Nội dung bài viết
Trong quá trình hoạt động liên tục và lâu dài, máy biến áp có thể gặp một số sự cố. Những sự cố nhỏ có thể được khắc phục ngay lập tức mà không làm gián đoạn hoạt động của trạm điện. Bên cạnh đó, còn xảy ra những sự cố máy biến áp nghiêm trọng làm gián đoạn hoạt động của máy, làm hư hỏng một hoặc nhiều bộ phận của máy, thậm chí dẫn đến nguy cơ cháy nổ nguy hiểm cho tài sản và con người. Vì vậy, ngoài việc bảo trì định kỳ, khi phát hiện máy biến áp hoạt động không bình thường và có sự cố thì phải tìm hiểu kỹ nguyên nhân và tìm ra giải pháp tốt nhất. Trong quá trình vận hành, nếu phát hiện máy biến áp có hiện tượng bất thường như rò dầu, thiếu dầu, tràn dầu, máy quá nhiệt, máy biến áp kêu to bất thường, sứt mẻ, phóng điện bề mặt, nóng cục bộ ở đầu lõi gốm, DAT hoạt động không bình thường, xảy ra sự cố hoặc cháy khu vực máy biến áp… cần có giải pháp xử lý càng sớm càng tốt.
1. Xử lý máy biến áp hoạt động bất thường, có sự cố
Các sự cố máy biến áp thường gặp khi hoạt động không bình thường bao gồm:
- Dầu tràn ra khỏi máy qua bình dầu phụ, kính chống nổ vỡ hoặc dầu phun ra ngoài qua van an toàn.
- Mức dầu tụt xuống dưới mức quy định và tiếp tục giảm.
- Màu của dầu thay đổi đột ngột.
- Có tiếng động lớn, không đều và có tiếng phóng điện bên cạnh máy.
- Máy biến áp nóng lên bất thường và liên tục trong điều kiện làm mát và tải định mức bình thường.
- Rơle hơi nước hoạt động như một tín hiệu
- Các hạt hút ẩm trong bình thông gió máy biến áp đổi màu từ xanh sang hồng
- Độ lệch điện áp
- Quá tải máy biến áp
- Sự cố ngắn mạch, cháy nổ máy biến áp
Dưới đây là bảng các sự cố thường gặp của máy biến áp và cách khắc phục:

Bảng 1: Xử lý máy biến áp hoạt động bất thường và có sự cố
2. Sự cố máy biến áp phát sinh do lắp đặt, vận hành, bảo trì không hiệu quả
Sự cố máy biến áp xảy ra do lắp đặt và vận hành không hiệu quả thường gây ra các lỗi sau:
|
Sự cố máy biến áp |
Lý do |
Cách xử lý |
|
Đoản mạch giữa các vòng dây hoặc giữa các cuộn dây với nhau |
Cuộn dây bị lỏng và có kích thước không đúng |
Kích thước dây phù hợp để giữ cuộn dây trong tình trạng kẹp an toàn |
|
Đoản mạch cục bộ và gây nóng |
Các tấm thép từ tính có gờ |
Phải đảm bảo không xảy ra hiện tượng ba via nhờ thiết bị xử lý tốt |
|
Thanh cách điện bị hư hỏng |
Có các cạnh sắc trên vòng đệm và khối dây |
Đảm bảo không có cạnh sắc nhờ thiết bị gia công tốt |
|
Thiệt hại cho cuộn dây |
Kết nối đồng thau kém |
Chọn quy trình hàn tốt |
|
Xả cục bộ |
Có cặn bám trên các bộ phận kim loại trong quá trình chế tạo |
Hãy cẩn thận đừng để điều này xảy ra |
|
Cách nhiệt bị hư hỏng |
Ô nhiễm bề mặt cách điện |
Phải đảm bảo sạch sẽ |
|
Xả một phần và mất chất lượng dầu |
Tất cả các bộ phận kim loại không được nối đất |
Tất cả các bộ phận kim loại phải được nối đất đúng cách và điều này phải được ghi vào phiếu kiểm tra |
|
Rò rỉ dầu máy biến áp |
Các mối hàn trong thùng máy xấu và rỗ |
Đảm bảo bề mặt sạch sẽ và chọn quy trình hàn chính xác |
|
Cuộn dây và lớp cách điện không được ổn định hoàn toàn do bị ẩm dẫn đến hư hỏng |
Quá trình sấy không đúng |
Tăng cường nghiêm ngặt quá trình sấy và nạp dầu tùy theo cấp điện áp |
Bảng 2: Sự cố máy biến áp phát sinh do lắp đặt, vận hành và bảo trì không hiệu quả
3. Khắc phục sự cố máy biến áp do thiết kế và chế tạo
Các sự cố máy biến áp thường gặp do thiết kế và sản xuất bao gồm:
- Đoản mạch cục bộ trong lá thép làm tăng dòng điện xoáy cục bộ (fuco).
- Cách điện cuộn dây bị hỏng
- Tản nhiệt kém, hỏng cách điện, máy biến áp quá nóng
- Tổn thất tăng cao, máy biến áp liên tục nóng lên.
- Ngắn mạch máy biến áp
Dưới đây là bảng các sự cố máy biến áp thường gặp do thiết kế, sản xuất và cách khắc phục:

Bảng 3: Các sự cố thường gặp của máy biến áp do thiết kế, chế tạo và cách khắc phục
4. Sự cố máy biến áp phát sinh do lỗi vật liệu
Máy biến áp hư hỏng do nguyên nhân vật liệu thường có các lỗi sau:
|
Sự cố máy biến áp |
Lý do |
Cách xử lý |
|
Phóng điện cục bộ và hư hỏng cách điện dây dẫn |
Các cạnh sắc nét trong thanh dẫn hướng bằng đồng |
Bề mặt phải được làm phẳng |
|
Thanh cách điện bị hư hỏng |
Cách nhiệt thanh cái không phù hợp |
Kiểm tra khả năng cách điện của thanh cái đầu vào cũng như số lớp vỏ bọc thanh cái |
|
Hư hỏng cách nhiệt |
Dầu kém chất lượng |
Đảm bảo điện áp phóng điện và độ ẩm theo khuyến cáo của nhà sản xuất |
|
Xả thủng tạm thời |
Các tạp chất trong dầu chuyển sang màu đục |
Đảm bảo độ sạch của dầu |
|
Hình thành quá trình oxy hóa và dư lượng |
Sử dụng dây đồng trần để kết nối |
Dùng giấy nhám hoặc giấy bọc để bọc dây đồng trần |
|
Máy biến áp bị hỏng |
Các lỗi phụ kiện: – DADT – Gốm đầu vào – Rơle gas – Thiết bị bảo vệ |
Thay thế phụ kiện máy biến áp đảm bảo chất lượng |
Bảng 4: Sự cố máy biến áp và giải pháp do lỗi vật liệu
Ngoài ra, máy biến áp bị hư hỏng, xuống cấp cũng có thể xảy ra do vận hành trong điều kiện bất lợi, thiên tai,…
5. Link một số bài viết tham khảo:
Cách tính công suất máy biến áp
Bảng tiêu chuẩn tổn thất máy biến áp

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ truongchuvananhue.edu.vn với mục đích chia sẻ và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 0000 hoặc email: hotro@truongchuvananhue.edu.vn