Các sự cố thường gặp của contactor và cách kiểm tra 

Công tắc tơ là thiết bị phổ biến trong hệ thống điện. Tuy nhiên, trong quá trình lắp đặt và sử dụng contactor, mặc dù các yếu tố kỹ thuật được đảm bảo nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro dẫn đến contactor hoạt động không ổn định. Bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu thêm về cách kiểm tra contactor còn sống hay đã chết và xử lý các sự cố thường gặp với thiết bị này.

Cách kiểm tra contactor bằng đồng hồ vạn năng

Khi contactor ngừng hoạt động, bạn cần kiểm tra xem contactor còn sống hay đã chết. Cách đơn giản nhất là dùng tay nhấn vào nút liên lạc. Nếu nút vẫn còn độ đàn hồi thì contactor vẫn hoạt động bình thường. Nhưng nếu nút không trở về vị trí ban đầu thì contactor bị hỏng.

Để biết chính xác hơn liệu contactor còn sống hay đã chết, cần có đồng hồ vạn năng.

Các bước kiểm tra contactor như sau:

Bước 1: Ngắt kết nối nguồn điện được kết nối với contactor và tháo contactor.

Bước 2: Kết nối dây dẫn màu đen của công tắc tơ với chân COM trên đồng hồ vạn năng và dây dẫn màu đỏ với ổ cắm ohm.

Bước 3: Điều chỉnh thang đo điện trở trên đồng hồ vạn năng thành x10

Bước 4: Đặt 2 đầu dò vạn năng ở hai đầu cuộn hút để kiểm tra cuộn hút. Chỉ báo trên cuộn hút thường ghi 220V-50Hz. Sau đó, quan sát kết quả trên màn hình để biết giá trị điện trở của cuộn dây.

Bước 5: Kiểm tra 3 cặp tiếp điểm thường hở trong mạch nguồn. Có hai trạng thái mà contactor có thể được kết luận là đang hoạt động:

• 1 – Không cần nhấn công tắc contactor và chạm đầu dò đo vào 3 cặp tiếp điểm, đồng hồ sẽ hiển thị ohm vô hạn.
• 2 – Khi nhấn công tắc contactor và chạm đầu dò đo vào 3 cặp tiếp điểm sẽ thấy đồng hồ chỉ số 0 ohm.

Bước 6: Kiểm tra cặp tiếp điểm đóng NC. Ngoài ra còn có 2 trạng thái dường như dẫn đến kết luận contactor vẫn hoạt động:

• 1 – Khi không nhấn công tắc contactor, đồng hồ chỉ 0 ohm.
• 2-Khi công tắc trên contactor được kích hoạt, đồng hồ sẽ chỉ vô cực.

Bước 7: Kiểm tra một cặp tiếp điểm thường mở (NO) trong mạch điều khiển. Khi không nhấn công tắc contactor, đồng hồ sẽ đọc ohm vô hạn. Khi nhấn nút trên contactor, đồng hồ sẽ đọc 0 ohms. Vì vậy, cặp tiếp điểm vẫn hoạt động tốt.

Nếu kết quả kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng trái ngược với tình huống trên thì có thể kết luận công tắc tơ đã “chết”.

Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn chi tiết bắt đầu trận đấu từ Giai đoạn 3 và Giai đoạn 1

Các vấn đề và giải pháp thường gặp của contactor

Cuộn hút contactor bị cháy

Cháy cuộn dây contactor là một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất với contactor và có thể dẫn đến cháy, nổ và hư hỏng thiết bị.

Trên thực tế, cuộn dây của contactor khó bị cháy nhưng khi các cuộn dây không được kéo lại với nhau sẽ tạo ra một mạch từ không kín khiến điện áp trong cuộn dây tăng cao, sinh nhiệt và gây cháy nổ. Ngoài ra, điện áp tăng giảm không ổn định cũng sẽ dẫn đến cuộn dây hoạt động không ổn định và sinh nhiệt cao, hoặc môi trường lắp đặt ẩm ướt hoặc nhiệt độ quá cao cũng sẽ ảnh hưởng đến cuộn dây kéo vào của contactor.

Giải pháp cho tình huống này là thay thế contactor chứ không phải thay cuộn dây. Ngoài ra, cần thường xuyên kiểm tra, vệ sinh mạch từ, các tiếp điểm, các bộ phận cơ khí và thay thế cuộn dây nếu cần thiết.

Cháy contactor

Nguyên nhân khiến contactor bị hỏng:

• Dòng điện đầu vào quá lớn khiến contactor phải đóng cắt liên tục ở công suất lớn gây quá tải điện.
• Chất lượng contactor kém, hoạt động không đảm bảo
• Cần gạt đôi bị kẹt, lò xo bị giãn khiến contactor không đóng được.
• Các thảm họa thiên nhiên như sét, bão, lũ lụt, hỏa hoạn…

Để giải quyết tình trạng này, dòng điện đầu vào cần được điều chỉnh để phù hợp với định mức của công tắc tơ. Nếu contactor không đạt thông số kỹ thuật hoặc chất lượng kém thì phải thay thế.

Công tắc tơ bị ồn

Nguyên nhân gây ra tiếng ồn của contactor:

• Nguồn điện đầu vào không ổn định hoặc không đáp ứng thông số kỹ thuật
• Quá điện áp khi contactor hoạt động (lớn hơn 110% điện áp cuộn dây khi mở và 60% điện áp cuộn dây khi đóng)
• Mảnh kim loại hoặc thỏi nhựa xuất hiện trong contactor. Công tắc tơ có thể bị rỉ sét khi lắp đặt trong môi trường ẩm ướt, có tính axit cao.
• Công tắc tơ không được lắp đặt trên bề mặt thẳng đứng, độ nghiêng lớn hơn 5 độ C và việc lắp đặt không đáng tin cậy.

Giải pháp:

• Kiểm tra xem nguồn điện đầu vào của contactor có phù hợp và ổn định không
• Đo điện áp tại cực nguồn của contactor
• Dùng súng hơi để vệ sinh bên trong contactor, thay thế những bộ phận bị rỉ sét hoặc thay thế contactor
• Kiểm tra vị trí lắp đặt contactor và các kết nối

Tìm hiểu thêm: Sơ đồ khởi động từ đơn và khởi động từ kép

Công tắc tơ liên tục đóng và nhả

Nguyên nhân contactor hút nhả liên tục:

• Điện áp đầu vào của contactor thấp hơn điện áp định mức
• Cuộn dây hút bị chặn bởi bụi hoặc vật lạ
• Việc lắp đặt các tiếp điểm phụ không đúng cách sẽ cản trở quá trình đóng mở cuộn dây.

Giải pháp:

Contactor cần được điều chỉnh để có điện áp phù hợp. Sau đó vệ sinh bên trong thiết bị để loại bỏ bụi bẩn và vật lạ. Đồng thời kiểm tra vị trí nối dây của công tắc tơ và các tiếp điểm phụ và sửa lỗi.

Contactor không đóng

Lý do cho việc này:

• mất điện
• Nút đóng/mở bị kẹt hoặc hư hỏng
• Do hoạt động lâu dài hoặc contactor lắp ngoài môi trường nên tiếp điểm chính và phụ bị rỉ sét

Giải pháp:

Để đảm bảo việc kéo và nhả công tắc tơ ổn định, cần đảm bảo rằng nguồn điện đầu vào phù hợp với công suất định mức của công tắc tơ và kết nối chắc chắn và đúng kỹ thuật. Nếu nút đóng mở bị hỏng có thể điều chỉnh hoặc thay thế. Trong trường hợp các bộ phận như tiếp điểm, khớp nối, lò xo,… bị rỉ sét thì cần phải thay thế contactor hoặc thay thế khi các bộ phận đó quá hư hỏng. Ngoài ra, tránh lắp đặt công tắc tơ trong môi trường ẩm ướt.

Contactor bật tắt liên tục

lý do:

• Tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ của contactor không được kết nối chắc chắn hoặc bị hư hỏng
• Sụt áp đặt vào cuộn dây contactor A1, A2
• Đầu vào cuộn dây A1 tới công tắc tơ được khóa chéo bởi rơle hoặc công tắc tơ khác
• Liên hệ mạch kín điện áp lỏng lẻo

Giải pháp:

Khi một công tắc tơ “nhảy lambda”, nguồn điện của công tắc tơ cần được cách ly. Sau đó kiểm tra các nguyên nhân trên, bao gồm: trạng thái làm việc ON hoặc OFF, đo điện áp cấp vào cuộn dây A1 và A2, kiểm tra khả năng khóa liên động của cuộn dây A1,…

Cơ chế đóng mở nhấp nháy

Có 2 lý do cho việc này:

• Nguồn điện đầu vào của contactor bị gián đoạn và điện áp không đủ dẫn đến khả năng chuyển mạch kém.
• Tay dẫn động bị gãy, kẹt hoặc hệ thống lò xo bị dãn, yếu đi hoặc hư hỏng trong quá trình sử dụng.

Giải pháp đơn giản nhất là kiểm tra nguồn điện đầu vào của contactor, đảm bảo phù hợp với công suất của thiết bị rồi sửa chữa hoặc thay thế linh kiện mới.

Liên hệ không hoạt động

Nguyên nhân contactor không hoạt động thường là do contactor bị mất pha hoặc động cơ thường xuyên bị quá tải. Ngoài ra, các điểm tiếp xúc bị cong vênh hoặc các điểm tiếp xúc bị bong ra cũng có thể là nguyên nhân gây ra hiện tượng này.

Giải pháp là dùng vôn kế để kiểm tra xem dây pha động cơ và cặp tiếp điểm contactor có thể đóng mở được hay không. Nếu các điểm tiếp xúc bị hỏng, chúng phải được thay thế.

Contactor bị kẹt khi bật-tắt liên lạc

Nguyên nhân: Do cặp nút tiếp điểm thường đóng (NC) và thường mở (NO) mất độ đàn hồi hoặc có thể bị kẹt sau thời gian dài sử dụng nên contactor không di chuyển khi nhấn nút ON và không thể đóng khi nhấn nút OFF.

Giải pháp: Thay thế một cặp thiết bị nút ON và OFF

Trên đây là cách kiểm tra và giải pháp khắc phục các sự cố thường gặp của contactor. Để đảm bảo contactor hoạt động hiệu quả và ổn định, ngoài việc thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa linh kiện và lắp đặt contactor ở nơi mát, ẩm cũng cần lựa chọn thương hiệu contactor chính hãng uy tín.

Vì vậy, qua bài viết này chúng tôi hướng dẫn cách kiểm tra contactor còn sống hay đã chết và liệt kê các sự cố thường gặp của contactor. Để tìm hiểu thêm về contactor, bạn có thể truy cập: https://etinco.vn/tin-tuc/kien-thuc/kien-thuc-contactor-ro-le/