Thơ Chính Hữu chủ yếu viết về người lính và chiến tranh. Dù không sáng tác nhiều nhưng mỗi tác phẩm của ông lại ẩn chứa những hình ảnh chọn lọc với biết bao cảm xúc dồn nén. Ngoài Đồng chí, ông còn là tác giả của một số bài thơ nổi tiếng khác, hãy cùng Thepoetmagazine.org theo dõi ngay sau đây.
15 Bài thơ Chính Hữu hay nhất mọi thời đại
Chính Hữu bắt đầu sáng tác từ năm 1947 và chủ yếu viết về chiến tranh, người lính. Dù không sáng tác nhiều nhưng các tác phẩm của ông đều mang nét đặc sắc riêng, làm rung động trái tim người yêu thơ.
Dưới đây là tuyển tập các bài thơ Chính Hữu hay nhất bạn không thể bỏ qua:
1/ Đồng chí
Quê hương anh nước mặn, đồng chuaLàng tôi nghèo đất cày lên sỏi đáAnh với tôi đôi người xa lạTự phương trời chẳng hẹn quen nhau.Súng bên súng, đầu sát bên đầuĐêm rét chung chăn thành đôi tri kỷĐồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân càyGian nhà không mặc kệ gió lung layGiếng nước gốc đa nhớ người ra lính.Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vaiQuần tôi có vài mảnh váMiệng cười buốt giáChân không giàyThương nhau tay nắm lấy bàn tay!
Đêm nay rừng hoang sương muốiĐứng cạnh bên nhau chờ giặc tớiĐầu súng trăng treo.
Lời bình:
Đồng chí là một trong những bài thơ của Chính Hữu nổi tiếng và được yêu thích nhất. Nó phản ánh thần đồng đội, sự gắn bó giữa những người lính trong cuộc kháng chiến.
Hình ảnh đôi dép cao su, chiếc áo rách, hay những cơn sốt rét trong chiến khu không chỉ là biểu tượng của khó khăn mà còn là tình cảm sâu nặng giữa những người chiến sĩ. Phong cách thơ Chính Hữu mang vẻ đẹp mộc mạc, chân thực, ca ngợi sức mạnh tinh thần và tình đồng đội thiêng liêng.
Tuyển tập các bài thơ Chính Hữu hay – Đồng Chí
2/ Ngày về
Có đoàn người lên đóng trên rừng sâuĐêm nay mơ thấy trở về Hà NộiBao giờ trở lại?Phố phường xưa gạch ngói ngang đườngÔi hôm nay họ nhớ mái nhà hoangBức tường điêu tàn ngày xưa trấn ngựNhớ đêm ra đi, đất trời bốc lửaCả kinh thành nghi ngút cháy sau lưngNhững chàng trai chưa trắng nợ anh hùngHồn mười phương phất phơ cờ đỏ thắmRách tả tơi rồi đôi giày vạn dặmBụi trường chinh phai bạc áo hào hoaMái đầu xanh thề mãi đến khi giàPhơi nắng gió. Và hoa ngàn cỏ dạiNghe tiếng gọi của những người Hà NộiTrở về, trở về, chiếm lại quê hươngNguy nga sao cái buổi lên đườngSúng chuốt gươm lan, mắt ngời sáng quắcA ha! nhà xiêu mái sậpXác oan cừu ngập lối chân điGạch ngói xưa mừng đón gót lưu lyBước căm giận xéo quân thù lớp lớpMịt mù khói ngợpCờ máu huy hoàngPhất nắngÔi bài chiến thắng reo vang.
Lời bình:
Ngày về là bản tình ca lặng lẽ về người lính, những kỷ niệm thân thương về quê hương và gia đình trong tâm trí họ khi còn trên chiến trường. Tác giả Chính Hữu khéo léo kết hợp giữa khát vọng trở về và niềm tự hào của người lính, mang đến một cảm giác vừa bình yên, vừa hùng tráng.
3/ Bắc cầu
Bom nó bằng gangTay ta bằng sắtHỡi con sông sâuCầu ta lại bắc
Hỡi những con đườngĐừng đau chia cắtNối nhịp thuỷ chungĐinh ta đóng chặt
Ta đứng đêm ngàyBốn bên khói lửaHai tay ta đỡBạt ngàn quân đi
Góp vào tiếng súngMột tiếng dô taMỗi chuyến xe quaChở cả lòng taTheo ra mặt trận
Sông vỗ trùng trùngNhịp cầu điệp điệpĐưa cả đất nướcĐi về phía nam
Lời bình:
Bắc cầu – Tác phẩm tiêu biểu của Chính Hữu, thể hiện tinh thần đồng lòng vượt qua khó khăn, chiến thắng mọi gian nguy để xây dựng tương lai hòa bình. Đây không chỉ là một hành động chiến lược trong chiến đấu mà còn là biểu tượng của sự gắn kết giữa những người lính và nhân dân.
4/ Ngọn gió
Em có bao giờ nửa đêm thức dậyNghe ngọn gió phương này thổi sang phương ấyĐấy là hồn anh đang thở đêm đêmĐi giữa đất trời đến hát ru em…
Lời bình:
Ngọn gió trong thơ Chính Hữu mang ý nghĩa của tự do, hy vọng và sức mạnh. Những cơn gió mang theo tình yêu nước, ý chí và niềm tin của những người chiến sĩ, thổi bùng lên ngọn lửa của lý tưởng và sự kiên cường.
5/ Thư nhà
Một lá thư nhàhôm nay ta đọcTrong chiến hào chuẩn bị tiến công,Ta mới hiểu thêmtừng chữ, từng dòngChưa bao giờ hiểu hết,Ta mới biếtChiều cao ngọn núi, chiều rộng con sông,Hai tiếng quê hương bỗng sao thắm thiết.
Thư người hậu phương gánh gạo đưa chồng,Hai vai khó nhọc,Viết gửi cho ta ngổn ngang từng nétNhư gồng như gánh dân công,Ánh mực lập loè đường xa lửa đuốc.Lặn lội đi theo cả nướcLên đây đánh giặc cùng taĐêm nay ở đâu?lưng đèo?cuối dốc?Một lá thư nhàChia đôi nhiệm vụHai người đoàn tụHai đầu chiến công.
Lời bình:
Thư nhà gợi lên hình ảnh xúc động về nỗi nhớ gia đình của những người lính. Chính Hữu sử dụng những ngôn từ giản dị nhưng đầy cảm xúc để khắc họa nỗi nhớ quê hương, mẹ già và người thân yêu nơi hậu phương, thể hiện sự gắn kết thiêng liêng giữa tiền tuyến và hậu phương.
Nếu bạn còn thắc mắc Chính Hữu là tác giả của bài thơ nào thì ngoài Đồng Chí, không thể bỏ qua Thư nhà.
Thư nhà
6/ Gửi mẹ
Hôm nọ gặp người làng ta ở xuôiHỏi thăm tin nhà tin mẹ
Mẹ hiểu câu “Kháng chiến trường kỳ nhất định thắng lợi”Những đêm gió mưa dữ dộiVẫn thắp hương cầu trời phù hộ bước con đi
Lúc thơ ngây con từng nghe kểTừ tuổi lấy chồng mẹ ít khi vuiNgày đưa thầy về nơi yên nghỉLá mùa đông rơi xuống đầy vai
Con mang tấm lòng thương mẹĐi qua nghìn dặm quê hươngNày đây núi, này đây sôngNày đây buổi chiều khói thổi cơm lặng lẽNơi nào cũng hiền như đời của mẹ
Làng ở đây như làng dưới taCũng có giếng nướcCũng có gốc đaCũng có con trai xa nhà
Yên tâm mẹ nhéCon đi mười nămCon đi bảo vệNiềm vui của mẹVà của quê hươngMột ngọn khói thổi cơmMột mái nhà bình yên bếp lửaTiếng võng đung đưa trưa hè tuổi nhỏ
Lời bình:
Gửi mẹ là bài thơ tràn đầy tình cảm hiếu thảo, là tiếng lòng của người con xa quê, nơi chiến trường. Qua từng câu thơ, Chính Hữu đã bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và tình thương vô bờ dành cho mẹ, người đã nuôi dưỡng và cổ vũ con trong cuộc chiến đấu gian khổ.
7/ Trang giấy học trò
Em đến trườngTay cầm cuốn vởGió thổi đời emLật từng trang mởTrường mớinhư tâm hồn emLợp toàn ngói đỏ
Tóc xanh mát bóng câyThơm mùi trang giấy mớiVui với em phơi phớiTổ quốc lớn từng ngày
Chúng mang bom nghìn cânGiội lên trang giấyMỏng như một ánh trăng ngầnHiền như lá mọc mùa xuân
Ôi từng trang giấyTrong lòng anh, đập khẽ, đêm naynhư bàn tay vẫynhư một bàn tay ròng ròng máu chảy!
Nếu em sống lạiAnh đi một nghìn đêmĐể giành lấy cho emMột ngày không sợ hãi
Trận địa thức bên emBóng quân thù hung ácKhông che được ánh đènSoi cho em ngồi học
Ôi ánh đèn thúc giụcNhư mệnh lệnh hành quân
Lời bình:
Trang giấy học trò tái hiện lại ký ức tuổi học trò, gợi nhớ về một thời tuổi trẻ đầy khát khao và mơ ước. Trong bài thơ, hình ảnh đơn sơ của những trang vở cũng trở thành biểu tượng của niềm tin vào tri thức.
Trong các bài thơ của Chính Hữu về chủ đề người lính và chiến tranh, Trang giấy học trò là tác phẩm đặc biệt nhất.
8/ Giá từng thước đất
Năm mươi sáu ngày đêm bom gầm pháo giội,Ta mới hiểu thế nào là đồng đội.Đồng đội talà hớp nước uống chungNắm cơm bẻ nửaLà chia nhau một trưa nắng, một chiều mưaChia khắp anh em một mẩu tin nhàChia nhau đứng trong chiến hào chật hẹpChia nhau cuộc đời, chia nhau cái chết.
Bạn ta đóNgã trên dây thép ba tầngMột bàn tay chưa rời báng súng,Chân lưng chừng nửa bước xung phong.Ôi những con người mỗi khi nằm xuốngVẫn nằm trong tư thế tiến công!Bên trái: Lò Văn SựBên phải: Nguyễn Đình Ba,Những đêm tiến công, những ngày phòng ngự,Có phải các anh vẫn còn đủ cảTrong đội hình đại đội chúng ta ?
Khi bạn talấy thân mìnhđo bướcChiến hào đi,Ta mới hiểugiá từng thước đất,Các anh ở đâyTrận địa là đây,Trận địa sẽ không lùi nửa thước,Không bao giờ, không bao giờ để mấtMảnh đấtCác anh nằm.
Lời bình:
Bài thơ khắc họa giá trị của mỗi thước đất quê hương mà người lính phải hy sinh để bảo vệ. Qua hình ảnh đất đai và sự chiến đấu dũng cảm, Chính Hữu ca ngợi lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần quả cảm của người lính.
Giá từng thước đất
9/ Lá ngụy trang
Mười năm đi mải miếtMang quê mình xanh biếc trên lưng.Khi ta hành quân đã khuất,Lá nguỵ trang còn đọng tiếng chim rừngTha thiết
Cây mọc trăm miền gửi lá theo taGian khổ đêm ngày chiến dịch,Vẫn nghe rì rào thôn xóm ta quaNghe núi nghe sông trong cành lá hát.
Lời bình:
Lá ngụy trang là hình ảnh biểu tượng cho sự khéo léo, tinh thần chiến đấu mưu trí của các chiến sĩ trong những trận chiến ác liệt. Từ những chiếc lá bình thường, Chính Hữu đã biến chúng thành biểu tượng của sự sống và hy vọng giữa chiến tranh.
Đây xứng đáng là một trong những tác phẩm của Chính Hữu hay, đặc sắc nhất mà bạn không thể bỏ qua.
10/ Ngọn đèn đứng gác
Trên đường ta đi đánh giặcTa về Nam hay ta lên Bắc,Ở đâuCũng gặpNhững ngọn đèn dầuChong mắtĐêm thâuNhững ngọn đèn không bao giờ nhắm mắtNhư những tâm hồn không bao giờ biết tắt,Như miền NamHai mươi nămKhông đêm nào ngủ được,Như cả nướcVới miền NamĐêm nào cũng thức…Soi cho ta điĐánh trận trường kỳĐèn ta thắp niềm vui theo dõiĐèn ta thắp những lời kêu gọi.Đi nhanh đi nhanhChiến trừõng đã giụcĐầy núi đầy sôngĐèn ta đã mọc.Trong gió trong mưaNgọn đèn đứng gácCho thắng lợi, nối theo nhauĐang hành quân đi lên phía truớc.
Lời bình:
Ngọn đèn đứng gác là biểu tượng cho sự kiên cường, bền bỉ của những người lính gác đêm, bảo vệ quê hương. Ngọn đèn tuy nhỏ bé nhưng mang ý nghĩa to lớn, thắp sáng trong đêm tối, đồng hành cùng người chiến sĩ trên mỗi bước đường bảo vệ tổ quốc.
11/ Đường ra mặt trận
Những buổi vui sao, cả nước lên đường,Xao xuyến bờ tre, từng hồi trống giục
Xóm dưới làng trên, con trai con gáiXôi nắm cơm đùm, ríu rít theo nhauSúng nhỏ súng to, chiến trường chật chộiTiếng cười hăm hở, đầy sông đầy cầu
Bộ đội dân quân, trùng trùng điệp điệpChào nhau không kịp nhớ mặtDô hò nón vẫy theo,Hàng ngũ ta đi dài như tiếng hát
Chào những ngôi trường ngói đỏ bình yênLấp lánh cánh đồng đang gặt đang háiXuôi ngược công trường những bánh xe reoNgọn khói con tàu như tay vẫy gọi
Đất nước mình đây,Hai mươi nămmưa, nắng, đêm, ngàyHành quân không mỏiSung sướng bao nhiêu: tôi là đồng độiCủa những người đi, vô tận, hôm nay.
Yểm hộ miền NamThình thình đại bácNhịp những bước chânCả nướclên đường
Lời bình:
Trong những bài thơ hay của Chính Hữu không thể bỏ qua Đường ra mặt trận. Đây là bài thơ kể về hành trình gian khổ nhưng đầy vinh quang của người lính.
Chính Hữu đã khéo léo miêu tả những bước chân mạnh mẽ, kiên định của những người chiến đấu vì đất nước, tạo nên một bản anh hùng ca đầy khí phách.
12/ Nhật kí biên giới
Núi, lại núi, lại núi…Đội tuần tra súng ướt hơi mâyHành quân giữa màu xanh biên giới
Không ở đâu bằng ở đâyĐất quê hương đo từng thước mộtCủa chúng ta, mỗi con suối mỗi gốc câyĐã ghi trên bản đồ Tổ quốc
Đêm nay dừng lạiĐứng gác trong mây, bốn bề gió thổiHỏi quê mình còn thức hay không?
Ai đó, khuya rồi, một ngọn đèn chongĐèn thương nhớ ai đèn không nhắm mắtVì nửa tấm lòng trong kia vẫn thứcMiền Nam xa, dậy tiếng reo hòCó phải giờ này các anh tập kíchMà ánh lửa trên đèo rậm rịch?
Đó con tàu lên vùng đất mớiĐội ngũ trùng trùng các chị các anhNhững ngọn đèn soi trong đêm vộiNhững con người thức suốt năm canhNghe rú ngược rừng xuôi thét gọi
Cửa biển ì ầm suy nghĩ không nguôiTrong dạ băn khoăn từng bày cá nhảyVẫy con thuyền sóng giạt ngoài khơiNhững ngọn hải đăng bồi hồi nhấp nháy
Đêm nào cũng vậyTừ biên giới cao, lòng ta vẫn thấyNghìn dặm nước taNhư dải Ngân HàThao thứcTa đứng gácCho sao trên trờiCho sao dưới đấtThương Tổ quốc ta không đêm nào ngủ đượcLại lên đường, hăng hái bước tuần traĐỉnh núi này, ta thức với quê ta
Lời bình:
Nhật kí biên giới ghi lại những cảm xúc, suy nghĩ chân thực của người lính nơi biên cương xa xôi. Từng dòng thơ chính là lời nhắn gửi, là niềm hy vọng và lòng quyết tâm bảo vệ từng tấc đất biên cương của tổ quốc.
Nhật kí biên giới
13/ Tháng năm ra trận
Tháng năm trong làng đã mùa gặtLòng dân sung sướng thóc mênh môngCó người đi lính, hiền như đấtMuà hạ tưng bừng, thương núi sôngMột sớm mang về tin xuất trậnVội vàng súng đạn, nao nức lòngAi về nhắn hộ cho thôn xómMột đi là hẹn chẳng về khôngMùa thu thây giặc chất sông núiMùa hạ thây giặc phơi đầy đồng
Ai về cấy lúa trồng bôngCho lúa mau tốt, cho bông được mùaTrưa hè rụng lá bàng khôTôi đi ra trận nghe hò bốn phương
Súng ơi!Súng đã theo tôi mùa thuSúng đi với tôi mùa hạTheo tôi diệt hết quân thùTôi nhớ thương người bạn cũMiệng cười mắt nhắm nghìn thu
Súng nặngĐường dàiVai gầyÁo ráchNhưng sớm ra đi miệng nở cười
Mặt nóng bừng bừng theo nhịp trốngLòng nao nức rộn tiếng hoan hôBờ tre em nhỏ đưa tay vẫyHồn nở muôn sao phấp phới cờ…
Lời bình:
Tháng năm ra trận tái hiện những ngày tháng lịch sử của dân tộc, khi những người lính ra trận với tinh thần chiến đấu mãnh liệt. Thơ Chính Hữu ở đây vừa mang chất sử thi hùng tráng, vừa tràn đầy cảm xúc chân thành, biểu dương ý chí quật cường.
14/ Trận địa Hà Nội
Hà Nộimột góc vườn hoaĐơn vị chúng taĐến xây trận địaTạm xếp sang bên những hàng ghế đá
Hôm nayHà Nội lại đi vào khói lửa
Trận địa ta xâyTrên những công trình dang dởTa đi – gian khổ mười nămThương quê hương cỗi cằn tàn pháVề Hà Nộivất vả mười nămTa mới trồng xong chút màu hoa láTrận địa của taLà một ngôi trường mới mởNhững ánh mắt ngời ngời hai hàng cửa sổTrận địa của ta là sânMột vườn trẻ bây giờ bỏ vắngSúng ta kêbên nôi nhỏcác em nằmTừ trận địata bắn chúngSúng của tatính tầm tính hướngTính theo góc độ của lòng cămĐạn ta tínhtheo từng giọt mồ hôita đổ xuốngTưới đất này vất vả mười nămNhững ngôi nhà này không hề biết sợMái này tường nàyQuen nhìn gạch đổNhững con người này quen súng cầm tayQuen mở chiến hào ngay trên đường phốDù phải mười năm, hai mươi nămĐất nước này quen một mất một còn
Lời bình:
Bài thơ Trận địa Hà Nội ca ngợi tinh thần bất khuất của người dân thủ đô trong cuộc kháng chiến chống giặc. Từng câu thơ như tái hiện lại hình ảnh hào hùng của những ngày tháng chiến đấu ác liệt nhưng đầy tự hào của Hà Nội.
15/ Hai người bộ hành
Cháu dắt ông điHai ông cháu mình vừa đi vừa họcÔng dạy cháu biết tất cả những gìCó ở trên trời dưới đấtCòn cháu thì dạy ông biếtCuộc đời này ngắn, nhưng ông đừng buồnVì nó – vĩnh hằng – tiếp tụcĐường vào thế kỷ hai mốt,Hai người bộ hành một cháu một ôngNhững bước đầu tiên đi song song,Bên những bước cuối cùng.
Như một di truyền thế hệCháu sẽ yêu, như ông bà, như cha mẹDưới gió, dưới mây,Những phố, những câyDù ở nơi nàyNay mai vắng vẻDáng hình ông.
Lời bình:
Hai người bộ hành kể về hành trình đồng đội gian khổ nhưng đầy ý nghĩa của hai người lính. Qua bài thơ, Chính Hữu đã khắc họa tình bạn, tình đồng chí và sự gắn kết mạnh mẽ giữa những con người cùng chung lý tưởng.
Lời kết
Thơ Chính Hữu mang đến cho người đọc sự rung động, cảm xúc dồn nén về chiến tranh và người lính. Ông được mệnh danh là nhà thơ quân đội bởi phong cách sáng tác có phần khác biệt, đậm chất riêng của mình.
Categories: Thơ theo tác giả
Source: truongcaobaquat.edu.vn