Naphthalene (Băng phiến) là gì? Công dụng, những nguy hiểm khi sử dụng hóa chất này

Chu Văn An

Naphtalen là gì? Naphtalen có những tính chất gì? Naphtalen có nguồn gốc từ đâu? Ứng dụng của hóa chất Naphtalen. Ngộ độc Naphtalen có thể gây ra những nguy hiểm gì và khi sử dụng cần chú ý những gì?

Naphtalen là hợp chất thơm, sản phẩm chính của quá trình chưng cất nhựa than đá, được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp và môi trường. Chúng ta thường bắt gặp chất này dưới những cái tên khác: Mothballs hay Long não. Chúng được sử dụng để diệt gián và bọ trong tủ quần áo. Để biết thêm thông tin về loại hóa chất này, hãy cùng Trường Cao Bá Quát tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Naphtalen là gì?

Naphtalen là gì?

Naphtalen còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như: naphthalin, băng phiến, nhựa long não, nhựa trắng…

Đây là một hydrocarbon tồn tại ở trạng thái rắn, dạng tinh thể màu trắng.

Cấu trúc của naphtalen gồm hai vòng benzen liên kết với nhau có công thức chung C10H8.

Tính chất vật lý của Naphtalen

Tính chất hóa học của Naphtalen

Phản ứng như vậy

Naphtalen phản ứng thế nhanh hơn benzen, sản phẩm chủ yếu thay thế ở vị trí alpha, vị trí beta chỉ xuất hiện trong những điều kiện nghiêm ngặt. Vị trí của các nguyên tử C được đánh số như sau: vị trí hạt nhân là 9 và 10, tiếp theo là 1,4,5 và 8 (alpha), các vị trí còn lại là beta.

Các phản ứng khác

Khi đun nóng với bột Ni, H2 thêm vào nhân thơm của naphtalen để tạo thành tetraline. Nếu ở áp suất cao hơn, nó kết hợp với nhân còn lại để tạo thành decalin. Giống như benzen, naphtalen không làm mất màu dung dịch thuốc tím.

Tìm hiểu thêm: Tổng quan Những điều bạn cần biết về Natri Benzoat

Naphtalen có nguồn gốc từ đâu?

Naphtalen có nguồn gốc từ đâu?

Naphtalen thường được lấy từ nhựa than đá, chưng cất ở nhiệt độ 170-230 C và xử lý bằng dung dịch NaOH để loại bỏ phenol.

Naphtalen cũng thu được bằng cách tách từ dầu nhiệt phân thải, các phần olefin và các phần có nguồn gốc từ dầu mỏ.

Ứng dụng của hóa chất Naphtalen

Ứng dụng của hóa chất NaphtalenNaphthalene được sử dụng trong sản xuất băng phiến và chất khử trùng

Nó là nguyên liệu gốc quan trọng để sản xuất nhiều chất thay thế dùng trong sản xuất thuốc nhuộm, thuốc trừ sâu, dung môi hữu cơ và nhựa tổng hợp.

Naphthalene là thành phần chính của Carbaryl, được sử dụng làm thuốc trừ sâu thông thường.

Naphthalene cũng được sử dụng làm thuốc chống sâu bướm, thuốc diệt nấm, chất bôi trơn, chất nổ, chất bảo quản gỗ, thuốc diệt sâu bọ và hydronaphthalenes (tetraline, decalin).

Những mối nguy hiểm do ngộ độc Naphtalen có thể gây ra

Những mối nguy hiểm do ngộ độc Naphtalen có thể gây ra

Cho đến nay, băng phiến được sản xuất từ ​​Naphtalen đã được sử dụng phổ biến ở nhiều gia đình. Chúng được đặt trong tủ quần áo, treo trong phòng vệ sinh, phòng tắm, tủ giày… Naphtalen có khả năng thăng hoa, nghĩa là nó có khả năng chuyển từ thể rắn sang thể khí mà không qua giai đoạn lỏng trung gian trong điều kiện nhiệt độ bình thường. Vì vậy, băng phiến để trong tủ sẽ bay hơi, tạo ra mùi xua đuổi côn trùng, rệp.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết rằng đây là sản phẩm tiềm ẩn nguy hiểm cho sức khỏe con người, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Quá trình ngộ độc sẽ dễ dàng xảy ra khi vô tình nuốt phải hoặc hít phải quá nhiều hơi băng phiến trong môi trường kín, thiếu không khí, không được thông gió.

Đặc biệt, tình trạng ngộ độc này có thể xảy ra với trẻ nhỏ nếu mặc quần áo vừa lấy ra khỏi tủ có chứa viên thuốc này vì hơi nước đọng lại lâu ngày trên quần áo. Trẻ em có thể hít phải hơi của chúng hoặc gây ngộ độc qua da.

Một số thử nghiệm trên chuột tiếp xúc với hơi naphthalene chứa trong băng phiến ở nồng độ 30ppm liên tục trong 6 giờ/ngày, 5 ngày/tuần trong hai năm cho thấy naphthalene có tác động mạnh đến sự phát triển của các khối u phổi, mũi, dạ dày, đặc biệt ở chuột cái (89% trường hợp).

Khi tiếp xúc với lượng lớn naphtalen sẽ xuất hiện tình trạng thiếu máu ở trẻ nhỏ.

Những mối nguy hiểm do ngộ độc Naphtalen có thể gây ra

Có 2 loại ngộ độc có thể xảy ra khi tiếp xúc với Naphthalene:

• • Ngộ độc cấp tính: gây các triệu chứng buồn nôn, nôn, tiêu chảy, vàng da, nước tiểu sẫm màu, nhức đầu, bồn chồn, kích động, lú lẫn, co giật và hôn mê, thậm chí tử vong.
  • Ngộ độc mãn tính: có thể gây vỡ hồng cầu, thiếu máu, hoại tử gan, tổn thương thần kinh (đặc biệt ở trẻ nhỏ), mệt mỏi, khó chịu hoặc chóng mặt, hiệu suất làm việc kém và chậm lớn ở trẻ em. Bệnh nhân có thể bị tiêu chảy kéo dài, viêm mãn tính đường hô hấp trên (mũi họng, hầu họng) và đường hô hấp dưới (khí quản, phế quản, phổi), đục thủy tinh thể và tổn thương võng mạc (lớp trong cùng của đáy mắt) gây giảm thị lực.

Có thể bạn quan tâm: Metanol là gì? Tính chất, công dụng, tác hại & lưu ý khi sử dụng

Một số lưu ý khi sử dụng Naphthalene – băng phiến tại nhà

Theo Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế (Bộ Y tế), long não được tổng hợp từ naphthalene độc ​​hại nằm trong danh mục cấm sử dụng thuốc trừ sâu gia dụng và y tế từ năm 2008.

Trên thực tế, các bệnh viện đã ghi nhận trường hợp trẻ vô tình nuốt phải băng phiến để trong tủ vì tưởng là kẹo và phải đi cấp cứu. Vì vậy, những gia đình sử dụng băng phiến để bảo quản quần áo hay đuổi côn trùng nên để xa tầm tay trẻ em.

Theo nghiên cứu của các bác sĩ, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thiếu enzyme G6PD là đối tượng dễ bị ngộ độc băng phiến có chứa naphthalene nhất, vì vậy không nên dùng băng phiến để bảo quản quần áo trẻ em. Nếu đã sử dụng, bạn nên phơi quần áo có mùi như băng phiến dưới nắng để các chất độc hại bay hơi trước khi cho trẻ mặc.

Với trẻ lớn hơn, các gia đình cũng lưu ý tránh ngộ độc cho trẻ vì tính tò mò, hiếu động thái quá, vì ngộ độc chỉ một viên băng phiến chứa naphthalene có thể khiến trẻ có nguy cơ bị phá hủy tế bào máu.

Nếu tiếp xúc với liều lượng từ bốn viên băng phiến trở lên, trẻ có nguy cơ bị co giật. Điều trị cấp cứu tại nhà, theo các bác sĩ, nên nhanh chóng làm sạch băng phiến dính trên miệng, da, tay của trẻ rồi đưa trẻ đến bệnh viện.

Trên đây là những thông tin khá cần thiết mà độc giả nên biết về Naphthalene hay Mothballs. Chúng tôi hy vọng bài viết này sẽ mang đến cho bạn những thông tin hữu ích cần lưu ý khi sử dụng sản phẩm này. Nếu có thắc mắc về bài viết vui lòng để lại tin nhắn bên dưới để được hỗ trợ. Ngoài ra, Trường Cao Bá Quát còn là nhà phân phối sản phẩm hóa chất và thiết bị thí nghiệm hàng đầu tại Việt Nam. Hãy gọi cho chúng tôi khi bạn có nhu cầu mua sản phẩm. Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi bài viết. Đầu vào .wpcf7-form-control-wrap{border-radius:5px;box-shadow:none} .wpcf7-form-control{border-radius:5px;box-shadow:none} đầu vào[type=”submit”]đầu vào[type=”submit”].button, đầu vào[type=”submit”].chính {bán kính đường viền: 5px} .wpcf7-spinner{display:none}