Vè là một thể loại văn học dân gian Việt Nam xứng đáng được lưu truyền và bảo tồn qua nhiều thế hệ. Theo định nghĩa tại Đại Nam quốc âm tự vị thì vè là chuyện khen, chê có vần điệu. Để hiểu rõ hơn, Trường THPT Cao Bá Quát mời bạn theo dõi trọn bộ các bài vè dân gian cực hay cho bé.
Những câu vè về động vật
Dưới đây là tổng hợp các bài vè dân gian ngắn, dài về động vật bạn không thể bỏ qua:
1/ Con gà cục tác cục te
Con gà cục tác cục te
Hay đỗ đầu hè hay chạy rông rông
Má gà thì đỏ hồng hồng
Cái mỏ thì nhọn cái mồng thì tươi
Cái chân hay đạp, hay bươi
Cái cánh hay vỗ lên trời gió bay
2/ Con vịt con vạc
Quặc quặc, quạc quạc
Con vịt, con vạc
Có thương em tao
Thì lội xuống ao
Bắt ba con ốc
Thì lội xuống rộc
Bắt năm con rô
Thì lội xuống hồ
Bắt mười con diếc.
3/ Con rùa
Rì rà rì rà
Đội nhà đi chơi
Đến khi tối trời
Úp nhà nằm ngủ.
Con rùa
4/ Con cua mà có hai càng
Con cua mà có hai càng
Đầu, tai không có bò ngang cả đời
Con cá mà có cái đuôi
Hai vây ve vẩy nó bơi rất tài
Con rùa mà có cái mai
Cái cổ thụt ngắn, thụt dài vào ra
Con voi mà có hai ngà
Cái vòi nó cuốn đổ nhà, đổ cây
Con chim mà có cánh bay
Bay cùng Nam, Bắc, Đông, Tây tỏ tường.
5/ Con kiến
Con kiến mà leo cành đa
Leo phải cành cộc leo ra leo vào
Con kiến mà leo cành đào
Leo phải cành cộc leo vào leo ra
6/ Ếch dưới ao
Ếch ở dưới ao
Vừa ngớt mưa rào
Nhảy ra bì bõm
Ếch kêu “ộp ộp”
Ếch kêu “ặp ặp”
Thấy bác đi câu
Rủ nhau trốn mau
Ếch kêu “ộp ộp”
Ếch kêu “ặp ặp”.
7/ Mèo và ngựa
Con mèo nằm bếp co ro
Ít ăn nhiều ngủ ít lo, lười làm
Con ngựa đi Bắc về Nam
Nhiều ăn ít ngủ nhiều làm nhiều lo
8/ Con vỏi con voi
Con vỏi con voi
Cái vòi đi trước,
Hai chân trước đi trước,
Hai chân sau đi sau
Còn cái đuôi đi sau rốt
Tôi xin kể nốt
Cái chuyện con voi
Con vỏi con voi
Cái vòi đi trước…
9/ Con bê vàng
Bê là bê con
Bê là bê vàng
Bê đứng rềnh ràng
Bê đi với mẹ
Bê đừng chạy xuống bể
Bê đừng chạy lên ngàn
Mà cọp mang
Mà sấu nuốt
Đi tìm nơi cỏ tốt
Bê gặm cho ngon
Bê là bê ơi!!!
Con bê vàng
10/ Nghé ọ, nghé ơi
Ơ ọ…
Ơ ọ…
Nghé ọ…
Nghé ra đồng lúa
Nghé chạy đồng bông
Nghé chớ đi rông
Hư bông gãy lúa
Ơ ọ…
Nghé ọ…
Nghé đi tập võ
Nghé đi tập cày
Tươi cây tốt cội
Nghé lội đồng sâu
Nghênh đầu nghé ọ
Ơ ọ…
Nghé ọ…
Nghé đi như gió
Nghé đi như mây
Nghé đi như cây
Nghé đi như cối
Nghé đi như lối
Nghé đi theo đường
Nghé đi lên nương
Nghé đi kéo gỗ
Ơ ọ…
Nghé ọ…
Nghé đi ăn giỗ
Thì đi theo bà
Nghé đi ăn na
Thì đi theo trẻ
Nghé đi theo mẹ
Thì nghé về nhà
Nghé ăn cơm cà
Thì đừng chê khó
Nghé ọ…
11/ Con gà cục tác lá chanh
Con gà cục tác lá chanh
Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi
Con chó khóc đứng khóc ngồi
Bà ơi đi chợ mua tôi đồng riềng
Xem thêm: Giải nghĩa bài đồng dao Con gà cục tác lá chanh, tìm hiểu kinh nghiệm ăn uống của ông cha ta.
12/ Đố anh
Con ve ve có cái gì mà nó kêu?
Con ve ve nó có cái vè nên nó mới kêu
Sao con cua đinh nó có cái vè mà nó không kêu?
Cua đinh ở dưới nước mà kêu cái gì
Sao con ếch dưới mà nó kêu?
Con ếch nhờ có cái họng da nên nó mới kêu
Sao đôi giày da lại hỏng kêu?
Đôi giày da bị đóng cúc mà nó kêu?
Tại cái mặt nó tròn nên nó mới kêu
Sao cái giần, cái sàng mặt nó cũng tròn mà sao nó hỏng kêu?
Cái giần, cái sàng nó có lỗ mà nó kêu cái nỗi gì
Vậy sao cây kèn có lỗ mà nó kêu?
Cây kèn nhờ ống tòa loa nên nó mới kêu
Sao ống nhổ có ống tòa loa mà nó đâu có kêu?
Trời ơi! Ống nhổ bị bít mà kêu cái nỗi gì
Các tác phẩm vè về chim
Sưu tầm những bài vè ngắn, dài về các loài chim giúp trẻ có thêm nhiều kiến thức hay:
1/ Con chim hay hót
Con chim hay hót.
Nó đứng nó hót cành đa.
Nó ra cành trúc.
Nó rúc nó rúc cành tre.
Nó hót le te.
Nó hót la ta.
Nó hót le te la ta (mà) nó bay vô nhà.
Ấy nó ra ruộng lúa.
Nó múa, nó chơi.
Ơi chim ơi, chim ơi là ới chim ơi, chim ơi là ới chim ơi, ơi chim ơi.
2/ Con công hay múa
Con công hay múa
Nó múa làm sao
Nó rụt cổ vào
Nó xòe cánh ra
Nó đỗ cành đa
Nó kêu vít vít
Nó đỗ cành mít
Nó kêu vịt chè,
Nó đỗ cành tre
Nó kêu bè muống,
Nó đỗ dưới ruộng
Nó kêu tầm vông.
3/ Cầm thú
Nghe vẻ nghe ve,
Nghe vè cầm thú:
Hay quyến hay dụ,
Là con chim quyên.
Nết ở chẳng hiền,
Là con chim còng cọc.
Làm ăn mệt nhọc,
Là con chim le le.
Nghe vẻ nghe ve,
Là con chim chèo bẻo.
Chân đi khấp khẻo,
Là con chim cò ma.
Tối chẳng dám ra,
Là con chim mỏ nhác.
Chim ăn từng vạc,
Là con chim chàng bè.
Chim ăn xó hè,
Là con chim lảnh lót.
Cầm xào mà vọt,
Là con chim công.
Đỏ mỏ xanh lông,
Là con chim trĩ.
Đánh nhau binh vị,
Là con chim bò sau.
Có sách cầm màu,
Là con chim thầy bói.
Không ai cưới hỏi,
Là con chim bông lông.
Ở goá không chồng,
Là te te hoành hoạch.
Dạ bền tơ sắt,
Là con chim chìa vôi.
Có đẻ không nuôi,
Là con chim vịt.
Ngồi buồn kể các món chim.
Nó ăn nó lớn nó tìm nhau đi.
Dòng dọc nó khéo lại khôn.
Con cú lót ở đầu cồn con cù.
Chim khách nó đã đem tin:
Nó kêu thì có chị em tới nhà.
Quà quạ cũng như người ta:
Rủ nhau đi tắm đàng xa mới về.
4/ Con chim se sẻ
Con chim se sẻ
Nó ăn gạo tẻ
Nó hót líu lo
Nó ăn hạt ngô
Nó kêu lép nhép
Nó ăn gạo nếp
Nó vãi ra sân
Ơ láng giềng gần
Xua con chim sẻ.
Con chim se sẻ
5/ Con chim chích chòe
Con chim chích chòe
Mày ngồi đầu hè
Mày nhá gạo rang
Bảo mày vào làng
Mày kêu gai góc
Bảo mày gánh thóc
Mày kêu đau vai
Bảo mày ăn khoai
Mày kêu khoai ngứa
Bảo mày ăn dứa
Mày kêu dứa say
Bảo mày ăn chay
Mày kêu đến trưa
Bảo mày đi bừa
Mày đánh què trâu
Bảo mày đi câu
Mày đánh bẹp giỏ
Bảo mày cắt cỏ
Mày đánh gãy liềm
Bảo mày gặt chiêm
Mày đánh gãy hái
Bảo mày đi đái
Mày kêu ông Ộp!
Xem thêm: Các bài vè về an toàn giao thông, giúp bé có ý thức và trách nhiệm hơn khi tham gia giao thông.
Những bài vè hay về cá
1/ Vè cá
Cá biển, cá đồng,
Cá sông, cá ruộng.
Dân yêu dân chuộng,
Lá cá tràu ổ.
Ăn nói hàm hồ,
Là con cá sứ.
Đưa đẩy chốn xa,
Là con cá đảy.
Hay gặp mặt nhau,
Là con cá ngộ.
Trong nhà nghèo khổ,
Là con cá cầy.
Chẳng dám múc đầy,
Là con cá thiểu.
Mỗi người mỗi thiếu,
Là con cá phèn.
Ăn nói vô duyên,
Là con cá lạc.
Trong nhà rầy rạc,
Là con cá kình.
Trai gái rập rình,
Là cá trích ve.
Dỗ mãi không nghe,
Là con cá ngạnh.
Đi đàng phải tránh,
Là con cá mương.
Mập béo không xương,
Là con cá nục.
Được nhiều diễm phúc,
Là con cá hanh.
Phản cha hại anh,
Là con cá giếc.
Suốt ngày ăn miết,
Là con cá cơm.
Chẳng kịp dọn đơm,
Là con cá hấp.
Rủ nhau lên dốc,
Là con cá leo.
Hay thở phì phèo,
Là con cá đuối.
Vừa đi vừa cúi,
Là con cá còm.
Hay nói tầm xàm,
Là con cá gáy.
Vừa trốn vừa chạy,
Là con cá chuồn.
Cứ viết lách luôn,
Là con cá chép.
Vè cá
Tổng hợp thơ vè trái cây
Trường THPT Cao Bá Quát đã tổng hợp một số bài vè về trái cây như sau:
1/ Vè trái cây
Nghe vẻ nghe ve,
Nghe vè trái cây.
Dây ở trên mây,
Là trái đậu rồng.
Có vợ có chồng,
Là trái đu đủ.
Chặt ra nhiều mủ,
Là trái mít ướt.
Đầu tựa gà xước,
Vốn thiệt trái thơm.
Cái đầu chơm bơm,
Là trái bắp nấu.
Rủ nhau làm xấu,
Trái cà dái dê.
Ngứa mà gãi mê,
Là trái mắt mèo.
Khoanh tay lo nghèo,
Là trái bần ổi.
Sông sâu chẳng lội,
Là trái mãng cầu.
Chẳng thấy nàng đâu,
Ấy là trái cách.
Trong ruột ộc ạch,
Là trái dừa xiêm.
Chín thì thâm kim,
Chuối già chuối xứ.
Tùng tam tụ tứ,
Một lũ dưa gang.
Vốn ở miền Nam,
Là trái bí rợ.
Mẹ sai đi chợ,
Vốn thiệt trái dâu.
Ở những ao sâu,
Là trái bông súng.
Chẳng nên lễ cúng,
Đó là trái sung.
Nhỏ mà cay hung,
Là trái ớt hiểm.
Đánh túc cầu liễm,
Vốn thiệt trái me.
Nắng mà chẳng che,
Là trái rau mát.
Rủ nhau chà xát,
Vốn thiệt trái chanh.
Nhỏ mà làm anh,
Trái đào (điều) lộn hột.
Ăn mà chẳng lột,
Vốn thiệt trái tiêu.
Thổi nghe ú liêu,
Là trái cóc kèn.
Rủ nhau đi rèn,
Là trái đậu rựa.
Đua nhau chọn lựa,
Cam ngọt, cam sành.
Những chị lịch sự,
Bằng táo với hồng.
Những gái chưa chồng,
Muốn ăn mua lấy.
Top bài vè Việt Nam về con người
Đương nhiên không thể thiếu các bài vè nói về con người sau:
1/ Vè thầy cô
Nghe vẻ nghe ve
Cái vè học dốt
Thầy cô dạy tốt
Học còn ham chơi
Nói chẳng nghe lời
Lại còn phản kháng
Thầy cô phát ngán
Vì phải nói nhiều
Dù nói đủ điều
Nhưng mà vẫn vậy
Chứng nào tật nấy
Nào có sửa đâu
Em mong cô thầy
Kiên trì nhẫn nại
Bảo ban em lại
Tiến vào tương lai
Mai sao thành tài
Công ơn nhớ mãi.
Vè thầy cô
2/ Xắn quần mà lội
Vè vẻ vè ve,
Cắm vè cắm lối
Xắn quần mà lội,
Lội núi cheo leo.
Chống gậy mà trèo,
Trèo sông trèo bể.
Tôi ngồi tôi kể,
Cái vè của tôi.
Cứng như xôi,
Mềm như đá.
Thơn như cú,
Tanh như hương.
Tối như gương,
Sáng như mực.
Mùa đông nóng nực,
Mùa hè rét run.
3/ Bà còng đi chợ trời mưa
Bà cong đi chợ trời mưa
Cái tôm cái tép đi đưa bà còng
Đưa bà qua quãng đường đông
Đưa bà về tận ngõ trong nhà bà
Tiền bà trong túi rơi ra
Tép tôm nhặt được trả bà mua rau.
4/ Chú bé
Chú bé bắt được con công
Đem về biếu ông
Ông cho con gà,
Đem về biếu bà,
Bà cho quả thị
Đem về biếu chị,
Chị cho quả chanh.
Đem về biếu anh,
Anh cho tu hú.
Đem về biếu chú,
Chú cho buồng cau,
Chú thím đánh nhau,
Buồng cau trả chú,
Tu hú trả anh,
Quả chanh trả chị,
Quả thị trả bà,
Con gà trảo ong,
Con công phần tôi.
Xem thêm: Trọn bộ các bài vè giới thiệu đội chơi và tên các thành viên cực ấn tượng.
Bài thơ vè nói ngược
Tuyển tập một số tác phẩm vè ngược độc đáo cho bạn tham khảo thêm:
1/ Bao giờ cho đến tháng ba
Bao giờ cho đến tháng ba,
Ếch cắn cổ rắn tha ra ngoài đồng.
Hùm nằm cho lợn liếm lông,
Một chục quả hồng nuốt lão tám mươi.
Nắm xôi nuốt trẻ lên mười,
Con gà, be rượu nuốt người lao đao.
Lươn nằm cho trúm bò vào,
Một đàn cào cào đuổi bắt cá rô.
Lúa mạ nhảy lên ăn bò,
Cỏ năn, cỏ lác rình mò bắt trâu.
Gà con đuổi bắt diều hâu,
Chim ri đuổi đánh vỡ đầu bồ nông.
2/ Non cao đầy nước
Ve vẻ vè ve,
Cái vè nói ngược.
Non cao đầy nước,
Đáy biển đầy cây.
Dưới đất lắm mây,
Trên trời lắm cỏ.
Người thì có mỏ,
Chim thì có mồm.
Thẳng như lưng tôm,
Cong như cán cuốc.
Thơm nhất là ruốc,
Hôi nhất là hương.
Đặc như ống bương,
Rỗng như ruột gỗ.
Chó thì hay mổ,
Gà hay liếm la.
Xù xì quả cà,
Trơn như quả mít.
Meo meo là vịt,
Quạc quạc là mèo.
Trâu thì hay trèo,
Sóc thì lội nước.
Rắn thì hay bước,
Voi thì hay bò.
Ngắn như cổ cò,
Dài như cổ vịt.
Đỏ như quả quýt,
Vàng như quả hồng.
Cao tồng ngồng như chim tu hú,
Lùn lụ khụ như chim bồ nông.
Lời kết
Những bài vè hay không chỉ mang đến cho trẻ niềm vui, sự hiểu biết mà còn là cách rèn luyện khả năng tập trung và ghi nhớ của con. Thay vì để con dành thời gian cho các thiết bị điện tử, thầy cô, cha mẹ hãy tận dụng nét đẹp văn học dân gian tuyệt vời này.
Xem thêm: Tuyển tập những bài đồng dao cho trẻ mầm non và hướng dẫn cách chơi trò chơi tương ứng.
Categories: Đồng dao
Source: truongcaobaquat.edu.vn