Các Cấp Điện Áp Ở Việt Nam Theo Quy Định Mới Nhất 2025

Việc hiểu rõ các cấp điện áp ở Việt Nam là yêu cầu cơ bản và bắt buộc đối với bất kỳ kỹ sư, nhà thầu, hay doanh nghiệp nào hoạt động trong lĩnh vực điện. Hệ thống lưới điện quốc gia được phân chia thành nhiều cấp khác nhau để tối ưu hóa cho từng mục đích, từ truyền tải điện năng quy mô lớn đến phân phối cho người dùng cuối.

Các quy định này được nêu rõ trong Thông tư 39/2015/TT-BCT và được cập nhật, bổ sung bởi các văn bản pháp luật mới trong năm 2025 như Nghị định 62/2025/NĐ-CP và Quyết định 14/2025/QĐ-TTg. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết từng cấp điện áp và các quy định an toàn liên quan.

Phân Loại 4 Cấp Điện Áp Chính Tại Việt Nam

Theo quy định, Việt Nam phân loại 4 cấp điện áp: Hạ áp (≤ 1kV) dùng cho dân dụng/nhà xưởng, Trung áp (> 1kV – 35kV) dùng để phân phối khu vực, Cao áp (> 35kV – 220kV) và Siêu cao áp (> 220kV) dùng cho truyền tải điện năng quy mô lớn.

Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, hệ thống điện Việt Nam hiện được phân loại dựa trên mức điện áp danh định. Dưới đây là 4 cấp điện áp cốt lõi:

1. Hạ áp (Low Voltage – LV):

Điện hạ áp có mức điện áp danh định đến 1kV (1000V), được sử dụng phổ biến cho dân dụng (1 pha 220V) và công nghiệp/nhà xưởng nhỏ (3 pha 380V).

• Mức điện áp: Danh định đến 1kV (1000V).
• Ứng dụng: Đây là cấp điện hạ thế phổ biến nhất, cung cấp trực tiếp cho các hộ gia đình (1 pha 220V) và các nhà xưởng, tòa nhà thương mại nhỏ (3 pha 380V). Các thiết bị bảo vệ chính trong hệ thống này bao gồm Aptomat (CB), MCB và MCCB. Để đảm bảo an toàn, việc sử dụng các aptomat chống giật (ELCB hoặc RCCB) là gần như bắt buộc.
• Dịch vụ liên quan: Lắp đặt hệ thống điện hạ thế và bảo trì tủ điện hạ thế định kỳ.

2. Trung áp (Medium Voltage – MV):

Điện trung áp có mức điện áp từ trên 1kV đến 35kV. Đây là cấp điện áp dùng để phân phối điện từ trạm lớn đến các khu dân cư và khu công nghiệp.

• Mức điện áp: Lớn hơn 1kV đến 35kV.
• Ứng dụng: Cấp điện trung thế dùng để phân phối điện từ các trạm biến áp lớn đến các khu dân cư, khu công nghiệp. Các cấp phổ biến là 6kV, 10kV, 15kV, 22kV và 35kV. Hệ thống này sử dụng các thiết bị đóng cắt chuyên dụng như Tủ RMU (Ring Main Unit) và máy cắt tự đóng lại Recloser.
• Dịch vụ liên quan: Bảo trì tủ trung thế.

3. Cao áp (High Voltage – HV):

Điện cao áp có mức điện áp từ trên 35kV đến 220kV (phổ biến là 110kV, 220kV). Chức năng chính là truyền tải điện năng đi xa, giảm tổn thất.

• Mức điện áp: Lớn hơn 35kV đến 220kV.
• Ứng dụng: Điện cao thế được dùng để truyền tải điện năng đi xa, giảm tổn thất điện năng trên đường dây. Các cấp phổ biến là 110kV và 220kV. Cấp này yêu cầu các trạm biến áp có công suất lớn.
• Dịch vụ liên quan: Xây dựng trạm biến áp và dịch vụ bảo trì trạm biến áp.

4. Siêu cao áp (Extra-High Voltage – EHV):

Điện siêu cao áp có mức điện áp trên 220kV. Tại Việt Nam, cấp này chủ yếu là đường dây 500kV, giữ vai trò là “xương sống” của lưới điện quốc gia.

• Mức điện áp: Lớn hơn 220kV.
• Ứng dụng: Tại Việt Nam, cấp siêu cao áp chủ yếu là đường dây 500kV, đóng vai trò là “xương sống” của lưới điện quốc gia, truyền tải điện năng từ các nhà máy điện lớn (thủy điện, nhiệt điện) đến các trung tâm phụ tải trên cả nước.

Chuyên gia khuyến nghị: Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt, bạn có thể đọc bài phân biệt điện trung thế, điện hạ thế và điện cao thế.

So Sánh Đặc Điểm Của Các Hệ Thống Điện

Điện hạ thế (≤1kV) dùng cho gia đình/văn phòng, mức độ nguy hiểm thấp hơn. Trung thế (1-35kV) dùng để phân phối khu vực. Cao thế (>35kV) dùng để truyền tải liên vùng, có mức độ nguy hiểm cao nhất do phóng điện xa.

Mỗi cấp điện áp có đặc thù riêng về ứng dụng, mức độ nguy hiểm và yêu cầu kỹ thuật. Việc lựa chọn mức điện áp an toàn là yếu tố then chốt trong thiết kế hệ thống.

Điện Áp Tiêu Chuẩn 220V/50Hz Tại Việt Nam

Việt Nam sử dụng điện áp tiêu chuẩn 1 pha 220V (dân dụng) và 3 pha 380V (công nghiệp), với tần số 50Hz. Chuẩn này được thống nhất từ năm 1975, bắt nguồn từ di sản hệ thống điện thời Pháp thuộc.

⚡ Điện áp dân dụng và công nghiệp

Tiêu chuẩn pháp luật quy định: điện dân dụng là 1 pha 220V / 50Hz và điện công nghiệp là 3 pha 380V / 50Hz.

Theo quy định pháp luật Việt Nam, điện áp tiêu chuẩn cho lưới điện dân dụng là 1 pha 220V với tần số 50Hz. Đối với điện công nghiệp, tiêu chuẩn là 3 pha 380V, cũng ở tần số 50Hz.

Việc tuân thủ tần số 50Hz là rất quan trọng, ảnh hưởng đến hoạt động của động cơ và công suất phản kháng trong hệ thống. Tất cả các thiết bị điện sản xuất hoặc nhập khẩu phải tương thích với chuẩn này để đảm bảo an toàn và hiệu suất.

📜 Lý do Việt Nam dùng chuẩn 220V/50Hz

Việt Nam dùng chuẩn 220V/50Hz do di sản từ hệ thống điện thời Pháp và quyết định thống nhất lưới điện toàn quốc sau năm 1975.

Việc này bắt nguồn từ di sản của hệ thống điện thời Pháp thuộc. Sau năm 1975, để thống nhất lưới điện hai miền (vốn sử dụng 208V/127V), Việt Nam đã chọn chuẩn 380V/220V (tương ứng điện 3 pha/1 pha) làm tiêu chuẩn quốc gia, tương tự như nhiều nước châu Âu và châu Á.

Điều này khác với Mỹ (dùng 120V/60Hz) hay Nhật Bản (dùng 100V/50-60Hz).

Cập Nhật Pháp Luật Quan Trọng Về Điện Áp (Năm 2025)

Các cập nhật pháp luật 2025 tập trung siết chặt an toàn và vận hành. Cụ thể: Nghị định 62/2025/NĐ-CP (bảo vệ công trình điện cao áp), Quyết định 14/2025/QĐ-TTg (biểu giá điện mới), và Thông tư 06/2025/TT-BCT (định nghĩa hệ thống điện miền).

Năm 2025 đánh dấu nhiều cập nhật quan trọng về quy định an toàn và vận hành lưới điện:

1. Nghị định 62/2025/NĐ-CP: Quy định chi tiết về bảo vệ công trình điện, đặc biệt là hành lang an toàn lưới điện cao áp. Tăng cường các biện pháp an toàn để giảm rủi ro phóng điện, yêu cầu hệ thống chống sét và tiếp địa đạt chuẩn.
2. Quyết định 14/2025/QĐ-TTg: Cập nhật biểu giá điện mới, phân chia rõ ràng theo các cấp điện áp (cao áp, trung áp, hạ áp), ảnh hưởng trực tiếp đến cách tính tiền điện cho sản xuất và kinh doanh.
3. Thông tư 06/2025/TT-BCT: Định nghĩa rõ ràng hơn về hệ thống điện miền, bao gồm lưới điện truyền tải và phân phối đến 220kV.

Để tuân thủ các quy định mới, doanh nghiệp bắt buộc phải thực hiện đánh giá hệ thống điện và bảo trì hệ thống điện định kỳ, đảm bảo mọi thiết bị đều hoạt động trong ngưỡng an toàn.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

Các câu hỏi thường gặp làm rõ Việt Nam có 4 cấp điện áp (Hạ, Trung, Cao, Siêu cao áp), điện dân dụng chuẩn là 220V/50Hz (do di sản Pháp), và các cập nhật 2025 (Nghị định 62) siết chặt an toàn.

1. Các cấp điện áp chính ở Việt Nam là gì?

Việt Nam có 4 cấp điện áp: Hạ áp (≤ 1kV), Trung áp (> 1kV – 35kV), Cao áp (> 35kV – 220kV), và Siêu cao áp (> 220kV).

Việt Nam có 4 cấp điện áp chính theo Thông tư 39/2015:

• Hạ áp: ≤ 1kV (ví dụ: điện hạ thế 220V/380V)
• Trung áp: > 1kV đến 35kV (ví dụ: điện trung thế 22kV)
• Cao áp: > 35kV đến 220kV (ví dụ: điện cao thế 110kV)
• Siêu cao áp: > 220kV (ví dụ: 500kV)

2. Điện áp tiêu chuẩn cho gia đình ở Việt Nam là bao nhiêu?

Điện áp tiêu chuẩn dân dụng là 220V (1 pha), với tần số 50Hz.

Điện áp tiêu chuẩn dân dụng là 220V (1 pha), với tần số 50Hz. Đây là quy định bắt buộc cho mọi thiết bị điện gia dụng.

3. Cập nhật pháp luật 2025 có gì quan trọng?

Nghị định 62/2025 siết chặt quy định về an toàn hành lang lưới điện và yêu cầu bảo vệ công trình điện.

Cập nhật 2025 (đặc biệt là Nghị định 62/2025) siết chặt hơn các quy định về an toàn hành lang lưới điện và yêu cầu bảo vệ công trình điện, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm tra và thí nghiệm điện định kỳ.

4. Ứng dụng của điện cao thế và trung thế là gì?

Cao thế dùng để truyền tải điện đi xa. Trung thế dùng để phân phối điện đến các khu vực.

• Cao thế dùng để truyền tải điện năng đi xa từ nhà máy điện.
• Trung thế dùng để phân phối điện từ trạm truyền tải đến các trạm biến áp phân phối tại các khu vực nhỏ hơn.

Việc nắm rõ các cấp điện áp và tuân thủ quy định pháp luật 2025 không chỉ giúp hệ thống vận hành ổn định mà còn đảm bảo an toàn tuyệt đối cho con người và thiết bị.

Nếu bạn cần tư vấn kỹ thuật, dịch vụ bảo trì hệ thống điện, hoặc hỗ trợ xây dựng trạm biến áp tuân thủ các tiêu chuẩn mới nhất, hãy liên hệ với KTH Electric ngay hôm nay để được các chuyên gia của chúng tôi hỗ trợ.