Thơ Xuân Diệu về tình yêu luôn chứa đựng những câu từ đẹp nhất. Đôi khi những dòng thơ ấy chứa đựng nỗi niềm không nói nên lời, có khi là tình cảm mãnh liệt có lúc lại nhẹ nhàng, thoáng qua.
Tuyển tập tất cả các bài thơ của “ông hoàng thơ tình” để cảm nhận định nghĩa thú vị của ông về những cung bậc cảm xúc về tình yêu đôi lứa.
1. Yêu
Yêu, là chết ở trong lòng một ít,Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu?Cho rất nhiều, song nhận chẳng bao nhiêu;Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết.
Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt,Tưởng trăng tàn, hoa tạ với hồn tiêu,Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu!– Yêu, là chết ở trong lòng một ít.
Họ lạc lối giữa u sầu mù mịt,Những người si theo dõi dấu chân yêu;Và cảnh đời là sa mạc cô liêu.Và tình ái là sợi dây vấn vít.Yêu, là chết ở trong lòng một ít.
Những dòng thơ kinh điển trong tình yêu đôi lứa của Xuân Diệu
2. Dại khờ
Người ta khổ vì thương không phải cách,Yêu sai duyên, và mến chẳng nhằm người.Có kho vàng nhưng tặng chẳng tuỳ nơi,Người ta khổ vì xin không phải chỗ.
Đường êm quá, ai đi mà nhớ ngó!Đến khi hay, gai nhọn đã vào xương.Vì thả lòng không kiềm chế dây cương,Người ta khổ vì lui không được nữa.
Những mắt cạn cũng cho rằng sâu chứa;Những tim không mà tưởng tượng tràn đầy;Muôn ngàn đời tìm cớ dõi sương mây,Dấn thân mãi để kiếm trời dưới đất.
Người ta khổ vì cố chen ngõ chật,Cửa đóng bưng nên càng quyết xông vào.Rồi bị thương, người ta giữ gươm dao,Không muốn chữa, không muốn lành thú độc.
3. Vì sao
Bữa trước, giêng hai dưới nắng đào,Nhìn tôi cô muốn hỏi “vì sao?”Khi tôi đến kiếm trên môi đẹpMột thoáng cười yêu thoả khát khao.
– Vì sao giáp mặt buổi đầu tiên,Tôi đã đày thân giữa xứ phiền,Không thể vô tình qua trước cửa,Biết rằng gặp gỡ đã vô duyên? –
Ai đem phân chất một mùi hươngHay bản cầm ca! Tôi chỉ thương,Chỉ lặng chuồi theo dòng xảm xúc,Như thuyền ngư phủ lạc trong sương.
Làm sao cắt nghĩa được tình yêu!Có nghĩa gì đâu, một buổi chiềuNó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt,Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu…
Cô hãy là nơi mấy khóm dừaDầm chân trong nước, đứng say sưa,Để tôi là kẻ qua sa mạcTạm lánh hè gay; – thế cũng vừa.
Rồi một ngày mai, tôi sẽ đi.Vì sao, ai nỡ bỏ làm chi!Tôi khờ khạo lắm, ngu ngơ quá,Chỉ biết yêu thôi, chẳng hiểu gì.
3. Đợi mùa thu tới
Tặng Nhất Linh
Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng:Đây mùa thu tới – mùa thu tớiVới áo mơ phai dệt lá vàng.
Hơn một loài hoa đã rụng cànhTrong vườn sắc đỏ rũa màu xanh;Những luồng run rẩy rung rinh lá…Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh.
Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ…Non xa khởi sự nhạt sương mờ…Đã nghe rét mướt luồn trong gió…Đã vắng người sang những chuyến đò…
Mây vẩn từng không, chim bay đi.Khí trời u uất hận chia ly.Ít nhiều thiếu nữ buồn không nóiTựa cửa nhìn xa, nghĩ ngợi gì.
4. Vội vàng
Tặng Vũ Đình Liên
Tôi muốn tắt nắng điCho màu đừng nhạt mất;Tôi muốn buộc gió lạiCho hương đừng bay đi.
Của ong bướm này đây tuần tháng mật;Này đây hoa của đồng nội xanh rì;Này đây lá của cành tơ phơ phất;Của yến anh này đây khúc tình si.Và này đây ánh sáng chớp hàng mi.Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa;Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,Không cho dài thời trẻ của nhân gian,Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,Nếu đến nữa không phải rằng gặp lại!Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt…Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc,Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?
Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,Ta muốn ômCả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiềuVà non nước, và cây, và cỏ rạng,Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,Cho no nê thanh sắc của thời tươi;– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
5. Anh đã giết em
Anh đã giết em, anh chôn em vào trái tim anhTừ đây anh không được yêu em ở trong sự thậtMột cái gì đã qua, một cái gì đã mấtTa nhìn nhau, bốn mắt biết làm sao?Ôi! Em mến yêu! Em vẫn là người anh yêu mến nhấtCho đến bây giờ ruột anh vẫn thắtTim anh vẫn đập như vấp thời gianNhớ bao nhiêu yêu mến nồng nàn,Nhớ đoạn đời hai ta rạng rỡNhớ trời đất cho anh mởNhớMuôn thuở thần tiên.Ôi! Xa em, anh rơi vào vực không cùngĐời anh không em, lạnh lùng tê buốtNhưng còn anh, còn em, mà đôi ta đã khácTa: hai người xa lạ – phải đâu ta!Anh đã giết em, anh chôn em vào trái tim anhĐêm nào anh cũng đi quanh em mà khócAnh vẫn ước được em tha thứAnh vẫn yêu em như thuở ban đầuThế mà tại sao ta vẫn xa nhau?Tại em cố chấpTại anh đã mấtCon đường đi tới trái tim emAnh đã giết em rồi, anh vẫn ngày đêm yêu mến.Em đã giết anh rồi, em vứt xác anh đâu.
6. Anh là người bạc bẽo
Ngẫm cho kỹ anh là người bạc bẽo,Em yêu rồi, anh đã vội quên ngayMới hôm kia tình tự đến mê saySang bữa nay anh làm như mất hếtAnh đòi mãi như một kẻ keo kiệt,Trong hồn anh tình ái chẳng lâu sao?Anh không chắt chiu dành dụm tí nào,Là đất xấu hạt gieo không nảy nởNên anh mới luôn luôn nghèo khổGiận hờn như anh chẳng được em yêuMà thật ra em yêu dấu rất nhiềuNgẫm cho kỹ anh là người bạc bẽo.
7. Biết tạc đâu ra em của anh?
Đôi ta dừng. Em đi vào lối cỏAnh nhìn theo dáng nhỏ bước xa dầnAnh thuộc tay em, anh thuộc bàn chânEm như từ trong anh bước ra đường cái…
Anh thuộc mắt em, anh thuộc tóc emAnh như vỏ mà em là ruột quảÔi một trái luôn chia làm hai nửaMỗi lúc em về rồi lại đi
Đó là một sớm mai cách đây tuần lễHình em đi – anh bỗng nghĩ bàng hoàng:Nếu ngày nào em hết ở cùng anhNếu đến khi anh không còn em nữa.
Anh biết tạc đâu ra một người như thế,Anh ấp iu mang mẻ làm saoAnh biết lấy đâu ra, anh biết lấy đâu vàoAnh biết mượn đất trời sao cho được?
Anh lấy thịt xương đâu chứa đầy mộng ướcAnh lấy gì biến hoá để thành em?Anh bóp vụn ngày, anh xé nát đêmAnh vá víu những người trên trái đất
Người ta có thể vô cùng xinh đẹpCó thể thông minh, có thể rạng ngời,Có thể yêu anh đi nữa, em ơi!Anh không thể kiếm tìm em đâu cả!
Đó là một sớm mai cách đây tuần lễDáng em đi – in mai mãi bóng hìnhNếu ngày em chẳng cùng anh nữaBiết tạc đâu ra em của anh?
8. Bữa tiệc đôi ta sáng nước mây…
Bữa tiệc đôi ta sáng nước mây,Ta mời trời dự đất vui lây.Trải hàng cây cả xăm xăm biếc,Lượn khúc đường non thắm thắm hây.
Cá bạc thung thăng lội dưới dòng,Bỗng con chiền chiện hót từng không;Sớm nay ta đã ra ngoài nội,Mở tiệc tâm hồn đãi núi sông.
Bữa tiệc đôi ta mới mẻ hoài,Thêm màu lên cả sắc hoa tươi.Nghe say tiếng nói người trên bến,Say bước người đi chợ sớm mai.
Bữa tiệc đôi ta sao lấp lánh,Bởi vì đôi mắt em đen nhánh,Hàng mi chớp chớp ánh dương tung,Lá cỏ, hạt sương đều mọc cánh…
9. Có em
Có em tồn tại trên đờiCho anh còn được có người để yêu,Thế thôi, thôi thế cũng nhiềuEm ơi! Quấn quít mai chiều được đâu.
Những gì cao đẹp thẳm sâuAnh cho em hết, lòng đau còn gì.Chỉ còn cái bóng anh đi.Cái gan cái ruột tình si khoét rồi!
Có em trên cõi đời nàyCòn là hạnh phúc vui vầy cho anh.Em ơi! Khoẻ mạnh tốt lànhẤm êm, vui đẹp, cho anh khỏi buồn.
Thơ Xuân Diệu về tình yêu mang nhiều cảm xúc
10. Bức tượng
Em đến thăm anh trên đôi dép cao suEm đã vào nhà mà anh còn thấy bóng em in trên trời rộng
Khuôn mặt nhìn nghiêng dáng mũi caoBấy lâu trong nhớ đẹp làm sao
Anh đã gặp em ở một bến đòThương nhớ bao la – trên dòng sông vắngPhong cảnh đã vào chiều, trời hiu hiu nắngCây đôi bờ đứng lặng, nặng hồn xa…
Anh đã gặp em ở chân ngọn núi xanhNúi sẫm biếc như mùa thu đọng lạiTrong thung lũng hoang sơ, ngô lay cờ – rộng rãiPhân ngô còn đượm mãi hồn ta.
Anh đã gặp em bên bờ biển sóng xaoPhi lao rì rào hồn trao cho gióBờ cát mịn dạt dào sóng vỗNiềm ân tình vạn thuở chẳng hề vơi.
Anh đã gặp em dưới một trời saoVà đôi mắt em in vào vũ trụAnh ngợi giữa muôn vàn tinh túĐêm mơ màng thơm hương áo của em…
Từ lúc yêu em, ngay sau buổi gặp đầu tiênAnh đã tạc hình ảnh của em trên nền thương nhớở đâu có nhớ thương, anh đã đặt tượng em vào đóNên bây giờ anh nhớ: đã gặp em
11. Chén nước
Em cho anh chén nước,Anh biến thành rượu nhoRượu triền miên mộng ướcRượu nồng nàn thơm tho.
Cái men trong mắt emAnh để vào chén nước;Hương hơi thở của mìnhĐã hoá thành rượu chuốc.
Anh thêm vào chén nướcRượu cất của hồn anh,Rượu cười sao lấp lánhNhư ánh mắt trời xanh.
Ôi! Chén rượu ân tìnhTừ bình minh sự sốngRót mãi tới vô cùngCủa cuộc đời lồng lộng.
Anh lại nâng chén nướcMời em nhắp môi choEm ơi, đừng uống hếtKẻo say chết bây giờ.
Sài Gòn – Mĩ Tho 17-8-1975
12. Dỗi
Mặt trăng anh trả cho trờiVườn hoa anh trả cho người tới thămHồ Tây chiều ấy mưa dầmAnh xin trả lại cho năm tháng dài
Nhìn em trong phút giây thôiMà anh đã ngỡ đất trời buồn tênhCõi đời anh thấy nhạt thênhTưởng anh không được cùng em chung nhìn.
13. Đa tình
Nghìn buổi sáng, bình minh xe chỉ thắmĐem lòng tôi ràng rịt với xuân tươi.Thuở xưa kia là con của mặt trời,Tôi có lửa ở trong mình nắng đọng.
Đời muốn chữa cho tôi lành bệnh sống,Đem tuyết sương lời lẽ buốt vào gan;Tuyết sương mòn, băng giá phải trôi tan,Tôi là lửa chẳng bao giờ biết nguội.
Tôi đã yêu từ khi chưa có tuổiLúc chưa sinh, vơ vẩn giữa vòng đời;Tôi đã yêu khi đã hết tuổi rồi,Không xương vóc, chỉ huyền hồ bóng dáng.
Vào đêm tối tôi sẽ làm đuốc sángRọi u minh tỏ rạng ánh hồn sâu;Đến ru thơ bao kẻ hãy buồn đau;Tìm ấp mộng những hồn sầu rã mục.
Hồn đông thế, tôi sợ gì cô độc!Ma với nhau thì ôm ấp cùng nhau.Chuyện yêu đương bấy giờ đã hết đâu,Niềm tâm sự vẫn còn như thuở sống.
Trong cõi lòng lan đi bao ấm nóng,Giữa hồn thường thắm thiết một ma thơĐem nhớ nhung an ủi dưới trăng mờ,Và trong gió phất phơ đi có bạn…
Kẻ đa tình không cần đủ thịt da;Khi chết rồi thì tôi sẽ yêu ma.
14. Nằm đêm anh cứ thương em
Nằm đêm anh cứ thương emRơi nghiêng nước mắt một đêm gối nằmThế này cho hết trăm nămĐến muôn năm vẫn âm thầm thương em.
15. Nhớ nhỏ đôi tay
Nhớ em, nhớ nhỏ đôi tayHơi hương nhớ dịu, lông mày nhớ thanh.Mắt trong, anh nhớ long lanh,Hàm răng, anh lại nhớ anh hay nhìn.
16. Trách em
Em không có gì đáng tráchNhưng anh muốn trách emTrách bởi sao yêu mếnRồi lại đến yêu thêm.
Trách: sao anh nhớ emĐến nỗi hồn xẻ nửa,Trách: sao em đi rồiAnh như ngồi trên lửa.
Trách chiếc răng nho nhỏBên một khóe môi cười.Anh trách nhiều em đóĐôi mắt đen, em ơi.
Thương em sợ trễ tàuQuên trái cam để lại.Giận anh tối hôm quaPhải viết bài, thức mãi.
Thương em đi vội vãTem không kịp mua dànhVề làng xa bưu điệnLà chậm thư cho anh.
Anh còn muốn trách emBỗng gió mùa đông bắcEm đi chăn mỏng manhChợt trên đường công tác.
Anh vừa thương vừa tráchCàng trách lại càng thươngTìm theo anh xa cách,Lòng anh đi giữa đường…
17. Vợ chuẩn bị hành trang cho chồng vào hoả tuyến
Em choàng lưới mũ cho anh,Áo anh em nhuộm màu xanh lá rừngChiếc ba lô cũ đã dùng,Tay em khéo léo chữa từng đường kim;Gọn gàng túi buộc gạo đem;Muốn hôn nghìn bận tay em đậm đà
Anh đi công tác đường xaNhững nơi bom đạn hay là hiểm nguyCó tình em dõi theo điẤm trên trăm dặm sợ gì chông gaiHang chẳng thẳm, núi không dàiMột người chiến đấu với hai tâm hồn
Trên đường mát bóng chiều hômNhớ em anh lại bước dồn thêm nhanhLá cây cài mũ nhớ mìnhKhoác ba lô lại đeo tình trên vaiKhải hoàn hát khúc ngày maiCó em rực rỡ tươi hoài bên anh.
18. Hẹn hò
Anh đã nói, từ khi vừa gặp gỡ:“Anh rất ngoan, anh không dám mong nhiều.Em bằng lòng cho anh được phép yêu;Anh sung sướng với chút tình vụn ấy”.
Em đáp lại: “Nói gì đau đớn vậy!Vừa gặp anh, em cũng đã mến rồi.Em phải đâu là ngọn nước trôi xuôi;Chưa hi vọng, sao anh liền thất vọng?”
Lời nói ấy về sau đem gió sóngCho lòng anh đã định chỉ yêu thôi;Anh tưởng em là của anh rồi,Em mắc nợ, anh đòi em cho được.
Đấy, ai bảo em làm anh mơ ước!Lúc đầu tiên, anh có mộng gì đâu!Tưởng có nhau ai ngờ vẫn xa nhau,Em ác quá! Lòng anh như tự xé…
19. Biệt ly êm ái
Tặng Nguyễn Xuân Khoát
Chúng tôi ngồi, vây phủ bởi trăng thâu,Sương bám hồn, gió cắn mặt buồn rầu.
Giờ biệt ly cứ đến gần từng phút.Chúng tôi thấy đã xa nhau một chút…
Người lặng im, và tôi nói bâng quơ,Chúng tôi ngồi ở giữa một bài thơ.
Một bài thơ mênh mông như vũ trụ,Đầy khói hương xưa, tràn ân ái cũ.
Chúng tôi ngồi, vây phủ bởi trăng thâu,Tay trong tay, đầu tựa sát bên đầu.
Tình Yêu bảo: “thôi các ngươi đừng khóc,Các ngươi sẽ đoàn viên trong mộng ngọc”.
Cứ nhìn nhau rồi lại vẫn nhìn nhau,Hạnh phúc ngừng giữa đôi trái tim đau.
20. Tương tư, chiều…
Bữa nay lạnh, mặt trời đi ngủ sớm;Anh nhớ em, em hỡi! anh nhớ em.Không gì buồn bằng những buổi chiều êm.Mà ánh sáng đều hoà cùng bóng tối.Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối;Vài miếng đêm u uất lẩn trong cành;Mây theo chim về dãy núi xa xanhTừng đoàn lớp nhịp nhàng và lặng lẽKhông gian xám tưởng sắp tan thành lệ.
Thôi hết rồi! còn chi nữa đâu em!Thôi hết rồi, gió gác với trăng thềm.Với sương lá rụng trên đầu gần gũi,Thôi đã hết hờn ghen và giận tủi.(Được giận hờn nhau! sung sướng bao nhiêu!)Anh một mình, nghe tất cả buổi chiềuVào chậm chậm ở trong hồn hiu quạnh.
Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh.Anh nhớ em, anh nhớ lắm! em ơi!Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi,Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời.Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm.Em! xích lại! và đưa tay anh nắm!
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu phổ nhạc.
Một bài thơ nổi tiếng của Xuân Diệu đã được phổ nhạc
21. Với bàn tay ấy…
Tặng Huy Cận
Với bàn tay ấy ở trong tay,Tôi đã nguôi quên hận tháng ngày,Một tối trăng cao gieo mộng tưởngVào lòng gió nhẹ thẩn thơ bay.
– Một tối bầu trời đắm sắc mây,Cây tìm nghiêng xuống nhánh hoa gầy,Hoa nghiêng xuống cỏ, trong khi cỏ,Nghiêng xuống làn rêu, một tối đây.
Những lời huyền bí toả lên trăng,Những ý bao la rủ xuống trần,Những tiếng ân tình hoa bảo gió,Gió đào thỏ thẻ bảo hoa xuân.
Bóng chiều đi vụt. Bỗng, đêm nay,Tôi lại đa mang hận tháng ngày.Dưới ánh trăng cười, tôi kiếm mãiDấu bàn tay ấy ở trên tay.
22. Đơn sơ
Tặng Nguyễn Gia Trí
Em nói trong thư: “Mấy bữa rày,Sao mà bươm bướm cứ đua bay;Em buồn, em nhớ, chao! em nhớ!Em gọi thầm anh suốt cả ngày.
Ngoài ấy vui không, anh của em?Trong này đã có nắng vàng êm:Mỗi lần nắng rọi, em ra cửa,Em nghĩ gì đâu, đứng lặng im.
Mùa xuân khó chịu quá đi thôi!Cảnh đẹp làm em thấy lẻ loi,Chim hót xui em nghe quạnh quẽ:– Hay là anh đã bỏ em rồi?
Ồ! mới nghiêng mình xem nước trong,Vui mừng em thấy má em hồng…”Em tôi ăn nói vô duyên quá!Em đốt lòng anh, em biết không?
23. Hoa nở để mà tàn
Hoa nở để mà tàn;Trăng tròn để mà khuyết;Bèo hợp để chia tan;Người gần để ly biệt.Hoa thu không nắng cũng phai màu;Trên mặt người kia in nét đau.
24. Muộn màng
Anh biết yêu em đã muộn màng,Nhưng mà ai cưỡng được tình thương!Ngậm ngùi tặng trái tim lưu lạc,Anh chỉ xin về một chút hương.
Một chút hương phai của ái tìnhMà em không thể gửi cùng anh;Để lòng ướp với tình phai ấy,Anh tưởng từ đây bớt một mình.
Mắt ướt trông nhau lệ muốn tuôn,Gượng cười anh phải khóc thầm luôn:Em là người của ai ai đấy,Lưu luyến chi nhau để sớt buồn.
Dầu chiếm tay em, anh vẫn hayRằng anh chỉ nắm cánh chim bay;Bao giờ có được người yêu dấu!Chất chứa trong lòng vạn đắng cay.
Anh chỉ như con chim bơ vơLạnh lùng bay giữa gió, sương, mưa;Qua gần tổ ấm đôi chim bạn,Bỗng thấy lòng cuồng yêu ngẩn ngơ.
Yêu ngẩn ngơ rồi đau xót xa,Số anh là khổ, phận anh làSuốt đời nuốt lệ vào trong ngực,Đem ái tình dâng kẻ phụ ta.
Chưa đi mà đã xa cách nhau,Lúc biệt ly rồi, xa đến đâu?Thôi hãy để anh đi hốt hoảng,Gấp đem thương nhớ khuất mây mù.
Thôi hãy để anh đi thất thơ,Mặc luồng gió mạnh, mặc mưa toĐánh vào thân thể run như sậy.– Tôi chẳng cần ai thương hại cho.
25. Thở than
Tôi là một kẻ điên cuồngYêu những ái tình ngây dại.Tôi cứ bắt lòng tôi đau đớn mãi,Đau vô duyên, đau không để làm gì.Ôi! tình siKhông có một giờ yên ổn!
Nếu bỏ được trải lòng cho gió cuốn,Đem vứt đi, như là trái chua cay!Nếu một chiều có thể rải tung bayTất cả linh hồn thổn thức!Nhưng mỗi lần đưa tay lên nén ngực,Lại nghe tình nhiều hơn số ngón tayVới mi kia, mắt nọ, với môi này,Với chuỗi tên người liên tiếp…
Yêu với mến! mến và yêu! tiếng điệpCủa khúc ca nào vừa cắt, vừa say?Lòng tôi lạnh lẽo, đêm nay,Theo một con đường mấy nẻo.
Và đêm nay, lòng tôi lạnh lẽo…Như sáng trăng trên mặt nước thu lờ.Tôi là một kẻ bơ vơYêu những ái tình quạnh quẽ.
26. Bên ấy bên này
Lòng ta trống lắm, lòng ta sụpNhư túp nhà không bốn vách xiêu;Em chẳng cứu giùm, em bỏ mặcMưa đưa ta đến bến Đìu hiu.
Em ở bên mình; ta ngó say,Song le bên ấy với bên nàyCũng xa như những bờ xa cách,Không có thuyền qua, không cánh bay.
Ta thấy em xinh, khẽ lắc đầu.Bởi vì ta có được em đâu!Tay kia sẽ ấp nhiều tay khác,Môi ấy vì ai sẽ đượm mầu.
Họ sẽ ôm em với cánh tay;Và em yêu họ đến muôn ngày;Thôi rồi! Em chẳng thờ ơ nữaNhư đối cùng ta tự bấy nay;
– Như đối cùng ta giữa cảnh mưaMà lòng không hiểu, trán bơ vơ,Không tăng âu yếm trong câu nói,Trong mắt còn nguyên vẻ hững hờ.
Những dòng thơ da diết về mối tình không đạt được kết quả
27. Dối trá
Tặng Lương Xuân Nhị
Nói chi nữa tiếng buồn ghê gớm ấyĐể lòng tôi sung sướng muốn tiêu tan?Tất cả tôi run rẩy tựa dây đànNghe thỏ thẻ chính điều tôi giấu kỹ,Sợ đôi mắt điềm nhiên và diễm lệ.Vâng, nói chi để khêu lại nguồn sầuTôi ngỡ đã cạn hẳn trong bấy lâu,Để lại nhóm cho cháy thêm ngọn lửaTưởng gần tàn. – Yêu? yêu nhau? làm chi nữa!
Tôi vẫn biết rằng tôi chẳng xứng người;Mùa xuân tôi chưa hề có hoa tươi;Tôi như chiếc thuyền hư, không bến đỗ;Tôi là một con chim không tổ,Lòng cô đơn hơn một đứa mồ côi,Nhặt nụ cười của thiên hạ, than ôi,Để tự nhủ: “ta được yêu đấy chứ”.Tôi chỉ sống để hoài hoài tưởng nhớ,Mãi mãi yêu, nhưng giấu giếm luôn luôn;Mà người thì, lơ đãng, giậm trên buồn,Bận đi hái những cành vui xanh thắm.
Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm!
Hỡi lòng dạ sâu xa như vực thẳm!Tôi biết rằng người nói vậy cười chơiTiếng đã làm tôi tê tái cả người,Tim ngừng đập, để thu hồn nghe lắng,Máu ngừng chạy, để cho lòng bớt nặng,Tôi biết rằng, chỉ cách một ngày sau,Cây bên đường sẽ trông thấy tôi sầu,Đi thất thểu, đi lang thang, quạnh quẽ.
Vì vội đến kiếm tìm nhau, tôi sẽChỉ thấy người thương nhưng chẳng thấy tình thương,Và như màu theo nắng nhạt, như hươngTheo gió mất, tình người đà tản mác.Tôi sẽ trốn, thẫn thờ, ngơ ngác,Trái tim buồn như một bãi tha ma,Gượng mỉm cười: “người quên nghĩ rằng taSẽ đau đớn bởi một lời nói vội”.
Vì, khốn nạn! tôi vẫn còn tin mãiSự nhầm kia; – tôi không thể không yêu.Dầu không tin, tôi càng cứ yêu nhiều:Khi người nói, tiếng người êm ái quá…Có lúc, tưởng chỉ để rơi tàn lửa,Tay vô tình gieo một đám cháy to;Người tưởng buông chỉ đôi tiếng hẹn hò,Tôi hưởng ứng bằng vạn lời say đắmĐang rạo rực, thì thào, rối rắm,Ngập lòng tôi. – Mà ai ngó tới đâu!Tôi điên cuồng, tất nhiên phải khổ đau,Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm!
Vậy trót lỡ, tôi sẽ đành lẳng lặngChịu mối tình gây lại bởi tay ai,Không cầu xin, không trách móc, vì – ôi!Tôi chẳng biết làm cho lòng cứng cỏi.Cứ như thế cho đến giờ đen tốiHoa ái tình chung phận đoá hồng khô,Mà trái tim đã ghê dáng hững hờSẽ chung phận của tro tàn bếp lạnh.
Tôi giấu sẵn một linh hồn hiu quạnh,Cho nên, liền chiều đó, tôi hết vui.Không thấy người bằng không thấy mặt trời,Tôi ôm ngực thử tìm xem biên giớiCủa sầu tủi. Nhưng, hỡi người yêu hỡi!Nó mênh mông, vô ảnh, bủa vây tôi;Yên ổn đi, thắc mắc đến đây rồi,Mơ ước tới, mà chán chường cũng lại.Và mơn trớn cả một kho ân ái,Tôi một mình đối diện với tình khôngĐể lắng nghe tiếng khóc mất trong lòng.
1935
28. Buồn trăng
Gió sáng bay về, thi sĩ nhớ;Thương ai không biết, đứng buồn trăng.Huy hoàng trăng rộng, nguy nga gió,Xanh biếc trời cao, bạc đất bằng.
Mây trắng ngang hàng tự thuở xưa,Bao giờ viễn vọng đến bây giờ.Sao vàng lẻ một, trăng riêng chiếc;Đêm ngọc tê ngời men với tơ…
Khắp biển trời xanh, chẳng bến trời.Mắt tìm thêm rợn ánh khơi vơi.Trăng ngà lặng lẽ như buông tuyết,Trong suốt không gian, tịch mịch đời.
Gió nọ mà bay lên nguyệt kiaThêm đem sương lạnh xuống đầm đìa.Ngẩng đầu ngắm mãi chưa xong nhớ,Hoa bưởi thơm rồi: đêm đã khuya.
29. Gửi hương cho gió
Biết bao hoa đẹp trong rừng thẳmĐem gửi hương cho gió phũ phàng!Mất một đời thơm trong kẽ núi,Không người du tử đến nhằm hang!
Hoa ngỡ đem hương gửi gió kiều,Là truyền tin thắm gọi tình yêu.Song le hoa đợi càng thêm tủi:Gió mặc hồn hương nhạt với chiều.
Tản mác phương ngàn lạc gió câm,Dưới rừng hương đẹp chẳng tri âm;Tên rừng hoa đẹp rơi trên đá,Lặng lẽ hoàng hôn phủ bước thầm.
Tình yêu muôn thủa vẫn là hương;Biết mấy dòng thơm mở giữa đường,Đã mất tình yêu trong gió rủi,Không người thấu rõ đến nguồn thương!
Thiên hạ vô tình nhận ước mơ,Nhận rồi không hiểu mộng và thơ…Người si muôn kiếp là hoa núi,Uổng nhuỵ lòng tươi tặng khách hờ!
30. Những kẻ đợi chờ
Hỡi các anh đi dáng hững hờ,Đầu cao, tóc ngược, mắt theo mơ,Để dành một phút thương ai với!Ôi! biết bao nhiêu kẻ đợi chờ.
Họ chưa hề đẹp; lúc xuân sangĐem sắc, đem duyên điểm mọi nàng,Đôi chút hồng đào lên má nở,Rồi thôi; – họ chẳng dám nhìn gương…
Son phấn bao giờ đủ tốt tươi;Sắc màu đẹp quá, áo hơn người.Thư tình không lạc trong tay mỏiĐã nản thêu thùa, kim chỉ ơi!
Mỗi ngày, trông những thiếu niên quaGót vặm kêu nhanh trước cửa nhà,Họ chứa nhớ thương; – và mỗi tối,Ấy là sa mạc của buồng hoa…
Mùa đông trên gối rét tê bông;Múa giữa lòng đơn uổng ấm nồng;Hồn ước chung đôi; thân lặng lẽVào nằm chia lạnh với chăn không.
Họ nói: thôi mong gặp gỡ gì!Xuân mình tất cả đã trôi đi…– Thế rồi họ khóc không nghe tiếngTrong lúc trăng tàn bạt gió khuya.
31. Bá Nha, Trương Chi
Anh là người thuyền chài Trương ChiTrong trái tim mang em đọng lại.Anh là người gảy đàn Bá NhaĐã đặt em thành khúc nhạc ca.
Khúc ca khi nắng và khi gióLúc nhặt khoan và lúc lặng im;Mang em ngày thắm và đêm biếcTrong trái tim – nhưng vẫn còn tìm…
Ngọn sáo anh vừa chuốt trong lau,Lắng nghe ngọn sáo tiếng vi vu…Bức hình anh mới in trong dạ,Xem thử bức hình trong như châu…
Một chiếc thuyền bồng đi lại điAnh là người thuyền chài Trương Chi
Một khúc mê đời ca lại caAnh là người gảy đàn Bá Nha.
32. Ước chi…
Ước chi không phải là xa,Sớm mai tung cánh cửa đà thấy emCười làm trái đất đẹp thêm,Chân qua trăm dặm còn nhem bụi đường.
Ước phòng anh ngát mến thương,Ngừng trang sách mở, nghe hương tâm tình;Nhìn gương ta bỗng thấy mình,Đôi ta bóng chuyện với hình bên vai.
Ước em như nước, như trờiDù nơi đâu cũng bên người, thuỷ chung.Một tuần công việc tạm xong,Cầm tay chủ nhật hoà trong phố người.
4-1961
33. Anh đến thăm em
Được nhìn thấy em, anh chở em về trong mắtAnh đưa em về trên đường ca hátMột mình anh đi, với mắt của em,Anh đã đem về đôi mắt của em.
Anh băng đường cái, anh trải cánh đồng.Anh qua nhà của buổi chiều rét mướtAnh qua rộng rãi nhà của mùa đông,Hỏi một lời: em có thật yêu không?
Cây ở bên đình xanh đắm say,Dừng xe, anh đứng lại nơi đây…Một lời anh hỏi không ra tiếng:Em thật yêu không? hỡi những ngày…
Anh hỏi và anh chẳng nói ra,Lòng nát như tương, héo như lửa.Gặp em như suối – ngọt, êm, hoà,Anh bỗng thấy không cần hỏi nữa.
Trong bao nhiêu phút, bao nhiêu đời?Dưới tàn cổ thụ ta kề vai.Mới hay anh thiếu em nhiều lắm,Dẫu có hôm mai được gặp hoài.
Đêm sắp đến rồi, sương sắp che,Thăm em, anh lại phải ra về.Muôn trùng anh chở em vô tậnTrong mắt anh nhìn, tai anh nghe.
Chiều 10-1-1962
34. Chưa hiểu
Trên trời, dưới đất, ở giữa loài người,Anh vẫn chưa hiểu từ đâu đưa lạiMột con ngườiTên là em, hay tên là thế giới,Tên là em, hay tên gọi chân trời…
Anh vẫn chưa hiểu tự đâu mẹ chaMột ông đồ nghèo, một người thợ mộc,Một bà nội trợ, một bác gái càyĐã sinh chúng ta để thành hoà hợpĐôi cây trong vườn, một cặp chim bay…
Anh vẫn chưa hiểu vì đâu, tại saoNhư đánh que diêm bỗng xoè trận lửa,Như tay ẩy cửa bỗng loá trăng ngà,Trong tháng ngày, có một ngày gặp gỡ,Ta đụng vào đâu, mà đổ xuống cả rừng hoa…Một con người, điệp khúc của bài ca…
– Anh có cảm tưởng như là em hiểu.
24-6-1961
35. Mưa
Lâm râm mưa chuyện trên cành,Thì thầm lá nói trong mành nước xe.Phòng anh nghe tiếng mưa đi,Em xa – chẳng hiểu làm chi giờ này.
Khí đêm man mát qua tay,Có mưa thưa nhẹ, thêm ngây vị hè.Ve im, lặng vắng tứ bề:Em xa – mưa có bay về chốn em?
Hơn là nhắn cá gửi chim,Nhờ mưa đưa bức chăn êm tới người.Thôi em nghỉ việc, khuya rồi;Chăn mưa em đắp cùng trời – với anh.
5-1961
36. Những suối trời
Em có yêu không những suối trờiTrong con chiền chiện líu lo hoài,Mình ném thia lia lên khoảng biếc,Tiếng ca thanh, lọc cả đồng vui?
Em có yêu không trên mái gianhTiếng chim se sẻ gảy đàn tranh;Có yêu cu đất gù trưa nắng,Và tiếng cò kêu qua lúa xanh?
Anh kể em nghe những chuyện chimTrên trời; chuyện những cánh bay tìm…Con chim đẹp nhất và yêu nhấtĐang đậu trên vai anh, đó em.
6-6-1961
37. Tình yêu san sẻ
I – VUI
Là hoa, là nụ, hay là cànhLà cả mùa xuân em tặng anh.Ôi những lá sương ôm lóng lánhTay em đưa đến với ngày xanh.
Phải chăng chim, gió mới qua đèo,Hay suối, hay thông đang hoạ reo?Nghe bước mầm đi như tiếng nhạcCũng vì muôn vạn hạt em gieo.
Vườn hồn hoa chậm hay hoa ủTrước sức xuân sang chợp nở đều…Đêm hoá bếp hồng em chụm thổi,Ngày thành lụa tuyết để em thêu.
II – MONG
Em hẹn hai lần đặt bước xinh,Hai lần hoa đã đợi trong bình.Chiếu son anh trải bằng tâm tưởngĐón tự nơi em sang chốn anh.
Một ngày mong đợi ấy ba năm,Một khắc xa nhau là thế kỷ.Biết em công việc vẫn đang dồn,Anh cũng liền tay chưa lúc nghỉ.
Trời lạnh, trời sương cũng chẳng sầu.Không gian, em ạ! bỗng trong thâuNhư nghe suốt được tình yêu mến:Dẫu mong chờ – anh không trách đâu.
III – HIỂU
Nét mặt hay là nét cảm thương,Nhìn em anh tưởng tự soi gương.Tay anh hay cũng tay em nhỉ,Hương của tình hay hương của hương…
Chuyện trước ta chưa kể một lời,Mà anh đã hiểu tận sâu khơi;Vai anh khi để đầu em tựaCân cả buồn, vui của một đời.
Cảm ơn tuổi trẻ bay về lại,Hay cảm ơn em đẹp tuyệt trần;Tôi cảm ơn đời thương mến lắm,Cho tôi lại thấy mặt ngày xuân.
1961
38. Hoa đẹp là hoa nhìn với mắt em…
Hoa đẹp là hoa nhìn với mắt emCửa sổ là khung có hình em ở giữaTách nước – là ngón tay em cầmQuyển sách chao đèn là bóng em đọc mở…
Đường nhựa là đường in dấu vạn chân,Duy có một dấu chân – em yêu dấu.Tàu điện là tàu một đêm anh tiễn em đi.Em có nhớ một buổi chiềuta dạo trong sân Văn Miếu?
Vũ trụ là chốn anh được gặp emThời gian là nơi anh với em sinh cùng thời đại.Em ơi! Em đã mở cho anhCánh cửa vô cùng xin chớ bao giờ khép lại.
Đêm 10-1-1962
39. Uống xong lại khát…
Uống xong lại khát, là tình;Gặp rồi lại nhớ, là mình của ta.Dù cho ngày tháng trôi qua,Mến yêu không thể thành ra hôm nào.Nắng mưa lớp lớp khơi tràoTrăm sông nghìn suối đổ vào lòng anh!
1-1-1962
40. Tình yêu muốn hoá vô biên…
Tình yêu muốn hoá vô biên,Một ngày yêu, muốn kết liền ngàn năm.Kể từ khi có trái tim,Những đôi người vẫn triền miên với đời.
Đó là như thế, em ơi,Hai ta có sống trên đời mãi đâu;Nhưng từ may mắn yêu nhau,Đôi tim gắn với dài lâu triệu người.
Nhận thêm thắm đất xanh trời,Lại cho trời đất rạng ngời ngày đêm;Của đời ta nhận ấm êm,Hồn trao âu yếm ta thêm nặng đời.
Vô biên là của đất trời,Chờ vô biên của con người tạo ra.Dẫu rằng hữu hạn đôi ta,Yêu đương một thuở thành ca muôn đời.
12-12-1961
41. Hoa nở sớm
Hoa chẳng chờ em, nở sớm hơn,Một vùng xao xuyến dạ lan hương.Bỗng đêm ngào ngạt qua khung cửa,Ấy dạ lan hoa hội giữa vườn.
Từ khi hoa trổ những chùm xinh,Trong ý thương yêu đã để dànhNghĩ đến em về, hoa độ nởVì em, hương đượm cả mi thanh.
Mấy ngày đông ấm giục hoa sinh,Đêm đến tin hương bỗng giật mình!Như sóng ngạt ngào từng đợt một,Dạ lan kỳ ảo thấm năm canh.
Muốn cầm hương quý, đợi em anh,Anh cất hoa hương giữa ái tình.Muôn vạn hương triều thơm tựa biển,Em về trở lại giữa hồn anh.
42. Anh nhớ thương ai
“Anh nhớ thương ai, đôi mắt lim dim”Anh nhớ thương ai, anh nhớ thương em.
Ngó lên trời đẹp muốn xem,Hồ dâng sắc nước, trăng đem ánh ngà.Trúc thanh trúc cũng la đà,Gió hương dường đã chan hoà trong đêm.
Anh nhớ thương em, anh nhớ thương em.
Tiếng còn đồng vọng xa êm,Bóng hình còn giữa trái tim vọng hoài.Trông ra nhưng chẳng thấy người,Tẻ hơi trà nước, nhạt mùi thuốc diêm.
Anh nhớ thương ai, anh nhớ thương em.
Nhớ người, thương mặt nhớ thêm;Chiều trong vắt chuyển thành đêm mịn màng,Sang mai, lại đến chiều vàng;Xuân đầy mặt đất, thu ngang bức rèm.
Anh nhớ thương ai, anh nhớ thương em…
9-1961
43. Tương tư, chiều
Bữa nay lạnh, mặt trời đi ngủ sớm;Anh nhớ em, em hỡi! anh nhớ em.Không gì buồn bằng những buổi chiều êm.Mà ánh sáng đều hoà cùng bóng tối.Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối;Vài miếng đêm u uất lẩn trong cành;Mây theo chim về dãy núi xa xanhTừng đoàn lớp nhịp nhàng và lặng lẽKhông gian xám tưởng sắp tan thành lệ.
Thôi hết rồi! còn chi nữa đâu em!Thôi hết rồi, gió gác với trăng thềm.Với sương lá rụng trên đầu gần gũi,Thôi đã hết hờn ghen và giận tủi.(Được giận hờn nhau! sung sướng bao nhiêu!)Anh một mình, nghe tất cả buổi chiềuVào chậm chậm ở trong hồn hiu quạnh.
Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh.Anh nhớ em, anh nhớ lắm! em ơi!Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi,Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời.Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm.Em! xích lại! và đưa tay anh nắm!
44. Ngút ngàn
Khi nỗi yêu thương quá nặng tràn,Tiếng reo có lúc giả lời than…Tình yêu những lúc mênh mông quá,Như hắt hiu xa – bởi ngút ngàn!
45. Quả trứng và lòng đỏ
Có em, nên mới là anh;Có em, anh mới hai mình giàu thêm.Thêm mình, vì có thêm em;Mình thêm em nữa, cho nên thật mình.
Em là hoa thắm lá xanh,Anh như đất ủ muốn thành mùa xuân;Mang em trong dạ như mầm,Ngày đi suy nghĩ, đêm nằm mến thương.
Thời gian hoá sợi tơ trường,Vì em quay sợi, anh vương vấn hoài.– Anh như quả trứng tươi ngời,Em là lòng đỏ bồi hồi của anh!
8-1960
46. Mặt người thương
Muốn vẽ mà chơi, vẽ được nàoNguyễn Công Trứ
Thơ chẳng nên câu, bút cũng thường,Vẽ sao cho được mặt người thương!Hữu hình gắn bó là xương thịt,Lại cả vô hình tựa gió, hương.
Anh tưởng như anh thuộc mặt người,Ôi ngôi sao nhỏ chiếu trong ngời!Khi gần đã thấy thành vô hạn,Nay cách xa nên hiện giữa trời.
Sao đã nhập tâm mà chửa thuộc,Ôm như hoa đỏ – giữa lòng ta!Em như đời sống sinh, sinh mãiĐời cũng như em bất tận mà.
27-8-1961
50. Tình trai
Tôi nhớ Rimbaud với Verlaine,Hai chàng thi sĩ choáng hơi men,Say thơ xa lạ, mê tình bạn,Khinh rẻ khuôn mòn, bỏ lối quen.
Những bước song song xéo dặm trường,Đôi hồn tươi đậm ngát hoa hương,Họ đi, tay yếu trong tay mạnh,Nghe hát ân tình giữa gió sương.
Kể chi chuyện trước với ngày sau;Quên gió môi son với áo màu;Thây kệ thiên đường và địa ngục!Không hề mặc cả, họ yêu nhau.
51. Thơ tình mùa xuân
Mùa xuân về trong tiếng ca chim,Trên nước xanh sông, trong liễu rèm.Chưa hái được hoa mang tặng emNên một cành thơ em tạm đem.
Ánh xuân mỗi sớm hồng tươi mướt,Những ống khói cao bèn nhận trước.Ruộng xanh đã cấy đến châi trờiLóng lánh mạ soi mình xuống nước.
Chưa hái được hoa mang tặng emNên một cành thơ anh tạm đem.
Cây trồng – ta chẳng trồng nêu tết –Những lá đầu tiên vừa nhú biếc.Người đi chợ búa tiếng chân ran,Quần láng mới thâm còn sột soạt.
Chưa hái được hoa mang tặng emNên một cành thơ anh tạm đem.
Trên cảnh đồng quê thấy xếp hàngChạy dài như tận cuối không gianNhững dàn sắt dựng như ren sắtDẫn điện chuyền đi xây hạnh phúc…
Chưa hái được hoa mang tặng emNên một cành thơ anh tạm đem.
Anh muốn mời em bước xuống thuyền,Thuyền của đôi ta vào hiện thựcDựa thế đêm tan, ngày sáng rực,Thuyền ta đi dựng lấy thần tiên…
Đây một cành thơ anh tạm đemNhư nước xanh sông, như liễu rèm…
14-1-1962
52. Sao em lại như thế
Sao em lại như thế –Em, em là mặt bể,Em, em là đỉnh nonXanh chót vót chon von…
Em cho tình yêu dấuAnh đựng hết tâm hồnAnh đựng tràn da thịt,Vẫn hãy còn vô biên.
Sao em lại như thế –Em là chùm hoa camMuốt cánh và vàng nhịNgây ngất dạ vì thơm…
Khi mắt em êm nhìnChiếu muôn nghìn thân thiết,Anh muốn làm muôn việcNâng cả cuộc đời lên…
Sao em lại như thế –Em là viên muối bểKhiến đậm bữa cơm đời.
Em là cánh của người,Em sao em như thế –
14-1-1962
53. Tình yêu muốn hoá vô biên…
Tình yêu muốn hoá vô biên,Một ngày yêu, muốn kết liền ngàn năm.Kể từ khi có trái tim,Những đôi người vẫn triền miên với đời.
Đó là như thế, em ơi,Hai ta có sống trên đời mãi đâu;Nhưng từ may mắn yêu nhau,Đôi tim gắn với dài lâu triệu người.
Nhận thêm thắm đất xanh trời,Lại cho trời đất rạng ngời ngày đêm;Của đời ta nhận ấm êm,Hồn trao âu yếm ta thêm nặng đời.
Vô biên là của đất trời,Chờ vô biên của con người tạo ra.Dẫu rằng hữu hạn đôi ta,Yêu đương một thuở thành ca muôn đời.
12-12-1961
54. Anh nhớ thương ai
“Anh nhớ thương ai, đôi mắt lim dim”Anh nhớ thương ai, anh nhớ thương em.
Ngó lên trời đẹp muốn xem,Hồ dâng sắc nước, trăng đem ánh ngà.Trúc thanh trúc cũng la đà,Gió hương dường đã chan hoà trong đêm.
Anh nhớ thương em, anh nhớ thương em.
Tiếng còn đồng vọng xa êm,Bóng hình còn giữa trái tim vọng hoài.Trông ra nhưng chẳng thấy người,Tẻ hơi trà nước, nhạt mùi thuốc diêm.
Anh nhớ thương ai, anh nhớ thương em.
Nhớ người, thương mặt nhớ thêm;Chiều trong vắt chuyển thành đêm mịn màng,Sang mai, lại đến chiều vàng;Xuân đầy mặt đất, thu ngang bức rèm.
Anh nhớ thương ai, anh nhớ thương em…
9-1961
55. Tình thứ nhất
Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất,Anh cho em, kèm với một lá thơ.Em không lấy, và tình anh đã mất.Tình đã cho không lấy lại bao giờ.
Thư thì mỏng như suối đời mộng ảo;Tình thì buồn như tất cả chia ly.Giấy phong kỹ mang thầm trong túi áo;Mãi trăm lần viết lại mới đưa đi.
Lòng e thẹn cũng theo tờ vụng dại,Tới bên em, chờ đợi mãi không về.Em đã xé lòng non cùng giấy mới,– Mây đầy trời hôm ấy phủ sơn khê.
Cũng may mắn, lòng anh còn trẻ quá.Máu mùa xuân chưa nở hết bông hoa;Vườn mưa gió còn nghe chim rộn rã,Anh lại còn yêu, bông lựu, bông trà.
Nhưng giây phút đầu say hoa bướm thắm,Đã nghìn lần anh bắt được anh mơĐôi mắt sợ chẳng bao giờ dám ngắm,Đôi tay yêu không được nắm bao giờ.
Anh vẫn tưởng chuyện đùa khi tuổi nhỏ,Ai có ngờ lòng vỡ đã từ bao!Mắt không ướt, nhưng bao hàng lệ nhỏLen tỉ tê thầm trộm chảy quay vào.
Hoa thứ nhất có một mùi trinh bạch;Xuân đầu mùa trong sạch vẻ ban sơ.Hương mới thấm bền ghi như thiết thạch;Sương nguyên tiêu, trời đất cũng chung mờ.
Tờ lá thắm đã lạc dòng u uất,Ánh mai soi cũng pha nhạt màu ôi,Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất,Anh cho em, nên anh đã mất rồi!
56. Tặng bạn bây giờ
Ta biết ngày mai em có vợ,Đi làm hai bữa, tối về thăm.Cơm xong, chén nước chờ bên cạnhEm bế thằng con được mấy năm.
Chỉ mấy năm thôi, đủ phận chồng,Chàng trai tơ mởn đã thành ông.Không còn mộng dễ ngày tươi trẻ,Mắt sáng phai rồi, má hóp không.
Ta cũng như em hết trẻ rồi,Nhưng lòng ta vẫn hát không thôi.Xuân ta đã cất trong thơ phú,Tuổi trẻ trong thơ thắm với đời.
Em ngồi trông vợ, thấy nàng tiênLà một người thôi, mộng hão huyền!Ta bước bên đường kêu gọi mãi,Nhớ người bạn cũ thuở anh niên.
Em nghe tê tái dưới hàng mi,Tiếc thuở say nồng, nhớ bạn si.Khép mắt buồn xa, em sẽ bảo:– Có chàng Xuân Diệu, thuở xưa kia…
57. Đời anh em đã đi qua…
Đời anh em đã đi qua,Sáng thơm như một luồng hoa giữa đời.Hiểu làm sao hết, em ơi,Bốn năm kỳ diệu đất trời nhờ em.Ngôi nhà, cánh cổng, trái tim,Khóm cây, con mắt ngày đêm đón mừng.
Em đi, anh ngóng trông chừng;Anh về, miệng đã gọi lừng: em ơi!Bữa ăn thành một hội vui,Có em gắp với, rau thôi cũng tình,Cảnh thường cũng hoá ra xinh;Có em, anh hết ngẫm mình bơ vơ
Bốn năm đầm ấm, say sưa,Tình yêu có biết hạn bờ nào đâu.Bốn năm nhưng cũng qua mau,Cõi trần ai có ở lâu thiên đường;Giã từ, từ biệt đôi phương,Đôi nơi, đôi ngả, đôi đường: khổ anh!
Bốn năm, lại khép trời xanh;Nhớ em như một mộng lành mà thôi.Từ đây anh lại trong đời,Bữa cơm ngồi với một đôi đũa cầm;Giường kia một bóng anh nằm;Phòng văn một sách đăm đăm sớm chiều.
Muôn vàn cảm tạ em yêu,Chất cho anh biết bao nhiêu ân tình!Ai hay anh đã để dành,ánh hương một thuở, thơm thanh suốt đời.Sống bằng nhớ lại nguồn vui,Nhớ khi ôm cả đất trời cùng em…
58. Khung cửa sổ
Anh có nhà có cửa,Nhưng không vợ không con,Sợ cái bếp không lửa,Sợ cái cửa không đèn.
Những đêm đi xa về,Tận xa nhìn cửa đóng,Không ánh sáng đón mình,Không có ai trông ngóng.
Từ khi em đến anh,Cửa sổ ánh đèn xanh.Xa xa anh thấy sáng,Trong đêm khung cửa lành.
Biết có em trong phòngViết bài hay đọc sách,Như trong bếp nấu cơmCó lửa hồng tí tách.
Ôi cái khung cửa sổ,Em thường đứng nhìn ra:Em là sao của cửa,Em là hồn của nhà.
Giờ nghĩ chuyện em đi,Anh sợ khung cửa sổ,Sợ những lúc xa về,Không thấy đèn sáng cửa.
Ôi cái khung cửa sổ,Của kiếp anh, đời anh!Tay em không đến mở,Thôi còn gì tươi xanh?
Kết luận
Xuân Diệu là danh tác gắn liền với những bài thơ về tình yêu đôi lứa. Cạnh đó, trong hàng loạt các tác phẩm tiêu biểu của Xuân Diệu, không ít những dòng thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nước, quê hương, yêu con người.
Những dòng thơ Xuân Diệu về tình yêu đã chạm đến cảm xúc của không ít độc giả thời bấy giờ. Đến ngày nay, những dòng thơ của ông hoàng thơ tình vẫn thường được nhắc đến và không ít quan điểm của ông trong tình yêu cũng được độc giả tôn vinh đến hiện tại.
Categories: Thơ theo tác giả
Source: truongcaobaquat.edu.vn