Dây nóng và dây nguội: ký hiệu, vai trò và cách nhận biết

Chu Văn An

Dây nóng và dây lạnh là hai cực của dòng điện xoay chiều và thực hiện các nhiệm vụ khác nhau trong mạch. Những thông tin về các ký hiệu, chức năng và cách nhận biết dây nóng, dây lạnh sẽ được KTH ELECTRIC tổng hợp trong bài viết dưới đây.

Dây nóng và dây lạnh là gì?

Dây nóng (còn gọi là dây pha) là dây mang dòng điện xoay chiều và luôn ở mức điện áp thấp. Dây nóng có điện áp thay đổi. Nếu cả hai dây chính đều là dây nóng, nó có thể đến từ ba pha của đường dây điện ba pha hoặc có thể lấy từ biến thể một pha. Một số ổ cắm điện, đặc biệt là ổ 2 chân thường không có sự phân biệt rõ ràng giữa chân nóng và chân lạnh.

Dây lạnh (trung tính) thường là dây không mang điện được nối đất tại nhà máy điện. Dây này được sử dụng để cân bằng dòng điện trong hệ thống ba pha và bịt kín mạch trong hệ thống một pha.

Về mặt lý thuyết, điện áp dây nguội bằng 0 và do đó không thể gây giật. Tuy nhiên, trên thực tế, dây nguội nên được coi như dây thông thường và tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm. Nguyên nhân là do dây lạnh có điện thế khác với đất, khi bộ truyền tải điện không cân bằng được điện áp trên dây lạnh đến 5% điện áp trên dây nóng có thể xảy ra hiện tượng điện giật.

Ký hiệu và màu sắc dây nóng lạnh

Theo tiêu chuẩn, dây đốt nóng có ký hiệu “P” hoặc “L”. Dây lạnh có ký hiệu “N”.

Màu sắc dây nóng, dây lạnh được quy định như sau theo Tiêu chuẩn Điện lực Việt Nam và IEC:

Đối với dòng điện một pha:

• Đường dây nóng màu đỏ
• Dây trung tính đen, trắng, xanh…

Đối với dòng điện ba pha

• trộn 1 màu đỏ
• Mix 2 màu vàng hoặc trắng
• Mix 3 màu xanh
• Lengsi có màu đen
• Dây nối đất (PE) có màu xanh sọc vàng

Vai trò của dây nóng và dây lạnh

Dây nóng và dây lạnh là hai cực của dòng điện xoay chiều và được sử dụng trong hệ thống điện với các mục đích sau:

• Dây nóng: Đây là dây mang dòng điện xoay chiều trong mạch và có nhiệm vụ dẫn dòng điện từ nguồn điện đến thiết bị đang sử dụng. Dây nóng sẽ được nối vào phần dương (+) của thiết bị điện.
• Dây lạnh: Dây lạnh không mang dòng điện nhưng có chức năng cân bằng dòng điện giữa các dây nóng. Ngoài ra, dây lạnh còn dùng để bịt mạch 1 pha và cân bằng dòng điện 3 pha. Dây lạnh thường được nối vào phần âm (-) của thiết bị điện.

Cách phân biệt dây nóng và dây lạnh

Có 3 cách dễ dàng để nhận biết dây nóng và dây lạnh.

Theo màu sắc và kích thước dây

Màu sắc của sợi nóng và sợi lạnh đã được chuẩn hóa: sợi nóng thường có màu đỏ-vàng-xanh quen thuộc, còn sợi lạnh luôn là sợi màu đen mặc định.

Ngoài ra, kích thước của dây nóng và dây lạnh cũng khác nhau. Tiết diện của dây nóng thường lớn hơn dây lạnh nên rất dễ phân biệt bằng mắt thường.

Sử dụng bút thử điện

Đèn trong máy thử điện chỉ sáng khi tiếp xúc với dây đốt nóng. Điện áp dây lạnh gần như bằng 0 nên máy thử không sáng. Nếu dây dẫn nguội và phát sáng khi kiểm tra bằng bút thử điện thì đó có thể là dấu hiệu dây nguồn có vấn đề cần được kiểm tra ngay để tránh những nguy hiểm về an toàn.

Sử dụng đồng hồ vạn năng

Dùng dây nối với dây đo màu đỏ và cài đặt cân về chế độ 220V. Lúc này, bạn kiểm tra màn hình của đồng hồ. Nếu đồng hồ hiển thị kết quả nghĩa là đang có đường dây nóng. Mặt khác, nếu đồng hồ vạn năng không hiển thị kết quả thì đó là dây nguội.

Trên đây chúng tôi đã giới thiệu các ký hiệu, chức năng và cách phân biệt dây nóng và dây lạnh. Khi nhận biết được hai loại dây này, bạn có thể dễ dàng lắp đặt, sửa chữa hệ thống điện trong nhà và tránh được những tai nạn đáng tiếc. Chúng tôi thường xuyên cập nhật kiến ​​thức về ngành điện: https://etinco.vn/tin-tuc/kien-thuc/, các bạn tiếp tục chú ý nhé.