Khởi động từ là gì? Nguyên lý hoạt động và phân biệt với contactor

Chu Văn An

Bộ khởi động từ là sự kết hợp của các công tắc điện từ và có chức năng khởi động động cơ tải lớn một cách an toàn. Trên thực tế, bộ khởi động từ thường bị nhầm lẫn về mặt khái niệm với công tắc tơ. Vậy khởi động từ là gì, cấu tạo, nguyên lý làm việc và so sánh giữa khởi động từ và contactor sẽ được giới thiệu trong bài viết dưới đây.

Khởi đầu là gì?

Bộ khởi động từ hay còn gọi là bộ khởi động động cơ (bộ khởi động từ – motor khởi động) là thiết bị dùng để khởi động hoặc dừng động cơ một cách an toàn và bảo vệ động cơ khỏi quá tải. Khi bật dòng điện qua bộ khởi động từ, dòng điện sẽ chạy qua các tiếp điểm đến động cơ. Khi xảy ra sự cố, các tiếp điểm bên trong sẽ tách ra làm gián đoạn dòng điện.

Sự khác biệt giữa bộ khởi động từ và contactor

Công tắc tơ thường bị nhầm lẫn với bộ khởi động từ. Trên thực tế, contactor là một trong hai bộ phận quan trọng tạo nên bộ khởi động từ. Cơ chế cho dòng điện chạy qua contactor là cơ chế đóng mở mạch khởi động từ.

Chức năng chính của contactor là kết nối và ngắt mạch điện, không có chức năng bảo vệ quá tải hoặc ngắn mạch. Thay vào đó, bộ khởi động từ đảm nhận chức năng này vì nó có rơle quá tải kèm theo. So với sự phù hợp, bộ khởi động từ linh hoạt hơn công tắc tơ.

Xem thêm: So sánh điểm giống và khác nhau của Contactor và Relay

Cấu tạo của bộ khởi động từ

Bộ khởi động từ bao gồm hai thành phần chính: công tắc tơ và rơle quá tải, cũng như các thành phần phụ như mạch điều khiển và mạch tự giữ.

công tắc tơ

Tuy nhiên, công tắc tơ, là thành phần quan trọng nhất của bộ khởi động từ, thường bị nhầm lẫn về mặt khái niệm với bộ thiết bị này. Công tắc tơ trong bộ khởi động từ hoạt động theo nguyên lý điện từ và có cuộn dây bên trong. Khi dòng điện chạy qua cuộn dây sẽ tạo ra một từ trường hút các tiếp điểm tạo thành mạch kín. Khi không có dòng điện chạy qua, cuộn dây kéo vào sẽ nhả các tiếp điểm. Contactor cần kết hợp với rơle nhiệt để cắt điện khi phát hiện quá tải.

rơle quá tải

Rơle quá tải là thành phần bảo vệ của bộ khởi động từ. Chức năng chính của nó là theo dõi dòng điện động cơ, phát hiện tình trạng quá tải và ngắt mạch. Có hai loại rơle dành cho bộ khởi động từ: rơle nhiệt và rơle điện tử.

Mạch điều khiển và mạch tự giữ

Mạch điều khiển của máy khởi động từ có 2 nút: nút khởi động động cơ và nút dừng động cơ. Nút khởi động là công tắc tạm thời, chỉ đóng mạch khởi động động cơ khi nhấn nút. Nút dừng là một công tắc thường đóng, dùng để dừng động cơ khi nhấn. Khi nhấn nút khởi động của bộ khởi động từ, động cơ không nhận được nguồn điện trực tiếp. Thay vào đó, công tắc tơ được cấp điện, sau đó cung cấp điện cho động cơ, tạo ra mạch tự duy trì. Cơ chế này giúp động cơ tiếp tục chạy sau khi nhả nút khởi động.

Bộ khởi động từ hoạt động như thế nào

Về cơ bản, bộ khởi động từ bao gồm một công tắc tơ và một rơle. Công tắc tơ trong bộ khởi động từ cho phép bật hoặc tắt dòng điện chạy qua động cơ. Rơle quá tải cung cấp bảo vệ cho các mạch.

• Khi nhấn nút khởi động, động cơ không hoạt động ngay lập tức. Nam châm điện trong contactor khởi động từ sẽ cấp điện, tạo ra từ trường giúp đóng các tiếp điểm cấp điện cho động cơ.
• Khi dòng điện quá tải, rơle quá tải sẽ ngắt dòng điện điều khiển chạy tới contactor. Nam châm điện của contactor mất năng lượng và trở về trạng thái ban đầu. Dòng điện chạy tới động cơ bị gián đoạn và động cơ vẫn an toàn.
• Khi có điện trở lại, động cơ sẽ không chạy cho đến khi bộ khởi động được bật lại. Điều này rất quan trọng vì việc tự động khởi động lại thiết bị của bạn có thể dẫn đến những tình huống nguy hiểm.

Ứng dụng của bộ khởi động từ

Bộ khởi động từ thường được sử dụng trên các máy móc công nghiệp có công suất từ ​​5HP (3,7kW) trở lên. Một số ứng dụng của bốt nam châm hiện nay:

• Điều khiển các thiết bị điện công nghiệp như máy cắt, máy khoan, máy tiện, cánh tay robot, băng tải, máy bơm, v.v.
• Điều khiển máy cưa, máy xay, máy mài,… trong chế biến gỗ.
• Được sử dụng trong hệ thống HVAC (hệ thống điều hòa không khí) để quản lý máy nén và quạt thông gió.

Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn chi tiết bắt đầu trận đấu từ Giai đoạn 3 và Giai đoạn 1

Mua thiết bị khởi động từ chính hãng tại KTH ELECTRIC

Là nhà nhập khẩu và phân phối thiết bị điện uy tín trên thị trường hiện nay, KTH ELECTRIC cung cấp các thiết bị khởi động từ, bao gồm contactor, rơle nhiệt của các thương hiệu nổi tiếng quốc tế như: BTB Electric, LS Electric, Hyundai Electric… Đặc biệt, 2 dòng sản phẩm contactor và rơle nhiệt của BTB Electric hiện đang rất được khách hàng tin tưởng.

Công tắc tơ điện BTB có cấu trúc tối ưu và tương thích với các công tắc tơ điều khiển công nghiệp khác. Thiết bị được làm từ vật liệu có thể chịu được nhiệt độ bất thường và được trang bị hệ thống dập hồ quang tối ưu giúp tăng tuổi thọ sản phẩm, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế cao nhất về kỹ thuật điện và do đó an toàn tuyệt đối.
Đồng thời, rơle nhiệt BTB có thể dễ dàng điều chỉnh dòng điện và xác định trực quan trạng thái hoạt động, đồng thời có nhiều ứng dụng trong điện gia dụng và công nghiệp.

Xem các dòng sản phẩm LS Contactors và LS Thermal Relay

Nếu khách hàng có nhu cầu tư vấn chi tiết về thương hiệu BTB Electric hoặc các thương hiệu linh kiện khởi động từ khác, vui lòng liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay.

Thông tin liên hệ mua hàng:

• Gọi ngay: 0904 99 88 77
• Email: kd@etinco.vn
• Văn phòng phía Bắc: 33 BT5, Pháp Vân – Khu phố mới Tứ Hiệp, Yên Sở, Hà Nội
• Văn phòng phía Nam: Số 19, Lê Văn Phúc, TP.Tân Định, TP.HCM