Dây điện gia đình: Phân loại và hướng dẫn cách lựa chọn

Hệ thống dây điện đóng vai trò quan trọng trong mỗi ngôi nhà nhằm đảm bảo sự ổn định, an toàn trong sinh hoạt hàng ngày. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn khái niệm, phân loại và cách chọn dây điện gia dụng phù hợp.

Hệ thống dây điện trong gia đình là gì?

Hệ thống dây điện gia dụng, thuộc danh mục hệ thống dây điện dân dụng, là dây dẫn điện trong hệ thống điện của ngôi nhà chịu trách nhiệm truyền tải điện và kết nối các thiết bị điện.

Để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, dây điện gia dụng thường được cách điện bằng nhựa PVC và xuyên vào đường ống, treo trên tường hoặc lắp vào tường.

Do điện áp làm việc của dây điện gia dụng thấp và hầu hết chúng đều mang tải công suất nhỏ và trung bình nên cấu tạo của chúng khá đơn giản, chủ yếu gồm hai phần: lõi dây dẫn và lớp vỏ bảo vệ.

• lõi dẫn điện: Chủ yếu được làm bằng đồng, có tính dẫn điện tốt và dễ uốn cong. Lõi có thể cứng hoặc mềm tùy theo yêu cầu ứng dụng và vị trí nối dây.
• Vỏ bảo vệ: Điển hình là loại nhựa PVC giúp bảo vệ lõi dây dẫn khỏi những ảnh hưởng của môi trường hay các yếu tố cơ học.

Các loại dây điện gia dụng phổ biến

Sau đây là một số loại dây dẫn phù hợp sử dụng cho điện gia đình, không chỉ đảm bảo khả năng truyền tải điện năng mà còn tiết kiệm chi phí lắp đặt, vận hành.

• Dòng đơn (dòng CV): Dây điện gia dụng phổ biến nhất có lõi dẫn điện và được cách điện bằng nhựa PVC. Nó được sử dụng để kết nối các thiết bị điện, công tắc và ổ cắm, và thích hợp cho hệ thống dây điện cố định.

• Đường đôi mềm (dòng VCm): Gồm 2 lõi dẫn điện bằng đồng mềm, mỗi lõi là tập hợp nhiều sợi đồng nhỏ bện lại nhằm tăng tính linh hoạt và dễ uốn cong khi lắp đặt ở không gian chật hẹp. VCm được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điện nhỏ như kết nối các thiết bị điện, đèn chiếu sáng, công tắc…
• Dây đôi dẹt linh hoạt (VCmd): Có 2 lõi dẫn điện bằng đồng mềm được bao bọc bởi lớp cách điện PVC riêng biệt và cùng lớp vỏ bảo vệ bên ngoài. VCmd có độ linh hoạt và độ bền điện môi cao hơn VCm.

• Dây đôi mềm tròn (VCmt): Nó gồm 2 đường VCm đặt song song, chung một lớp vỏ PVC hình tròn.
• Đường hình elip mềm đôi (VCmo): Ngoài ra còn có 2 dây VCM được đặt song song, có vỏ PVC hình bầu dục.
• Dây nguồn CXV: Nó có lớp cách nhiệt XLPE có thể chịu được nhiệt độ cao nên thích hợp lắp đặt ở các thiết bị gia dụng có công suất lớn như bếp từ, máy nước nóng, máy giặt, điều hòa.
• Dây xoắn mềm: Có cấu trúc phức tạp hơn với lõi dẫn điện, lớp cách nhiệt, lớp bện cotton và lớp vải cotton bên ngoài giúp tăng khả năng chịu nhiệt và chống sốc cơ học. Dây bện có tính dẻo cao, dễ quấn nên thường được sử dụng trong các thiết bị điện chịu nhiệt như máy khoan, máy tiện, bàn là…

• Cáp điện kế: Dây đặc biệt dùng để nối nguồn điện lưới từ cột điện đến công tơ điện trong nhà.

Hướng dẫn cách chọn dây điện gia đình

Việc lựa chọn dây dẫn cho bất kỳ hệ thống nào cũng cần phải dựa trên nhiều tiêu chí như: yếu tố kỹ thuật, độ an toàn, tính thẩm mỹ và giá thành. Bạn có thể tham khảo các bước sau để chọn dây điện gia đình:

Xác định chính xác nguồn điện sử dụng

Quy định cung cấp điện dân dụng của Việt Nam là nguồn điện 1 pha 220V, các hộ gia đình chủ yếu sử dụng nguồn điện 1 pha 2 dây (đường pha và đường trung tính). Các chung cư cao tầng, khách sạn, biệt thự… thường sử dụng nguồn điện một pha ba dây (dây pha, dây trung tính, dây nối đất)… nhưng một số gia đình vẫn sử dụng nguồn điện ba pha 380V để phục vụ hoạt động sản xuất.

Với bộ nguồn này, hầu hết các dây CV, CVV hay CXV đều phù hợp để lắp đặt trên lưới điện gia đình.

Tính tổng điện năng tiêu thụ của các thiết bị trong nhà bạn

Trong hệ thống điện gia đình có rất nhiều thiết bị điện như đèn, quạt, tivi, tủ lạnh, điều hòa, máy giặt, bếp điện,… Cần tính toán tổng công suất tiêu thụ điện năng để lựa chọn tiết diện dây phù hợp.

Công thức tính tổng điện năng tiêu thụ như sau:

Ở đó:

• P: Công suất tiêu thụ, đơn vị W
• A: Công suất tiêu thụ, đơn vị J
• T: thời gian tiêu thụ điện năng
• U: chênh lệch điện áp, đơn vị V
• I: Cường độ dòng điện, đơn vị A.

Quy đổi mức tiêu thụ thành công theo đơn vị W:

• 1 kilowatt = 1.000 watt
• 1MW = 1.000.000W

Sau khi có được tổng công suất tiêu tán, áp dụng công thức tính dòng điện mở rộng:

Ở đó:

• P: điện năng tiêu thụ
• U: Điện áp (220V)
• Cosφ: hệ số công suất, thường là 0,8.

Cuối cùng, công thức tính tiết diện của dây dẫn điện là: S = I/J

Ở đó:

• J: Mật độ dòng điện cho phép (A/mm2), dây đồng thường là 6A/mm2, dây nhôm là 4,5A/mm2
• I: Hiện tại, đơn vị A.

Lưu ý: Nên chọn dây dẫn điện có tiết diện lớn hơn giá trị tính toán một bậc để thuận tiện cho việc nâng cấp phụ tải sau này hoặc mở rộng hệ thống điện.

Để biết chi tiết, xem: Hướng dẫn tính toán và lựa chọn tải dây tiêu chuẩn kỹ thuật

Ví dụ thực tế về việc chọn dây điện gia dụng

Yêu cầu: Lựa chọn dây dẫn cho hệ thống điện gia đình có 1 hoặc 2 tầng ngầm, nguồn điện 1 pha và thiết bị có công suất điện như sau:

Đầu tiên, chúng tôi tính tổng lượng điện tiêu thụ của các tầng và hộ gia đình như sau:

• Tổng công suất lớp dưới cùng: 7.470 watt
• Tổng diện tích xây dựng: 3,335W
• Tổng công suất hộ gia đình: 10,805W

Lựa chọn hệ thống dây điện trong nhà

Đây là loại cáp lắp đặt ngoài trời nên cần chịu được tổng công suất tiêu thụ của cả gia đình là 10.805W. Tuy nhiên, Tập đoàn Điện lực Việt Nam khuyến cáo không nên sử dụng tất cả các thiết bị điện cùng lúc nên dây dẫn vào nhà chỉ cần có tiết diện phù hợp 80% tổng công suất, nghĩa là có thể chịu được: P = 10.805 x 0,8 = 8.644w = 8.644kW.

Dây thường là dây dẫn đồng hai lõi có lớp cách điện PVC. Theo bảng tiết diện dây dẫn, có thể chọn loại CXV 2x6mm2 để lắp đặt ngoài trời.

Chọn cáp điện kế

Cáp công tơ nối lưới vào công tơ nên cũng phải chịu tổng điện năng tiêu thụ của toàn bộ thiết bị điện. Chiều dài cáp loại này khá ngắn (

Chọn dây nguồn cho từng thiết bị

Ngôi nhà trong ví dụ trên có 2 tầng với mức tiêu thụ điện năng khác nhau. Để tiết kiệm chi phí lắp đặt và thuận tiện cho việc bảo trì, sửa chữa, dây có thể được chia thành 2 nhánh. Mỗi nhánh nên sử dụng một VC có dây cứng duy nhất để đảm bảo dung lượng truyền tải.

Đối với tầng trệt: dây dẫn chỉ cần đáp ứng 80% tổng công suất tầng, tức P = 7.470 x 0,8 = 5.976kW.

Nên ưu tiên sử dụng dây VC có tiết diện 4mm2.

Đối với tầng trên: dây dẫn chỉ cần chịu 80% tổng công suất tầng, tức là P = 3.335 x 0,8 = 2.668kW.

Nên sử dụng dây VC có tiết diện 2mm2.

Dây dẫn cho từng thiết bị: Theo bảng công suất thì điều hòa là thiết bị có công suất lớn nhất. Để lắp đặt điều hòa không khí, có thể sử dụng cáp VC có tiết diện 0,75mm2. Đối với các thiết bị như ổ cắm, nên chọn loại 1 có tiết diện lớn hơn 1mm2.

Vì vậy, chúng ta có thể tính toán tiết diện dây dẫn điện cho ngôi nhà trên, bao gồm:

• Dây ngoài trời: CXV 2x6mm2
• Cáp điện kế: DK-CVV 2x5mm2 hoặc DK-CXV 2x4mm2
• Dây dưới: VC 4mm2
• Dây điện tầng trên: VC 2mm2
• Dây điện cho các thiết bị và ổ cắm: VC 1.0mm2

Xem thêm: Các loại dây tường tốt nhất hiện nay và cách chọn

Những điều cần lưu ý khi chọn dây điện gia đình

Là loại dây có sự tiếp xúc gần gũi nhất với con người nên khi lựa chọn dây điện trong gia đình bạn cần chú ý đến những yếu tố sau:

• Khả năng chịu tải: Đảm bảo dây được chọn có thể chịu được tải của thiết bị điện. Bạn nên phân nhánh và phân lớp hệ thống dây điện của mình để đảm bảo dây dẫn không bị quá tải.
• Chống cháy: Nên ưu tiên sử dụng dây chống cháy hoặc chống cháy để đảm bảo an toàn khi xảy ra chập điện, cháy nổ.
• Độ bền: Dây điện trong gia đình cần duy trì độ bền nhất định, bao gồm khả năng chịu nhiệt độ, chống ẩm, chống mài mòn, chống co giãn, v.v.
• Chất lượng dây: Ưu tiên các loại dây điện gia dụng của thương hiệu nổi tiếng hoặc đại lý uy tín để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng. Đừng bao giờ mua dây điện trôi nổi ngoài chợ vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn điện.

Đọc thêm: Dây điện ngoài trời là gì? Cấu trúc, phân loại và ứng dụng

KTH ELECTRIC hiện là nhà phân phối dây điện dân dụng hàng đầu của các thương hiệu nổi tiếng tại Việt Nam như: Cadivi, Cadisun, Goldcup, Trần Phú.

Chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm mới chính hãng 100% với giá cả và chính sách chiết khấu tốt nhất thị trường. Ngoài ra, KTH ELECTRIC còn có đội ngũ chuyên gia đã hợp tác với các đơn vị điện lực nhiều năm, có thể đáp ứng yêu cầu hỗ trợ kỹ thuật của các công trình, dự án quy mô lớn và tạo ra các giải pháp về chất lượng điện năng.

Một số câu hỏi về hệ thống dây điện trong gia đình

Câu 1: Tại sao dây điện trong nhà lại nóng lên?

hồi đáp: Hiện tượng nóng dây rất có thể là do dây dẫn bị quá tải, tức là tiết diện dây không còn phù hợp với công suất của thiết bị. Bạn nên cân nhắc việc giảm bớt các thiết bị có công suất lớn hoặc thay thế dây dẫn có tiết diện lớn hơn để hạn chế khả năng dây dẫn bị nóng lên.

Câu 2: Dây có tiết diện nào phù hợp với ổ cắm, công tắc?

hồi đáp: Công tắc, ổ cắm và các thiết bị điện thông thường có thể sử dụng dây có tiết diện 2,5mm2.

Câu 3: Nên sử dụng dây có tiết diện nào cho các thiết bị điện có công suất lớn như máy nước nóng, máy điều hòa?

hồi đáp: Đối với các thiết bị gia dụng có công suất lớn, nên sử dụng dây có tiết diện từ 4mm2 trở lên.