Thơ Nguyễn Duy vừa có chút ngang tàng vừa thể hiện sự trầm tĩnh và rất giàu cảm xúc. Hồn thơ của ông như kết hợp giữa chất duyên dáng và thế sự. Hãy cùng Thepoetmagazine tìm hiểu tuyển tập những bài thơ của Nguyễn Duy để hiểu hơn.
Tổng hợp thơ Nguyễn Duy
Thơ Nguyễn Duy chủ yếu nói về tình yêu quê hương đất nước và sự mong nhớ, yêu thương của nhà thơ dành cho gia đình, những người thân yêu khi nhập ngũ. Ông là một trong số ít cây bút góp phần làm mới thể thơ lục bát bằng những tác phẩm mang hơi hướng hiện đại, độc đáo.
Bài thơ của Nguyễn Duy
Tuyển tập thơ Nguyễn Duy bao gồm:
Các bài thơ lẻ
- Ải Chi Lăng
- Bán vàng
- Đá ơi
- Hoa gạo
- Hoa lúa
- Khi chúng mình yêu nhau…
- Kim mộc thuỷ hoả thổ
- Lạng Sơn 1989
- Lên mặt trận, ngày đầu…
- Nét và hình
- Người đang yêuNhớ bạn
- Rằm nguyệt thực
- Thơ tặng người ăn mày
- Trên sân trường
- Về làng
- Vũ điệu cây
- Vườn cây của ba
- Xin đừng buồn em nhé
- Yêu
Cát trắng – 1973
- Khúc dân ca
- Tre Việt Nam
- Tiếng hát mùa gặt
- Trống giục
- Bức tranh của tôi
- Vẽ biển
- Trận địa tím
- Khẩu súng trên tay ta
- Bầu trời vuông
- Tiếng kèn hiệu trong trận đánh cao điểm X.
- Chiều khẩu đội
- Lớp học trong mây
- Hơi ấm ổ rơm
- Nhớ
- Nhận được thư ở Đông Hà
- Khẩu súng, cây đàn
- Võng trăng
- Tiếng chim bạn bè
- Ở trên chốt, nghe tin bão
- Tiếng chim sau trận bom B52
- Ngủ trong rừng cao su
- Tôi nghe rất rõ
- Cột số bên đường
- Cát trắng
- Mảnh gương
- Chuyện cúng giỗ trong ấp chiến lược
- Em bé lạc mẹ
- Cô gái Hải Lăng
- Bà mẹ Triệu Phong
- Bát nước ngô của mẹ Việt ở Cam Lộ
- Bên hàng rào Ái Tử
- Giọt nước mắt và nụ cười
- Đất đỏ – nước xanh
- Hương cau trong đất
- Bàn chân người lính
- Qua phà Bến Thuỷ
- Con đường qua Bến Mới
- Ngã ba – con mắt – tấm lòng
- Tiếng hát đảo đèn
- Hạt lúa cháy nảy mầm
- Bài thơ tặng con
- Ý nghĩ trong đêm trực của người đỡ đẻ
- Sơ tán
- Bài hát người làm gạch
- Thằng giặc lái bị bắt ăn cơm bằng xác máy bay, uống nước bằng ống rốc-két…
- Phỏng vấn
- Từ trái bom đến trái dừa
- Hai lần chết của một người lính cộng hoà
- Trang sách chưa in
- Về thăm nhà Bác
Ánh Trăng – 1984
- Mùa thu
- Trở lại khúc hát ru
- Lời của cây
- … và lời của quả
- Âm thanh bàn tay
- Mưa trong nắng, nắng trong mưa3
- Muối trắng
- Tuổi thơ
- Cầu Bố
- Đò Lèn
- Gửi Huế – Bốn chiếc cầu bắc ngang sông Hương
- Gửi Huế – Đi qua Thành Nội
- Gửi Huế – Hỏi thăm
- Gửi Huế – Nhớ bạn
- Tìm thân nhân
- Nghe tắc kè kêu trong thành phố
- Ánh trăng
- Lời ru đồng đội
- Áp-xa-ra – người múa và điệu múa
- Chữ của trời
- Đêm ở chốt
- Dạ hương
- Chiến hào
- Ca dao vọng về
- Sông Thao
- Gửi từ vùng gió Phan Rang
- Trên đồng bông Phước Sơn
- Đà Lạt một lần trăng 3
- Tình ca nơi cuối đất
- Lời ru từ mũi Cà Mau
- Xuồng đầy
- Ông già sông Hậu
- Nhịp điệu bóng đá
Tập thơ Mẹ và Em
Mẹ và Em – 1987
- Thơ tặng người xa xứ
- Dòng sông mẹ
- Hầm chữ A
- Xó bếp
- Tre Việt Nam
- Hơi ấm ổ rơm
- Bầu trời vuông
- Tảo mộ
- Cỏ dại
- Gửi Huế – Bốn chiếc cầu bắc ngang sông Hương
- Gửi Huế – Đi qua Thành Nội
- Gửi Huế – Hỏi thăm
- Gửi Huế – Nhớ bạn
- Lời ru con cò biển
- Ánh trăng
- Nghe tắc kè kêu trong thành phố
- Lời ru đồng đội
- Thơ Tết
- Nhớ thiên nhiên
- Tuổi thơ
- Đò Lèn
- Cầu Bố
- Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa…
- Gửi về Lam Sơn
- Xuồng đầy
- Sông Thao
- Ca dao vọng về
- Đà Lạt một lần trăng
- Mưa trong nắng, nắng trong mưa
- Đám mây dừng lại trên trời…
- Trăng sông Tiền
- Nha Trang… có một mối tình
- Một góc chiều Hà Nội
- Bất chợt
- Chim yến
- Hoa dọc đường xa
- Tưởng niệm
- Đánh thức tiềm lực
Đường xa – 1989
- Chút thu vàng
- Đường xa
- Gặp một người lính trẻ
- Gặp một ông vua xưa
- Giã từ A-rê-khô-vơ…
- Khúc hát hoà bình
- Nhìn từ xa… Tổ quốc!
- Phơi
- Rừng và phố
- Ta chờ mùa hạ sang
- Thăm nghĩa trang Ta-lin
- Thơ ngắn đường dài
- Thơ và bóng đá
- Tiếng gõ
- Trắng… và trắng…
- Trong đất
- Trước tượng đài Ki-ép
- Trước tượng Pu-skin
- Với Lép Tôn-xtôi
Về – 1994
- Ám ảnh cát
- Ảo giác
- Áo trắng má hồng
- Bao cấp thơ
- Chiều mận Hậu
- Chợ
- Chùm “Mộng du”
- Chùm “quả”
- Chùm “Tơ lụa”
- Chuông chiều
- Cõi về
- Cơm bụi ca
- Dịu và nhẹ
- Đanuýp đỏ
- Được yêu như thể ca dao
- Em ơi, gió…
- Giấc mộng trắng
- Gửi lại trường Lômônôxốp
- Hàng Châu
- Hoa hậu vườn nhà ta
- Khiêu vũ
- Không dám đâu
- Kính gửi tuổi học trò
- Kính thưa Liền Thị
- Liền anh đi chợ
- Mắt na
- Mắt nhãn
- Mời vợ uống rượu
- Mùa nước nổi
- Nợ nhuận bút
- Pháo Tết
- Rau muối
- Rơi và nhặt
- Sầu riêng
- Sương muối
- Thắp nhang và khấn
- Thi sỹ
- Thời gian
- Thuốc lào
- Tôi và em, và…
- Trở gió
- Vải thiều
- Về đồng
- Vết thời gian
- Vọng Tô Thị
- Vô tư
- Vợ ốm
- Vợ ơi…
- Xẩm ngọng
Tập thơ Vợ ơi
Cát trắng – 1995
- Hầm chữ A
- Chiều khẩu đội
- Nhớ
- Xó bếp
- Võng trăng
- Hơi ấm ổ rơm
- Tiếng chim bạn bè
- Tre Việt Nam
- Bầu trời vuông
- Bài hát người làm gạch
- Cát trắng
- Giọt nước mắt và nụ cười
- Bát nước ngô của mẹ Việt ở Cam Lộ
- Hương cau trong đất
- Đứng lại
- Mưa trong nắng, nắng trong mưa
- Đám mây dừng lại trên trời…
- Lời ấm áp nói từ trong gió lạnh
- Âm thanh bàn tay
- Buổi sáng sau chiến tranhTìm thân nhân
- Ánh trăng
- Nghe tắc kè kêu trong thành phố
- Lời ru đồng đội
- Áp-xa-ra – người múa và điệu múa
- Chi Lăng
- Dạ hương
- Tuổi thơ
- Cầu Bố
- Đò Lèn
- Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa…
- Gửi về Lam Sơn
- Một góc chiều Hà Nội
- Sông Thao
- Đà Lạt một lần trăng
- Gửi lại Long Hưng
- Người cha
- Người con trai
- Người con gái
- Mưa
- Nắng
- Trăng
- Sao
- Đàn bầu
- Lời ru trong bão
Bụi – 1997
Phần 1 – Giữa đám đông
- Bài ca phiêu lưu
- Tí tẹo Bắc Âu
- Nhớ nhà
- Saint Louis, 14.6.1995
- Texas, 16.6.1995
- Boston, 21.6.1995
- New York, 7.7.1995
- Washington, 12.7.1995
- Hollywood, 21.7.1995
- San Diego, 28.7.1995
- Bolsa, 30.7.1995
- San Jose, 3.8.1995
- San Francisco, 5.8.1995
- Quận Cam, 9.8.1995
- Vớ vẩn
- Mirage
- Washington, mùa phơi
- Paris, mùa phơi
- London, mùa phơi
- Amsterdam, mùa phơi
- Cái nhìn từ bảo tàng Louvre
- Giác đấu
- Feria de Nimes
- Địa Trung Hải
- Nửa đêm
- Chỉ khác nhau cái nhìn, em ạ…
- La Loire
- Đường hầm qua biển Manche
Phần 2 – Một mình
- Thách thức
- Nấp vào bóng mình
- Giọt trời
- Mỗi
- Xác thời gian
- Thắc mắc
- Thương nhớ thơ ngây
- Chạnh lòng 1
- Chạnh lòng 2
- Dị ứng
- Rượu cuội
- Người trăng
- Tây Hồ phủ
- Tìm lại dấu xưa
- Tình ca cho người ly hôn
- Kiêng
- Ngọt ngào
- Nợ
- Hạ thuỷ
- Dân ơi!…
- Thật thà
Ngoài thơ, các tác phẩm tiêu biểu của Nguyên Duy còn bao gồm nhiều thể loại như kịch thơ, tiểu thuyết, bút ký, ký.
- Em – Sóng (1983): Kịch thơ.
- Khoảng cách (1986): Tiểu thuyết.
- Nhìn ra bể rộng trời cao (1986): Bút ký.
- Tôi thích làm vua ký (1988): Ký.
- Ghi và Nhớ (2017): Ký.
Những bài thơ của Nguyễn Duy hay nhất
Các bài thơ của Nguyễn Duy mang hơi thở hiện đại, vừa ngang tàng vừa trầm tĩnh khiến người đọc rung động. Hãy cùng khám phá những tác phẩm nổi bật nhất của tác giả Nguyễn Duy ngay sau đây:
1. Ánh Trăng
Hồi nhỏ sống với đồngvới sông rồi với bểhồi chiến tranh ở rừngvầng trăng thành tri kỷ
Trần trụi với thiên nhiênhồn nhiên như cây cỏngỡ không bao giờ quêncái vầng trăng tình nghĩa
Từ hồi về thành phốquen ánh điện cửa gươngvầng trăng đi qua ngõnhư người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắtphòng buyn-đinh tối omvội bật tung cửa sổđột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặtcó cái gì rưng rưngnhư là đồng là bểnhư là sông là rừng
Trăng cứ tròn vành vạnhkể chi người vô tìnhánh trăng im phăng phắcđủ cho ta giật mình
Bài thơ Ánh Trăng
2. Tre Việt Nam
Tre xanh,Xanh tự bao giờ?Chuyện ngày xưa… đã có bờ tre xanh.
Thân gầy guộc, lá mong manh,Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi?Ở đâu tre cũng xanh tươi,Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu.
Có gì đâu, có gì đâu,Mỡ màu ít chắt dồn lâu hoá nhiều.Rễ siêng không ngại đất nghèo,Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù.Vươn mình trong gió tre đu,Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành.Yêu nhiều nắng nỏ trời xanh,Tre xanh không đứng khuất mình bóng râm.
Bão bùng thân bọc lấy thân,Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm.Thương nhau tre không ở riêng,Luỹ thành từ đó mà nên hỡi người.Chẳng may thân gãy cành rơi,Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng.Nòi tre đâu chịu mọc cong,Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường.Lưng trần phơi nắng phơi sương,Có manh áo cộc tre nhường cho con.
Măng non là búp măng non,Đã mang dáng thẳng thân tròn của tre.Năm qua đi, tháng qua đi,Tre già măng mọc có gì lạ đâu.
Mai sau,Mai sau,Mai sau…Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh.
3. Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Bần thần hương huệ thơm đêmkhói nhang vẽ nẻo đường lên niết bànchân nhang lấm láp tro tànxăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào
Mẹ ta không có yếm đàonón mê thay nón quai thao đội đầurối ren tay bí tay bầuváy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò… sung chát đào chua…câu ca mẹ hát gió đưa về trờita đi trọn kiếp con ngườicũng không đi hết mấy lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thutrái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằmbao giờ cho tới tháng nămmẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên caoquạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm…bờ ao đom đóm chập chờntrong leo lẻo những vui buồn xa xôi
Mẹ ru cái lẽ ở đờisữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồnbà ru mẹ… mẹ ru conliệu mai sau các con còn nhớ chăng
Nhìn về quê mẹ xa xămlòng ta – chỗ ướt mẹ nằm đêm xưangồi buồn nhớ mẹ ta xưamiệng nhai cơm búng lưỡi lừa cá xương…
4. Đò lèn
Thuở nhỏ tôi ra cống Na câu cáníu váy bà đi chợ Bình Lâmbắt chim sẻ ở vành tai tượng Phậtvà đôi khi ăn trộm nhãn chùa Trần
Thuở nhỏ tôi lên chơi đền Cây Thịchân đất đi đêm xem lễ đền Sòngmùi huệ trắng quyện khói trầm thơm lắmđiệu hát văn lảo đảo bóng cô đồng
Tôi đâu biết bà tôi cơ cực thếbà mò cua xúc tép ở đồng Quanbà đi gánh chè xanh Ba TrạiQuán Cháo, Đồng Giao thập thững những đêm hàn
Tôi trong suốt giữa hai bờ hư – thựcgiữa bà tôi và tiên phật, thánh thầncái năm đói củ dong riềng luộc sượngcứ nghe thơm mùi huệ trắng hương trầm
Bom Mỹ dội, nhà bà tôi bay mấtđền Sòng bay, bay tuốt cả chùa chiềnthánh với Phật rủ nhau đi đâu hếtbà tôi đi bán trứng ở ga Lèn
Tôi đi lính, lâu không về quê ngoạidòng sông xưa vẫn bên lở bên bồikhi tôi biết thương bà thì đã muộnbà chỉ còn là một nấm cỏ thôi!
5. Đánh thức tiềm lực
Hãy thức dậy, đất đai!cho áo em tôi không còn vá vaicho phần gạo mỗi nhà không còn thay bằng ngô, khoai, sắn…xin bắt đầu từ cơm no, áo ấmrồi thì đi xa hơn – đẹp, và giàu, và sung sướng hơn
Khoáng sản tiềm tàng trong ruột núi nonchâu báu vô biên dưới thềm lục địarừng đại ngàn bạc vàng là thếphù sa muôn đời như sữa mẹsông giàu đằng sông và bể giàu đằng bểcòn mặt đất hôm nay thì em nghĩ thế nào?lòng đất rất giàu, mặt đất cứ nghèo sao?
***
Lúc này ta làm thơ cho nhauđưa đẩy mà chi mấy lời ngọt lạtta ca hát quá nhiều về tiềm lựctiềm lực còn ngủ yên…
***
Tôi lớn lên bên bờ bãi sông Hồngtrong màu mỡ phù sa máu loãnggiặc giã từ con châu chấu, con cào càomương máng, đê điều ngổn ngang chiến hàotrang sử đất ngoằn ngoèo trận mạcgiọt mồ hôi nào có gì to tátbao nhiêu đời mặn chát các dòng sôngbao nhiêu thời vỡ đê trắng đất mất đồngthuyền vỏ trấu mỏng manh ba chìm bảy nổikhúc dân ca cũng bèo dạt mây trôihột gạo nõn nà hao gầy đi vì thiên taiđói thâm niênđói truyền đờiđiệu múa cổ cũng chậm buồn như đói…
***
Tôi đã qua những chặng đường miền Trung bỏng rát và dai dẳngmột bên là Trường-Sơn-cây-xanhbên còn lại Trường-Sơn-cát-trắngđồng bằng hình lá lúa gầy nhẳngcơn bão chưa qua, hạn hán đổ tới rồingọn cỏ nhọn thành gai mà trốn không khỏi úađất nứt nẻ ngỡ da người nứt nẻcơn gió Lào rát ruột lắm em ơi!
Hạt giống ở đây chết đi sống lạihạt gạo kết tinh như hạt muốicây lúa đứng lên cũng đạp đất đội trời
***
Tôi về quê em – châu thổ sáng ngờisông Cửu Long giãn mình ra biểnđất cuồn cuộn sinh sôi và dịch chuyểncây mắm cây tràm lặn lội mở đường đi
Đất tân sinh ngỡ ngọt ngào trên mặtlòng còn chát chua nào mặn nào phènmá sung sức và ba cường tráng thếman mác âu sầu trong câu hát ru em
Đã qua đi những huyền thoại cũ mèmnhững đồng lúa ma không trồng mà gặtnhững ruộng cá không nuôi mà sẵn bắtnhững ghểnh cẳng, vuốt râu mà làm chơi ăn thậtmiếng ăn nào không nước mắt mồ hôi!
Ruộng bát ngát đó thôi, và gạo đắt đó thôiđất ghiền phân vô cơ như người ghiền á phiệncon rầy nâu khoét rỗng cả mùa màngthóc bỏ mục ngoài mưa thiếu xăng dầu vận chuyểnphà Cần Thơ lê lết người ăn xincây đàn hát rong não nề câu vọng cổquán nhậu lai rai – nơi thừa thiếu trốn tìm
***
Này, đất nước của ba miền cày ruộngchưa đủ no cho đều khắp ba miềnta ca hát quá nhiều về tiềm lựctiềm lực còn ngủ yên…
***
Lúc này tôi làm thơ tặng emem có nghĩ tôi là đồ vô dụng?vô dụng lấy đi của cuộc sống những gìvà trả lại được gì cho cuộc sống?
Em có nghĩ tôi là con chích choè ăn và gại mỏ?
Em có nghĩ tôi là tay chuyên sản xuất hàng giả?
Em có nghĩ tôi là kẻ thợ chữ đục đẽo nát cả giấymúa võ bán cao trên trang viết mong manh?tình nghĩa nhập nhằng với cái hư danhtờ giấy chép văn thành tờ giấy bạc
Em có nghĩ…mà thôi!
***
Xin em nhìn kia – người cuốc đất(tôi cũng từng chai tay cuốc đất)cái cuốc theo ta đời này, đời kháclưỡi cuốc nhỏ nhoi liếm sạch cánh đồng rồidướn mình caochĩa cuốc lên trờibổ xuống đánh phậpđẹp lắm chứ cái tạo hình cuốc đất!
Xin em nhìn – người gánh phân, gánh thóc(tôi cũng từng mòn vai gánh phân, gánh thóc)kẽo kẹt hai vai một nhịp cầu vồngđẹp lắm chứ cái tạo hình gồng gánh!
Những cái đẹp thế kia… em có chạnh lòng không?cái đẹp gợi về thuở ngày xưa ngày xửanhịp theo tiết tấu chậm buồncái đẹp ấy lẽ ra không nên tồn tại nữa!
Em có chạnh lòng chănggiữa thành phố huy hoàng bạt ngàn quán nhậubỗng hiện lù lù cái xe hơi chạy thanvệt than rơi toé lửa mặt đường
Em có chạnh lòng chăngxích lô đạp càng ngày càng nghênh ngangxích lô máy và xe lam chạy dầu vừa nã đại liên vừa phun khói độcngười đi bộ vừa đi vừa nghĩ về tiềm lựctiềm lực còn ngủ yên…
***
Tôi trót sinh ra nơi làng quê nghèoquen cái thói hay nói về gian khổdễ chạnh lòng trước cảnh thương tâm
Làng tôi xưa toàn nhà tranh vách đấtbãi tha ma không một cái mả xâymùa gặt hái rơm nhiều, thóc ítlũ trẻ chúng tôi vầy đất tối ngày
Thuở tới trường cũng đầu trần chân đấtchữ viết loằng ngoằng củ sắn ngọn khoaithầy giáo giảng rằngnước ta giàu lắm!…lớp lớp trẻ con cứ thế học thuộc bài
***
Lúc nàytôi và em không còn là lũ trẻ con nữata biết buồn để biết lạc quanvà, để nhắn lại sau ta cho lớp lớp trẻ con(dù sau này dầu mỏ đã phun lênquặng bô-xít cao nguyên đã thành nồi thành soongthành tàu bay hay tàu vũ trụ…dù sau này có như thế… như thế… đi nữathì chúng ta vẫn cứ nên nhắn lại)rằngđừng quên đất nước mình nghèo!
Lúc nàytôi và em không còn là lũ trẻ con nữatuổi thanh xuân trọn vẹn cuộc chiến tranhsau lưng ta là kỷ niệm bi trángtrước mặt ta vẫn con đường gập ghềnhvẫn trang trọng tấm lòng trung thựcdù có thể lỗi lầm – làm thế nào mà biết trướcdù có sao thì cũng phải chân thành
Xưa mẹ ru ta ngủ yên lànhđể khôn lớn ta hát bài đánh thứccó lẽ nào người lớn cứ ru nhauru tiềm lực ngủ vùi trong thớ thịt
***
Tiềm lực còn ngủ yêntrong quả tim mắc bệnh đập cầm chừng
Tiềm lực còn ngủ yêntrong bộ óc mang khối u tự mãn
Tiềm lực còn ngủ yêntrong con mắt lờ đờ thuỷ tinh thể
Tiềm lực còn ngủ yêntrong lỗ tai viêm chai màng nhĩ
Tiềm lực còn ngủ yêntrong ống mũi khò khè không nhận biết mùi thơm
Tiềm lực còn ngủ yêntrong lớp da biếng lười cảm giác
Năng động lên nàotừ mỗi tế bào, từ mỗi giác quancố nhiên cần lưu ý tính năng động của cái lưỡi
***
Cần lưu ýlời nói thật thà có thể bị buộc tộilời nịnh hót dối lừa có thể được tuyên dươngđạo đức giả có thể thành dịch tảlòng tốt lơ ngơ có thể lạc đường
Cần lưu ýcó cái miệng làm chức năng cái bẫysau nụ cười là lởm chởm răng cưacó cái môi mỏng rát hơn lá míahôn má bên này bật máu má bên kiacó trận đánh úp nhau bằng chữ nghĩakhái niệm bắn ra không biết lối thu về
Cần lưu ýcó lắm sự nhân danh lạ lắmmượn áo thánh thần che lốt ma ranhnhân danh thiện tâm làm điều ác đứcrao vị nhân sinh để bán món vị mình
Cần lưu ýcó lắm nghề lạ lắmnghề mánh mung cứa cổ bóp hầu nhaunghề chửi đổng, nghề ngổi lê, nghề vu cáonghề ăn cắp lòng tin và chẹt họng đồng bàocó cả nghề siêu nghề gọi là nghề không làm gì cảthọc gậy bánh xe cũng một thứ nghề…
Bộ sưu tập những điều ngang trái ấyphù chú ma tà ru tiềm lực ngủ mê
***
Tôi muốn được làm tiếng hát của emtiếng trong sáng của nắng và giótiếng chát chúa của máy và búatiếng dẻo dai đòn gánh nghiến trên vaitiếng trần trụi của lưỡi cuốclang thangkhắp đất nướchát bài hátĐÁNH THỨC TIỀM LỰC…
6. Ải Chi Lăng
Ải Chi Lăng! Ải Chi Lăng!lưỡi gươm đẫm máu Liễu Thăng thuở nàogập ghềnh lũng thấp đồi caovũng lầy thành ruộng đã bao nhiêu mùa
Chập chờn trận mạc xa xưaquân reo ngựa hí gươm khua dậy trờithịt xương xưa hoá đất rồinợ xưa còn để nặng đời sau ư?
Gió trên vách đá ù ùnghe tù và dội xuống từ cao xanh…
7. Lạng Sơn 1989
Ta về thăm chiến trường xưaem – hoa đào muộn Kỳ Lừa mùa xuângió đi để lạnh mưa dầmngười đi để buốt dấu chân trên đường
Đồng Đăng… Ải Khẩu… Bằng Tường…chợ trời bán bán buôn buôn tít mùta đầy một bị ưu tưgiá như cũng bán được như bán hàng
Trớ trêu nỗi Hữu Nghị Quangiá như máu chẳng luênh loang mặt đèoA. Q. túm tóc Chí Phèođể hai bác lính nhà nghèo cùng thua
Nỗi Tô Thị xót xa chưagiá như đừng biết ngày xưa làm gìgiá như đã chả vô triđể ta hỏi lối trở về thiên nhiên
Giá như ta chớ gặp emđể không mắc nợ cái duyên Kỳ Cùnggiá như em đã có chồngđể bòng bong khỏi rối lòng người dưng.
8. Gửi Huế – Bốn chiếc cầu bắc ngang sông Hương
Em đưa tôi qua Bạch Hổ, Tràng Tiềnvô cớ đứng tần ngần trên cầu Mớisông Hương mùa này trong thấy đáynước về xuôi gió lại ngược lên ngàn
Em đánh số cho cầu theo tuổi nósố mộtsố hai…số ba chen vào giữa
Xin em đếm lạibốn, ba, hai…không lẽ em quên chiếc cầu số mộtchiếc cầu treo cổ nhấtchiếc cầu dải yếm bắc từ xưa!…
9. Gửi Huế – Hỏi thăm
Vừa xa mà đã nghe lâuhỏi thăm áo tím qua cầu có bayớt Đông Ba có còn caygạo de An Cựu độ này còn thơm
Hỏi thăm hoa phượng bên đườngsông Hương mấy bữa mưa nguồn còn trongquán cơm Âm Phủ còn khôngcô gì hôm ấy… lấy chồng hay chưa?
10. Hơi ấm ổ rơm
Tôi gõ cửa ngôi nhà tranh nhỏ bé ven đồng chiêmBà mẹ đón tôi trong gió đêm– Nhà mẹ hẹp nhưng còn mê chỗ ngủMẹ chỉ phàn nàn chiếu chăn chả đủRồi mẹ ôm rơm lót ổ tôi nằm
Rơm vàng bọc tôi như kén bọc tằmTôi thao thức trong hương mật ong của ruộngTrong hơi ấm hơn nhiều chăn đệmCủa những cọng rơm xơ xác gầy gò
Hạt gạo nuôi hết thảy chúng ta noRiêng cái ấm nồng nàn như lửaCái mộc mạc lên hương của lúaĐâu dễ chia cho tất cả mọi người
Bình Lục – một đêm lỡ đường
Hơi ấm ổ rơm
11. Tiếng hát mùa gặt
Lúa chínĐồng chiêm phả nắng lên khôngCánh cò dẫn gió qua thung lúa vàngGió nâng tiếng hát chói changLong lanh lưỡi hái liếm ngang chân trời
Gặt lúaTay nhè nhẹ chút người ơiTrông đôi hạt rụng hạt rơi xót lòngDễ rơi là hạt đầu bôngCông một nén, của một đồng là đây
Tuốt lúaMảnh sân trăng lúa chất đầyVàng tuôn trong tiếng máy quay xập xìnhRơm vò từng búi rối tinhThân rơm rách để hạt lành lúa ơi
Phơi khôNắng non mầm mục mất thôiVì đời lúa đó mà phơi cho giònNắng già hạt gạo thêm ngonBưng lưng cơm trắng nắng còn thơm tho
Quạt sạchCám ơn cơn gió vô tưQuạt đi vù vù rác rưởi vương rơiHạt nào lép cứ bay thôiGió lên cho lúa sáng ngời mặt gương!
Đông Vệ – vụ chiêm 1971
12. Vườn cây của ba
Má trồng toàn những cây dễ thươngNào là hoa, là rau, là lúaCòn ba trồng toàn cây dễ sợCây xù xì, cây lại có gai
Cái gai bưởi đụng vào thì chảy máuTrái sầu riêng rớt xuống thì đầu uNhựa hột điều dính vào là rách áoCây dừa cao eo ơi, cao là cao
Cây ba trồng sống lâu thiệt là lâuMưa chẳng dập gió lay chẳng đổThân xù xì cứ đứng trơ trơCành gai góc đâm ngang tua tủa
Bưởi, sầu riêng, dừa, điều nhiều nhiều nữaCho em bốn mùa vị ngọt hương thơmVườn của ba cây trồng thì dễ sợMà trái nào cũng thiệt dễ thương.
13. Đà lạt một lần trăng
Trăng ảo ảnh lập lờ trong sương trắngngọn gió nhà ai thấp thoáng ở bên đồitiếng móng ngựa gõ ròn trên dốc vắngnghe mơ hồ một chiếc lá thông rơi
Em nhóm bếp bằng củi ngo chẻ nhỏngọn lửa lấp đi khoảng vắng giữa hai ngườitôi lơ đãng nhìn em nhìn lơ đãngsiêu nước pha trà vừa ấp úng sôi
Em biết chứ, chả ai lơ đãng cảhòn than kia đang đỏ đến hết lòngmà ngọn lửa cứ giả vờ le lóimùi nhựa thông theo sợi khói đi vòng…
14. Được yêu như thể ca dao
Bao giờ cho tới ngày xưayêu như các cụ cho vừa lòng tacái thời chưa nhiễm SIDAyêu lăn yêu lóc la đà đã chưa
Ðược yêu như các cụ xưacũng trăng gió cũng mây mưa ào àođược yêu như thể ca daođủ phờ phạc đất đủ lao đao trời
Tây Tàu cũng thế thì thôiy chang cay đắng ngọt bùi khổ đaukhông trầu mà cũng chẳng caulàm sao cho thắm môi nhau thì làm
15. Lên mặt trận, ngày đầu
Lên xứ Lạngchưa thấy thành Tiên Xâyđâu chùa Tam Thanhđâu nàng Tô Thị…
Quân giặc tràn qua đèo Hữu NghịĐồng Đăng thất thủ rồipháo Bằng Tường giội sang xối xảdằng dặc giòng người sơ tán đổ về xuôi
Lẫn lộn người Kinh, người Tày, người Daonào gánh, nào xe, nào gùi, nào váchiển hiện những ngày xưa loạn lạcbiên ải xưa giặc giã mới tràn vàonhững gương mặt nghìn năm đanh sắt lạimáu lửa ngỡ cũ rồi mà vẫn mớivẫn mới cả nón mê cả áo vá chân trần…
Miếng cơm ăn cát bụi bên đườnggiấc ngủ ngồi che hờ tàu lá chuốingôi nhà không bỏ trống sau lưngđàn trâu lang thang lũ gà con xao xáclũ trẻ con mắt tròn ngơ ngácchân trẻ con lũn cũn chạy như đùa
Trẻ con trên ôtô trên xe trâu xe thồtrẻ con trên lưng trẻ con trên taytrẻ con lon ton níu váy níu áođòn gánh nữa kìa kẽo kẹt nghiến trên vaimột đầu gánh là trẻ con còn đầu kia là nồi là gạomắt trẻ con cứ tròn thao láonhư hòn sỏi ném theo đoàn quân đi…
Bao lứa trẻ từng lớn lên như thếgặp lũ trẻ con nay bắt gặp tuổi thơ mìnhgặp tuổi thơ của emgặp tuổi thơ của anhgặp lại cả mấy thời chạy loạnthời là tản cư thời là sơ tángian nan xưa cứ tưởng đã cũ rồi!
Quân đi, quân đingược lên biên giớicó cái nhìn như sỏi ném sau tôi…
Lời kết
Thơ Nguyễn Duy luôn thể hiện sự khẳng khái, bộc trực và giàu tính chiêm nghiệm. Trong suốt sự nghiệp sáng tác, tác giả đã gặt hái được rất nhiều thành tựu và giải thưởng lớn. Điều ấy chứng tỏ sức hút của những tác phẩm do ông chắp bút.
Xem thêm các tập thơ hay khác tại Thepoetmagazine:
Categories: Thơ theo tác giả
Source: truongcaobaquat.edu.vn