sinh hoạt đơn giản mà thân thương, gợi nhớ tuổi thơ và khuyến khích sự siêng năng, chăm chỉ. Bài thơ nhẹ nhàng nhưng mang thông điệp sâu sắc về giá trị của thời gian và công việc.
3/ Mầm non
Dưới vỏ một cành bàngCòn một vài lá đỏ,Một mầm non nho nhỏCòn nằm nép lặng im.
Mầm non mắt lim dimCố nhìn qua kẽ láThấy mây bay hối hảThấy lất phất mưa phùnRào rào trận lá tuônRải vàng đầy mặt đấtRừng cây trông thưa thớtThấy chỉ cội với cành…Một chú thỏ phóng nhanhChạy nấp vào bụi vắngVà tất cả im ắngTừ ngọn cỏ làn rêu…
Chợt một tiếng chim kêu:– Chiếp, chiu, chiu! Xuân tới!Tức thì trăm ngọn suốiNổi róc rách reo mừngTức thì ngàn chim muôngNổi hát ca vang dậy
Mầm non vừa nghe thấyVội bật chiếc vỏ rơiNó đứng dậy giữa trờiKhoác áo màu xanh biếc…
Lời bình:
Mầm non là bài thơ tôn vinh sự khởi đầu và tiềm năng phát triển của tuổi trẻ. Võ Quảng ví những đứa trẻ như những mầm non vươn lên, được nuôi dưỡng bởi tình yêu và sự chăm sóc. Bài thơ truyền tải niềm tin vào tương lai, sự kỳ vọng rằng thế hệ trẻ sẽ lớn lên mạnh mẽ, tươi đẹp như những chồi non đầy sức sống.
4/ Xe cút kít
Tôi xe Cút kítNgày đi khắp nơiTối về nghỉ ngơiSân kho hợp tác
Càng dài tôi ghếchNhư ngắm trăng saoĐêm nghe ngoài aoTiếng đàn chẫu chuộcTrạm bơm xịch xịchMương nước rào ràoGió thổi nao naoTre già kĩu kịt
Tôi, xe Cút kítNghe gà gáy tanBáo ngày lại sangGiục tôi đi khắp
Mùa xuân hoa bắpNở trắng trên đồngHoa bầu như bôngHoa mơ như tuyết
Mùa hè đỏ rựcHoa phượng, hoa vôngMùa thu mênh môngVàng cam vàng quít
Chở ngô tròn bắpChở lúa mẩy bôngChở bèo, chở phânChở vôi, chở gạch
Lọc cọc, lạch cạchĐi khắp đường làngHát hò reo vang:– “Cút kít! Cút kít!”
Lời bình:
Xe cút kít là một bài thơ đơn giản nhưng tinh nghịch, mô tả trò chơi tuổi thơ gắn liền với những chiếc xe cút kít. Võ Quảng khéo léo lồng ghép sự hồn nhiên, vui tươi của trẻ nhỏ, đồng thời gợi nhắc về tình bạn và sự sẻ chia trong những trò chơi thời thơ ấu.
5/ Chị chổi tre
Chị chổi treBước ra hèThấy lá meRơi đầy đấtChị chổi quét:Roặc, roặc, roặc!Bụi tung bayBụi cay cayXông vào mũiLàm chị chổiHắt xì toRồi nổi hoHai tiếng!
Chị chổi treBước ra đàngThấy lá vàngRơi ngập đấtChị chổi quétRoặc, roăc, roặc!Bụi tung bayBụi cay cayXông vào mũiLàm chị chổiHắt xì toRồi nổi hoBa tiếng!
Chị chổi treBước vào nhàLấy khăn raBịt vào mũiVà chị chổiQuét roặc, roặc!Quét xó bếpQuét gầm giườngNhện cuống cuồngCo cẳng chạyGián lẩy bẩyBay tứ tungCóc lăn đùngNhảy cút mất!
Nhà mát sạchCả trong ngoàiGió khoan thaiBay vào cửa…Chị kỳ rửaSạch chân tayRa hiên sauNằm hóng mát
Chị chổi tre
Lời bình:
Chị chổi tre là hình ảnh thân thuộc trong mỗi gia đình Việt Nam, nhưng dưới ngòi bút của Võ Quảng, chị chổi trở nên sinh động và gần gũi. Chổi tre được nhân cách hóa, trở thành người bạn đồng hành chăm chỉ, không ngại vất vả để giữ cho ngôi nhà sạch sẽ. Bài thơ giản dị nhưng sâu sắc, tôn vinh những giá trị lao động thầm lặng.
6/ Mời xuống đây chơi
Trăng Trung Thu tươi cườiNhô lên sau đồi cỏCác ao hồ lớn nhỏĐều tràn ngập ánh trăng!Trăng đùa sóng lăn tănTrăng rải vàng rải bạcTrăng thổi làn gió mátTrăng phủ lụa xóm làngĐồng quê trở mơ màngĐẹp như trong thần thoạiẾch gọi:– Trăng đẹp!Vạc gọi:– Trăng đẹp!Tất cả gọi:– Trăng đẹp!Mời xuống đây chơi!
Trăng Trung Thu nhận lờiXuống tham gia rước đuốcĐèn Ông Trăng nhịp bướcĐèn Ông Sao bước theoTất cả nổi mừng reoLượn giữa trời trăng sáng!
Lời bình:
Mời xuống đây chơi là lời mời gọi thân thiện, hào phóng của những đứa trẻ đối với thiên nhiên. Từ những hình ảnh trong lành như vầng trăng, ngôi sao, Võ Quảng đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống và kết nối hài hòa với con người. Bài thơ mang thông điệp về sự yêu thương và hòa hợp với môi trường.
7/ Quả đỏ
Những quả chín đỏHát dưới nắng maiNhững chùm quả saiCười trong nắng mới
Đàn chim bay tớiCất tiếng reo vang:“Ôi chao! Mùa màngNăm nay tốt quá!”
Lời bình:
Quả đỏ là bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, đặc biệt là những trái cây chín mọng, đỏ tươi. Võ Quảng khéo léo dùng hình ảnh quả đỏ để liên tưởng đến niềm vui, hạnh phúc và sự tròn đầy trong cuộc sống. Qua đó, ông khuyến khích trẻ em biết yêu quý thiên nhiên và trân trọng những món quà từ cuộc sống.
8/ Báo tin
Tin đồn đâu đâySắp có gió bấcNếu nó có thậtPhải tránh cho mau!
Phía trước, phía sauPhải lo cài cửa!Tranh thủ tắm rửaMặc ấm, quàng khăn
Nó gây ho henHắt hơi cảm sốtNó còn không tốtVặt trụi rừng cây
Rải khắp vàng bayHất tung tổ ấmVừa chạy vừa rống:“Reét, reét, ta đây!Ta phủ trời mâyMột màn nặng trịch”
Thằng Gió ngỗ nghịchĐã đến kia kìa!Tròn bằng cái niaPhồng phềnh, óng ánh
Gánh theo một gánhBao bị căng phồngĐứng ngang giữa đồngCầm bao mở nút
Trong bao vi vútBọn gió tung ra!Vèo vèo bay xaĐến khắp bờ bụi
Vỗ cành trơ trụiCành nảy mầm nonVuốt lá héo honLá hoa bừng nở
Thắp sáng rực rỡRừng núi, đồi nươngĐâm toạc màn sươngMở xa cõi đấtTrời xanh cao ngấtBừng nắng ban mai
Hoá ra đồn sai!Đâu còn thằng Bấc!Mà đây, thích thật:Chú Gió-đầu-xuân!
Chú báo tin mừng:Mang xuân về sớm
Lời bình:
Báo tin của Võ Quảng là một bài thơ hồn nhiên, vui tươi, phản ánh tình cảm gần gũi, chân thành giữa thiên nhiên và con người. Qua từng câu thơ, tác giả khéo léo truyền tải thông điệp về sự kết nối giữa mọi sự sống trong thế giới xung quanh ta.
9/ Đường đến trường
Chúng em đi đến trườngNgày vui thêm rộn rã
Những đường cày hối hảTở mở nắng ban maiNhãn rung cành quả saiChuối kéo dài bóng láAo bèo dâu, ruộng mạTrải mượt lớp nhung xanhHàng bạch đàn long lanhSoi mương dài thẳng tắpThuyền chở lúa đầy ắpTrôi nhẹ đến sân khoMáy tuốt quay ro roHạt vàng văng tung toé
Tiếng đàn trâu gọi nghéTiếng rộn rịp phát thanhChân rậm rịch bước nhanhRộn mùi thơm rơm rạ
Chúng em lấy làm lạ:Con đường như hoá gần!Con đường càng vui chânKhi chúng em học tốt
Lời bình:
Đường đến trường mô tả hành trình đi học của trẻ em, từ những bước chân nhỏ bé trên con đường làng quê thân thuộc. Võ Quảng làm sống dậy niềm vui của trẻ khi đến trường, đồng thời thể hiện sự gắn bó với quê hương, với con đường quen thuộc dẫn tới tri thức.
10/ Học tốt
Sau cơn mưa dôngNước hồ tràn ngậpXóm thôn dồn dậpTiếng nhái, ễnh ươngVang động chiều sươngÔn bài học tậpNhái học:– Ọc, học! Ọc, học!Ếch đọc:– Hoọc tốt! Hoọc tốt!
Nhặt khoan ngoài rộcTiếng chú ễnh ương:– Troò ngoan, troò ngoan!Tiếng anh chẫu chàng:– Ọc, uộc! Thật thuộc!
Thi nhau học tậpHọc tốt, học chămBên ánh trăng trongĐáy hồ thắp sáng
Lời bình:
Học tốt là lời động viên, khích lệ các em nhỏ chăm chỉ học tập. Võ Quảng giản dị nhưng tinh tế khi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học và kết nối nó với tương lai tươi sáng. Thông điệp của bài thơ là nếu các em nỗ lực, tương lai sẽ rộng mở và đầy hứa hẹn.
Các bài thơ của Võ Quảng về chủ đề thiên nhiên
Những bài thơ của Võ Quảng về chủ đề thiên nhiên cũng rất đa dạng. Ông khéo léo thể hiện tình yêu vạn vật của mình thông qua từng câu chữ.
1/ Anh đom đóm
Mặt trời gác núiBóng tối lan dầnAnh Đóm chuyên cầnLên đèn đi gác…
Theo làn gió mátAnh đi rất êmĐi suốt một đêmLo cho người ngủ
Bờ tre rèm rủYên giấc Cò ConMột đàn chim nonTrong cây ngủ ngáyAo không động đậyLau lách ngủ yênMột chú Chim KhuyênNằm mê ú ớTiếng chị Cò Bợ:– “Ru hỡi ru hời!Hỡi bé tôi ơiNgủ cho ngon giấc!Chém cha lũ giặcPhá giấc trẻ thơ!Giết Tằm nhả tơGiết Ong làm mật!”
Ngoài sông thím VạcLặng lẽ mò tômBên cạnh sao HômLong lanh đáy nướcTừng bước, từng buớcVung ngọn đèn lồngAnh Đóm quay vòngNhư sao bừng nởNhư sao rực rỡRụng ở vườn camRụng dọc bờ xoanVườn cau, vườn chuối
Gà đâu túi bụiGáy sáng đằng đôngTắt ngọn đèn lồngĐóm lui về nghỉ
Anh đom đóm
Lời bình:
Bài thơ Anh đom đóm mang đến hình ảnh gần gũi của thiên nhiên qua nhân vật chú đom đóm nhỏ bé. Qua đó, Võ Quảng gợi lên tình yêu và sự trân trọng đối với vẻ đẹp giản dị của tự nhiên. Chú đom đóm không chỉ thắp sáng ban đêm mà còn mang theo những ước mơ và khát vọng về sự soi đường trong cuộc sống.
2/ Gà mái hoa
1Một buổi sớm maiTrời chưa bừng sángCon gà trống xámĐập cánh ó, o!Nghe tiếng gọi toMái hoa bừng mắtKêu một tiếng “oắc”!Nhảy phắt khỏi chuồng
Chúng hẹn nhau ngoài vườnChia nhau hạt ngô hạt thócChúng dạo quanh nhà bếpChia nhau mẩu sắn mẩu khoaiBên bờ aoTrống xám uống một ngụm nướcBóng hai con gàĐáy nước rung rinh
2Bỗng mái hoa đổi nếtCái đầu nó nghếch nghếchCái cổ nó thon thótNó kêu: Tót, tót, tót!Nó nhảy lên bànNó đạp ngã bátBát rơi đánh đốp!Trống xám giật mìnhVụt khỏi gầm giườngNghểnh cổ kêu: ót!Mèo mướp đánh thótNhảy vụt lên phênTý chạy kêu lên:– Đợi tao lấy thóc!Đợi tao lấy thóc!Gà dún mìnhNhắm chiều caoNhảy lên gácNhưng trượt chânNgã lộn phèo“Tạch, tạch, tạch!”Tro bụi trong nhàTung bay mù mịt
Mẹ Tý vừa vềTý chạy lại mách– “Gà cứ tót, tótSục sạo kiếm ăn!Nó nhảy lên bànNó làm vỡ bát”Tý ngỡ mẹ gắtNhưng mẹ lại cườiMẹ chẻ tre tươiMẹ đan cái sọtMẹ đem mẹ lótNhững rác, những rơmMẹ đặt sọt lênBên trên cái gácMẹ cho Tý nhốtVì đã tưởng rằng:Gà đói sục ănChính gà tìm ổ
Mỗi buổi sớm maiMái hoa trên gác– Cục, cục, cục, tác!Trống xám đứng dưới:– Cục, cục, cục, tác!Rồi ngỗng: cạc, cạc!Rồi vịt: gắp, gắp!Rồi lợn: ịt, ịt!Và Tý nhảy nhótBắt nhịp mái hoa:– Cục, cục, cục, tác!
3Nhà nay lại vắng tanhTrống xám đi đâu mấtNép mình trong xó bếpĐàn ngỗng đứng lặng imCon vịt mắt lim dimNhìn mưa rơi bờ dậuChó khoanh tròn trong trấuMèo ngái ngủ đầu phênMái hoa luôn ngày đêmCứ nằm lì trên gácMặt trời khỏi lùm treNgoài sân nắng đã gắtXa xa nghe dìu dặtTiếng cu gáy từng hồiMẹ bảo: Đến giờ rồiCho đàn gà xuống ổMẹ đặt cái thangLeo mở gút lạtMẹ “xuống” đàn gàMười chú gà conMàu vàng mượtCon mắt đen huyềnNgơ ngác!Cái mỏ tí honLiếc chiếc!Cái chân tí honRun run!Tý bốc một conSờ nghe mát rợi
Xoắn xa, xoắn xítTý chạy bốc thócTý chạy múc nướcGiúp mẹ nhốt gà
Lời bình:
Gà mái hoa là bài thơ nhẹ nhàng và thân thuộc, miêu tả hình ảnh con gà mái mộc mạc với những chi tiết sinh động, đầy sức sống. Võ Quảng đã khéo léo đưa hình ảnh gần gũi của làng quê vào thơ, làm cho người đọc cảm thấy thân quen và yêu thương cuộc sống nông thôn.
3/ Chim Yến
Ở cù lao ChàmCó con chim yếnMình dài mỏ nhọnGiống một mũi tênGiữa biển mênh môngLao nhanh vun vútLao giữa gió thétLao giữa sóng gầmĐôi cánh xa gầnThấy như ánh chớp!
Đùa với cái chếtXem nhẹ gian laoYến vút lên caoHạ xuống vách đáMiệng ngậm con cáĐến đút cho con
Cả tổ chim nonReo mừng gặp mẹ!
Lời bình:
Chim Yến vẽ nên bức tranh thanh bình về loài chim nhỏ bé nhưng dũng cảm, vượt qua những khó khăn để bay cao. Qua bài thơ, Võ Quảng không chỉ ngợi ca vẻ đẹp của chim Yến mà còn gửi gắm thông điệp về sự kiên trì và nghị lực trong cuộc sống.
4/ Chú chẫu vàng
Một chú Chẫu chàngNgồi trên lá senMải nhìn hồ nướcThấy trời lộn ngượcMây trắng rung rinhChú ngồi lặng thinhNhư đang mơ tưởng
Một chị Niềng niễngHì hục dưới bùnMột anh Chuồn chuồnLà là mặt nướcMột chú Nòng nọcNgọ ngoậy cái đuôiMột bác cá TrôiXòe vây quạt quạt
Chẫu chàng im bặtĐưa mắt ngồi nhìnMây trôi lặng imĐáy hồ nước biếc
Chợt: Cạc, cạc, cạc!Có tiếng đàn vịt…Chú Chẫu chàngNhanh như chớpĐánh một phócVụt biến mất!
Lời bình:
Chú chẫu vàng là một trong các bài thơ của Võ Quảng về thiên nhiên khắc họa một sinh vật nhỏ bé, giản dị nhưng không kém phần thú vị. Qua cái nhìn hồn nhiên của trẻ thơ, chú chẫu vàng hiện lên sinh động, gợi nhớ về những trò chơi và khám phá tuổi thơ nơi thôn quê.
5/ Con bê lông vàng
Con bê lông vàngCổ loang màu trắngBước đi liến thoắngMiệng cứ: bê… ê!
Ơ kìa! Con bêĐi qua vườn ớtNhìn sau nhìn trướcĐi vào vườn càĐi vào đi raĐi tìm mẹ nó!
Vấp cọc đau quáNó ngã lăn kềnh!Nó nhìn chung quanh“Bê… ê” gọi mẹ…Chung quanh vắng vẻChẳng thấy mẹ đâu!
Nó lại đứng lênĐi vào vườn ớtNhìn sau nhìn trướcĐi vào vườn càĐi vào đi raVượt qua đồi cỏ
Thấy cái hoa nởNó bước lại gầnNó đứng tần ngầnMũi kề, hít hít!
Lời bình:
Con bê lông vàng miêu tả hình ảnh ngây thơ, hiền lành của chú bê. Bài thơ thể hiện tình yêu đối với động vật và lòng quý trọng đối với những gì giản dị, mộc mạc của cuộc sống. Hình ảnh chú bê trở thành biểu tượng của sự trong sáng và gần gũi trong đời sống thường ngày.
6/ Giếng nước
Cái giếng làng tôiThành xây bằng đáMiệng không rộng quáLòng giếng rất sâuMạch nước bao đời nayVẫn thao thao bất tuyệtNước trong veo, tinh khiếtDùng nấu nước đun cơmCơm hóa dẻo hơnPha trà thêm ngọtTưới vườn tươi tốtNẩy vạn mầm xanh!
Lòng giếng rộng thênh thênhKhi mây trời soi bóng!Khi ngàn sao xuống tắmLòng giếng hóa long lanhLòng giếng vẽ bức tranhCủa Tua ruaCủa Ngân hàCủa sao SâmCủa sao ThươngGiữa trời lồng lộng!
Lời bình:
Giếng nước mang lại cảm giác mát lành và yên bình, là biểu tượng của sự sống, gắn liền với cuộc sống sinh hoạt hằng ngày. Võ Quảng gợi nhắc về những kỷ niệm của trẻ em khi chơi đùa bên giếng, đồng thời thể hiện sự trân trọng với nguồn nước quý báu của làng quê.
7/ Hoa Sen
Hoa sen sáng rựcNhư ngọn lửa hồngMột chú bồ nôngMải mê đứng ngắm
Nước xanh thăm thẳmLồng lộng mây trờiMột cánh sen rơiRung rinh mặt nước
Hoa Sen
Lời bình:
Hoa Sen ngợi ca vẻ đẹp thuần khiết, thanh tao của loài hoa đặc trưng của Việt Nam. Qua hình ảnh hoa sen vươn lên từ bùn lầy, Võ Quảng gửi gắm thông điệp về sự cao quý và tinh thần vượt khó, giữ mình trong sạch giữa cuộc đời.
8/ Hỏi chích bông
Hỏi chú Chích bông:– “Sao Chích bôngSuốt ngày luôn luôn nhảy nhótNhảy khắp vườn ớtNhảy khắp vườn càNhảy khắp vườn naVườn cam, vườn quítNhư tên vun vútLêu lổng khắp nơiMải miết vui chơiChẳng làm gì cả?”
Chích bông trả lời:– “Cậu nói gì lạ?Phải hiểu cho tôi!Tôi nhảy khắp nơiĐể lo làm việc!Nhảy để nhặt sạchHàng vạn con sâuNhặt để mai đâyCây cành trĩu quả!”
Lời bình:
Hỏi chích bông là bài thơ thú vị, mô tả cuộc trò chuyện tưởng tượng giữa trẻ nhỏ và chú chim chích bông. Qua cuộc hội thoại hồn nhiên, tác giả thể hiện tình yêu thiên nhiên, sự tò mò khám phá thế giới của trẻ thơ.
9/ Mây dưới hồ
– Ai vãi mây dưới hồ?Những mây trắng xóaBay la bay lảNhư cánh cò bay?
– Ai vãi mây xuống hồ?Những mây vàng óngBềnh bồng trên sóngNhư lưới bủa vây?
Đó làÔng Mặt trờiLàm ông chàiVãi lướiTừ sớm đến tốiTung mây xuống hồ!
Lời bình:
Mây dưới hồ khắc họa hình ảnh mây trời phản chiếu trên mặt nước hồ yên bình. Võ Quảng dùng hình ảnh đơn giản nhưng giàu sức gợi, tạo nên sự liên tưởng về vẻ đẹp của thiên nhiên và sự tĩnh lặng, thanh bình của cuộc sống.
10/ Nắng ấm
Cuối xuân anh Nắng ấmĐuổi hết rét về rừng
Bọn rét phút cuối cùngChạy vào hang vào hốcHoặc cùng nhau tức tốcChui rừng sếu, rừng limRừng bạch đàn thâm nghiêmNơi tối mò tối mịtNơi chỉ nghe gió rítChỉ có thác gầm gàoChỉ tiếng hùm báo haoChỉ khỉ ho, cò khóc!
Đuổi xong hết bọn rétNắng ấm lại đứng raTung giữa trời bao laTriệu hào quang lấp lánh
Lời bình:
Bài thơ Nắng ấm mô tả sự thay đổi của thiên nhiên khi nắng sớm tràn về. Nắng ấm không chỉ mang lại sức sống mới cho vạn vật mà còn là biểu tượng của niềm vui, sự sống động trong mỗi tâm hồn.
11/ Gió
Tôi là một chú GióTôi bay trên đồng cỏTôi đẩy những buồm thuyềnThổi một vừng trăng nghiêngLắt lay một chiếc lá
Đưa tay tôi vuốt máEm bé cười trong nôi
Quạt ráo giọt mồ hôiLâm thâm trên vừng trán
Lau khô đôi mắt sángChải mớ tóc rối bời
Ru giấc ngủ em tôiNhư mẹ hiền đưa võngGiữa trưa hè tròn bóng
*
Tôi nghe còi rúc rồi!Tiếng còi giục giã tôiThổi cờ hồng phấp phớiDang cánh dài lướt tớiQuét sạch khói ngoài trờiVà mang đến nơi nơiKhí mát lành biển cả
Lời bình:
Gió là bài thơ mang lại cảm giác tươi mới, tự do khi miêu tả hình ảnh gió lướt qua. Võ Quảng khéo léo dùng hình ảnh gió để khơi gợi sự hồn nhiên, tươi vui, đồng thời cho thấy sự chuyển động không ngừng của thiên nhiên và cuộc sống.
12/ Thác nước
Mưa to!Khắp mô gòBiến thành ThácNhững thác nướcNhảy chồm chồmQua gốcĐánh một phócQua hốcLao nhanhVề phía trước
Thác nướcXùi bọtTrắng phauGọi nhau:– Chạy cho mau!Chạy cho mau!Ra đến sôngCuốn sạch bongNhững rơmNhững rác!Mưa từng hồiVung roiVun vút!
Thác đùa reoĐua nhauChạy mauRa đến sôngVề biển ĐôngMênh môngToả khắp!
Lời bình:
Thác nước là bài thơ tả cảnh thiên nhiên hùng vĩ, mạnh mẽ với dòng thác đổ từ trên cao. Võ Quảng sử dụng hình ảnh thác nước để biểu tượng cho sự sống động và mãnh liệt của tự nhiên, đồng thời tạo nên cảm giác sảng khoái và ngưỡng mộ trước sức mạnh của thiên nhiên.
13/ Cây măng tre
Tôi cây măng treMọc lên giữa bụiChưa tròn một tuổiCành chửa thành cànhLá vừa nẩy xanhMỏng như cánh bướmThức dậy buổi sớmNghe tiếng chim caHớp giọt sương saLòng nghe mát rượiNóng lòng tôi đợiSang đến mùa xuânNắng mới tưng bừngTôi vươn cao vút.
Tôi nhìn được khắpSông núi xóm làngMương máng dọc ngangĐẹp như tranh vẽCành mềm mát mẻRủ bóng ao sâuCò, vạc bảo nhau:– “Ồ, tre chóng lớn!”
Lời bình:
Bài thơ Cây măng tre ngợi ca sức sống bền bỉ của tre, loài cây biểu tượng cho sự kiên cường, bất khuất. Măng tre vươn lên từ lòng đất, trở thành cây tre mạnh mẽ, là hình ảnh ẩn dụ cho ý chí của con người Việt Nam trong mọi hoàn cảnh.
14/ Đàn sếu
Mùa đông vềTrời trở rétSếu gọi loaCùng tập họp
Xin tạm biệtCác ao hồCó nhiều giếcNhiều rôNhiều trêBéo míp
Gõ trống ếchGấp lên đườngVề phương NamCó nắng ấmCánh nào rắnBay dẫn đầuDắt theo sauAi còn yếuNêu khẩu hiệu:Vì mọi ngườiCố giúp nhauBay đến đích
*
Đàn sếuCon trướcCon sauNhư cườmTrắng phauNhịp nhàngTung bayGiữa trờiXanh biếc
Lời bình:
Đàn sếu gợi lên hình ảnh bầy chim sếu bay lượn trên bầu trời, tượng trưng cho khát vọng tự do, niềm tin vào tương lai tươi sáng. Bài thơ tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên và lòng khát khao được bay cao, bay xa của con người.
15/ Tre vui tre cười
Tre vui, tre cườiKĩu ca kĩu kịt!Chim vui, chim cườiRíu ra ríu rít
Gió vui, gió cườiTrong thông vi vút!Hoa vui, hoa cườiTrong cành trắng muốt!
Lửa vui, lửa cườiBập bùng trong bếp!Suối vui, suối cườiTrên non róc rách!
Đèn vui, đèn cườiLập loè trang sách!Em vui, em cườiKhúc kha khúc khích!
Lời bình:
Tre vui tre cười miêu tả hình ảnh cây tre luôn vui tươi, tràn đầy sức sống, là biểu tượng cho sự lạc quan, yêu đời. Võ Quảng đã khéo léo dùng hình ảnh cây tre quen thuộc để nói lên tinh thần không bao giờ khuất phục trước những khó khăn của người Việt Nam.
Tổng hợp những bài thơ hay của Võ Quảng về gia đình
Cuối cùng, không thể bỏ qua lọat tác phẩm tiêu biểu của Võ Quảng về chủ đề gia đình và tình yêu quê hương đất nước sau:
1/ Mẹ về đến nhà
Mẹ về đến nhàCon chó chạy raVui mừng quấn quítCon gà con vịtQuấn chặt lấy chânTheo mẹ ra sânTheo mẹ vào bếpMẹ mời đi hếtChúng cứ lăn vàoKêu lên ồn ào:– “Mẹ ơi, đói quá!Mẹ ơi, đói quá!”Mẹ gọi tất cảĐãi một mo cơmĂn xong kêu lên:– “Mẹ ơi, đói quá!Mẹ ơi, đói quá!”
Mẹ về đến nhà
Lời bình:
Bài thơ Mẹ về đến nhà của Võ Quảng khắc họa niềm vui và sự chờ mong của đứa trẻ khi mẹ trở về. Từng chi tiết nhỏ như bước chân mẹ hay cái ôm ấm áp thể hiện tình yêu thương và sự gắn bó giữa mẹ và con. Bài thơ đơn giản nhưng chứa đựng cảm xúc sâu lắng về tình mẫu tử.
2/ Mẹ yêu em tôi
Mẹ “yêu” em tôiSuốt ngày không ngớt!…Mẹ đỡ em bướcMẹ vịn em ngồiĐưa võng, “à ơi”Mẹ ru em ngủMẹ ấp, mẹ ủEm được ấm hơiMẹ ẵm em tôiMẹ hôn, mẹ hítEm ngủ mẹ thứcMẹ quạt, mẹ ruCông việc lu bùSuốt ngày vất vảBăm bèo, khâu váLàm cỏ, bỏ phânTrăm việc ngoài đồngChăm lo lúa tốtMẹ trút hết mệtKhi bế em tôi:– “À ơi, à ơi!…”Mẹ ru em ngủ
Lời bình:
Mẹ yêu em tôi là một lời ca ngợi về tình mẹ, một tình cảm thiêng liêng và cao quý. Qua đôi mắt của đứa trẻ, hình ảnh người mẹ hiện lên thật dịu dàng và yêu thương, chăm sóc cho từng đứa con. Võ Quảng thể hiện sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc đối với người mẹ qua những vần thơ mộc mạc, gần gũi.
3/ Tôi đang ngồi làm bài
Tôi đang ngồi làm bàiChợt Sơn ca đến gọi:– Ngồi làm gì ngồi mãi?Ra đây cùng hát caNgoài mây trời bao laCó nắng vàng đang đợi!– Hỡi Sơn ca, chớ gọi!Sơn ca có nhớ không?Bài vở chưa làm xongĐi chơi chưa phải lúc
Tôi đang ngồi, hì hục…Chợt có tiếng Ve kêu:– Ra đây ta cùng reoCó Gió vàng đang đợi!Tôi bảo: Ve chớ gọiVe có nhớ hay không?Mọi việc chưa làm xongĐi chơi chưa phải lúc!
Tôi lại ngồi, hì hục…Mọi việc đã làm xongTôi ra ngoài chấn songGọi to: – Hỡi Sơn caHỡi Ve, hỡi Nắng mớiMời tất cả cùng vui!Mọi việc làm xong xuôiVui chơi là phải lúc
Lời bình:
Bài thơ Tôi đang ngồi làm bài miêu tả hình ảnh quen thuộc của một đứa trẻ đang chăm chỉ làm bài tập. Qua từng dòng thơ, Võ Quảng không chỉ kể về việc học, mà còn khích lệ ý thức tự giác và trách nhiệm trong học tập. Bài thơ truyền tải thông điệp về sự cần mẫn và nỗ lực trong học hành để đạt được kết quả tốt.
4/ Chị ru em ngủ
Chị ru em ngủ…
Cái màn vừa rũCũng đã ngủ rồi!Cái chiếu cái nôiCũng đều ngủ cả!Cái giàn, cái giáCái bát, cái mâmThúng, mủng, quang, giànhNgáy theo nhịp thởGió về bỡ ngỡDừng lại ngoài hiênNhư những nàng tiênSao đi rời rợi
Ngủ đi em hỡiCái ngủ cho ngonCho mau lớn khônCho ngày lại sángThêm nhiều bầu bạnThêm lá, thêm cànhCho đồng thêm xanhCho vườn thêm mát
Ngoài kia lũ giặcTiếng súng vừa imHãy ngủ đi emEm yêu của chị
Lời bình:
Trong những bài thơ hay của Võ Quảng không thể bỏ qua Chị ru em ngủ. Đây là bài thơ nhẹ nhàng, sâu lắng về tình chị em. Hình ảnh chị ngồi bên em, hát ru với những lời ca dịu êm, gợi lên không khí bình yên trong gia đình. Võ Quảng thể hiện sự gắn kết giữa các thành viên trong gia đình thông qua hình ảnh đơn giản mà gần gũi này.
5/ Thư gửi cho anh
Anh thân yêu,Anh đi nhập ngũPhấn khởi cả nhà,Cô bác gần xaLuôn luôn thăm hỏiEm đây không khỏiSung sướng tự hào,Mong anh cố vàoMau thành dũng sĩ.
Hành quân diệt MỹAnh bước hiên ngangĐeo khẩu súng “côn”Thích ơi là thíchVác khẩu “đui-xết”Hoặc B.40,Một phát cháy thuiXe tăng bọc thépSan bằng bốt giặcGiải phóng quê hương
Nếu anh bị thươngTạm nằm bệnh việnThì nhớ đánh điệnCho em biết tin,Em sẽ lớn lênNhanh như ông GióngEm đánh ngựa phóngĐến cấp chỉ huyEm cố xin điThay anh đánh giặc.
Lời bình:
Thư gửi cho anh mang đầy tình cảm yêu thương, nhung nhớ của một đứa trẻ gửi tới người anh đi xa. Võ Quảng thể hiện niềm mong mỏi và hi vọng qua từng dòng thơ, đồng thời khắc họa tình anh em thân thiết, thiêng liêng trong gia đình.
6/ Bà tôi chăn nuôi
Sáng sớm bà tôiTung chăn dậy trước
Nghe tiếng bà bướcGà qué vui mừngĐàn vịt tưng bừngChào bà: quạc! quạc!
Đánh diêm nghe “soạt”!Lửa bếp bừng toKhụt khịt bà hoBà băm, bà nấu
Bà trộn, bà khuấyBà múc, bà khuânBà đấm vào lưng:“Chà đau lưng quá!”
Lợn bà một tạVịt bà bốn cânQua lại ngoài sânLuôn mồm: đói, đói!
Bà bảo bà phảiNhúc nhích đi làmĂn xong lại nằmỞ không rất chán!
Khi tổ bầu bánBà được tuyên dươngBà bảo:“Các anh họ thươngNên khen làm vậy!”
Lời bình:
Bà tôi chăn nuôi là bài thơ miêu tả sự cần cù, chịu khó của người bà. Qua từng hình ảnh quen thuộc của người bà chăm sóc vật nuôi, Võ Quảng gửi gắm thông điệp về giá trị của lao động và sự yêu thương trong gia đình. Tình cảm dành cho người bà hiện lên chân thực và gần gũi qua những vần thơ bình dị.
7/ Đôi tay mẹ
Mẹ làm suốt ngàyĐôi tay không ngớt
Một tay đun bếpMột tay bế emMột tay cào rơmMột tay cấy mạMột tay khâu váMột tay băm bèoMột tay nuôi heoMột tay cuốc đấtMột tay đắp đậpMột tay khai mươngMột nắng hai sươngTay làm không ngớt
Cha tôi về phépThấy việc gọn gàngKhoe với họ hàngMẹ tôi đảm lắm!
Lời bình:
Đôi tay mẹ là biểu tượng của sự hy sinh và tảo tần của người mẹ. Đôi tay ấy không chỉ làm việc vất vả mà còn chăm sóc, nuôi dưỡng con cái. Bài thơ là lời tri ân sâu sắc đến những người mẹ đã dành cả cuộc đời vì con. Từng câu thơ nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc, tôn vinh vai trò của mẹ trong cuộc sống.
8/ Cậu tôi
Tôi có ông cậuLàm nghề thợ rènDa ngăm ngăm đenNhư hun trong khói
Cậu tôi ít nóiCủ mỉ cù mìKhỏe không ai bìCánh tay như thépVung tay cậu đậpHùng hục cả ngàyRèn cuốc rèn maiRèn cày 51
Búa quai, sắt đậpChớp chớp sáng lòeSáng cả bờ treLung linh mặt nước
Nghe đâu lúc trướcKháng chiến đánh TâyCả đêm liền ngàyCậu rèn những mácNhững chông nhọn hoắtMã tấu, dao gămSuốt cả mười nămGiao cho du kích
Cậu tôi rất thíchThấy tôi đến chơiTôi cũng rất vuiĐược gần bên cậuĐược sờ, được móCái búa, cái đeCó lúc ngo ngoeThụt cây ống bễ
Cậu tôi vui vẻCười bảo tôi rằng:– Mày có khả năngThành anh thợ đúc!
Lời bình:
Cậu tôi là bài thơ về người cậu với hình ảnh gần gũi, thân thương. Qua miêu tả của Võ Quảng, cậu hiện lên như một người thân yêu, gần gũi và luôn quan tâm đến gia đình. Bài thơ thể hiện sự gắn bó, tình cảm ruột thịt trong gia đình.
9/ Nghe tiếng ru
Họa mi bay vềCất cao tiếng hátTrời cao bát ngátBỗng hóa cao hơn!Đất rộng mông mênhNhư càng hóa rộng!
Bò vàng, Trâu mộngNghểnh cổ lắng ngheKhóm trúc bờ treLặng im nghe hátQuên không xào xạcNghỉ hết rì rào
Mặt trời lên caoMỉm cười vẫy gọi:– “Chim ơi! Ta hỏiHọc hát trường nàoMà tiếng xôn xaoNghe hay làm vậy?”
– “Thưa ôngHát được thế đấyTôi học mẹ tôiMẹ hát: À ơi!…Lúc ru tôi ngủ!”
Lời bình:
Nghe tiếng ru mang lại cảm giác yên bình, dịu dàng từ tiếng ru của bà, của mẹ. Võ Quảng vẽ nên hình ảnh tiếng ru như âm vang của sự bình yên, chở che trong suốt tuổi thơ của mỗi đứa trẻ. Tiếng ru không chỉ là giai điệu để đưa trẻ vào giấc ngủ mà còn là sự an ủi, che chở, mang theo tình yêu thương vô bờ của người thân.
Lời kết
Tất cả những bài thơ Võ Quảng hay nhất về chủ đề thiếu nhi, thiên nhiên và gia đình đã được tổng hợp trong bài viết trên. Với số lượng tác phẩm đồ sộ, ông xứng đáng là cây bút xuất sắc về văn học thiếu nhi Việt.
Categories: Thơ theo tác giả
Source: truongcaobaquat.edu.vn